Cây thuốc ‘chữa nghèo’ ở Hưng Yên

Theo số liệu của Sở NN&PTNT, toàn tỉnh hiện có gần 850ha cây dược liệu, được trồng nhiều nhất ở các huyện Khoái Châu, Văn Lâm, Kim Động... Với hiệu quả kinh tế vượt trội từ trồng cây dược liệu, nhiều hộ dân đang muốn mở rộng sản xuất để tăng thu nhập, đưa các loại dược liệu trở thành cây trồng chủ lực của gia đình. Tuy nhiên, khó khăn lớn nhất hiện nay là việc tiêu thụ sản phẩm. Để giải bài toán đầu ra cho dược liệu, hiện một số địa phương đã chủ động liên kết với các doanh nghiệp bao tiêu sản phẩm.

Triển vọng mới từ liên kết

Xã Tân Quang (huyện Văn Lâm) từ lâu nổi tiếng là vùng đất có truyền thống trồng các loại cây dược liệu. Hiện nay, cả xã có trên 56ha trồng cây dược liệu, tập trung ở thôn Nghĩa Trai, Tăng Bảo... Với lợi thế thổ nhưỡng phù hợp, người dân có kinh nghiệm, kiến thức nên những năm gần đây, diện tích cây dược liệu trên địa bàn xã ngày càng được mở rộng và tập trung vào những loại cây cho giá trị kinh tế cao như cúc chi, địa liền, hoắc hương, kinh giới, tía tô, mã đề...

Ông Nguyễn Văn Chính, một người dân thôn Nghĩa Trai cho biết: “Hiện nay, gia đình tôi có 7 sào ruộng chuyên canh cây dược liệu 2 vụ/năm. Đầu năm, tôi thường trồng 3 sào cây kinh giới, tía tô đều là những loại cây trồng ngắn ngày, nhanh cho thu hoạch. Các bộ phận của cây như thân, lá, hoa đều có thể phơi khô, xuất bán, trung bình 1 sào trồng cây kinh giới cho thu từ 1,3 - 1,5 tạ khô; hoặc từ 2,5 - 3 tạ khô đối với tía tô. Giá bán kinh giới, tía tô khô khá cao, khoảng 30.000 đồng/kg. Từ tháng 7 âm lịch, tôi trồng toàn bộ 7 sào cây cúc chi đến tháng 11 sẽ cho thu hoạch. Trung bình 1 sào có thể cho thu 80kg cúc chi thành phẩm bán với giá từ 400.000 - 800.000 đồng/kg. Từ 7 sào trồng cây dược liệu, mỗi năm gia đình tôi cho thu khoảng 200 triệu đồng”.

Cây dược liệu đã làm giàu cho hàng trăm hộ dân trong xã Tân Quang, huyện Văn Lâm (Ảnh: Internet)

Không chỉ gia đình ông Chính, nghề trồng cây dược liệu đã làm giàu cho hàng trăm hộ dân trong xã Tân Quang. Theo tính toán của các hộ dân, trung bình 1 sào trồng dược liệu có thể cho thu lãi thấp nhất là 10 triệu đồng/năm, thậm chí lên đến 30 - 40 triệu đồng/năm...

Đại diện Phòng NN&PTNT huyện Văn Lâm cho biết: Hiện nay, huyện có 120 - 130ha trồng cây dược liệu với các loại như: cúc chi, hoài sơn, ngưu tất, cốt khí, kinh giới, tía tô, đinh lăng... Những năm qua, huyện đã đầu tư hỗ trợ phát triển vùng sản xuất cây dược liệu tại nhiều xã trên địa bàn. Trong đó, các mô hình trồng cây dược liệu ở xã Tân Quang, trồng đinh lăng ở xã Việt Hưng, trồng lạc đen ở xã Minh Hải... đã bước đầu thành công và mở ra triển vọng mới. Thời gian tới, huyện tiếp tục mở rộng các vùng chuyên canh trồng cây dược liệu, đồng thời xây dựng mô hình liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ sản phẩm. Trên địa bàn huyện có Công ty TNHH Traphaco Hưng Yên, HTX sản xuất, dịch vụ tổng hợp Hoa Thiên Phú... chuyên thu mua dược liệu của người dân, nên đầu ra rất ổn định.

Điểm sáng mô hình HTX

Ông Nguyễn Duy Quý ở thôn Đoàn Thượng, xã Bảo Khê là một trong những người đầu tiên ở TP Hưng Yên trồng loại cây dược liệu cà gai leo. Từ 6 sào cà gai leo ban đầu, cuối năm 2017, ông đã thành lập HTX Đầu tư và phát triển nông nghiệp công nghệ cao Minh Châu chuyên sản xuất, chế biến cây dược liệu.

Trồng 1 sào cà gai leo có thể cho thu hoạch 3,4 - 3,6 tạ khô/năm, nếu xuất thô cho công ty dược liệu sẽ có giá từ 40.000 - 50.000 đồng/kg (Ảnh: Internet)

 

Ông Quý cho hay: “Vốn là cán bộ hưu trí từ ngành nông nghiệp, thấy nhiều nông dân bỏ ruộng hoang vì canh tác không có lãi, tôi rất xót xa! Tôi nghĩ phải làm một cái gì gợi mở cách làm giàu, giúp bà con đạt được thu nhập cao từ chính những mảnh ruộng hoang phí ấy. Vì vậy năm 2017, HTX Đầu tư và Phát triển Nông nghiệp công nghệ cao Minh Châu được hình thành”.

Để có được diện tích đủ lớn cho trồng cà gai leo, ông Quý đã thuê lại những chân ruộng gọn vùng, liền thửa với giá 5,4 triệu đồng/ha/năm, rồi thuê chính nông dân đang bỏ ruộng vào làm công cho HTX với mức lương 4,5 - 6 triệu đồng/người/tháng, tùy theo công việc. Đồng thời liên kết với CTCP Dược phẩm Novaco và một số công ty sản xuất thuốc nam dược tại Hà Nội để hỗ trợ tiêu thụ hết sản lượng cà gai leo làm ra.

Cà gai leo là loại cây có thời gian sinh trưởng ngắn, từ khi xuống giống đến khi thu hoạch lứa đầu chỉ mất khoảng 6 tháng. Các lứa tiếp theo thu hoạch cách nhau khoảng 4 tháng. Cây cà gai leo cũng rất dễ thu hoạch, khi đến kỳ, người trồng chỉ cần dùng máy cắt sát gốc, đem cả thân, cành, lá vào máy xén nhỏ và phơi khô là tiêu thụ được. Các gốc cà gai leo vừa được cắt chỉ cần chăm bón, tưới nước thì cây sẽ mọc lên rất nhanh. Mỗi cây cà gai leo cho thu hoạch trong vòng 4 - 5 năm, sau đó mới phải phá bỏ gốc để trồng mới lại.

Trung bình, 1 sào cà gai leo có thể cho thu hoạch 3,4 - 3,6 tạ khô/năm. Nếu xuất thô cho công ty dược liệu sẽ có giá từ 40.000 - 50.000 đồng/kg. Ngoài ra, HTX còn sản xuất trà túi lọc, cao cà gai leo, sắp tới sẽ nghiên cứu sản xuất trà thực phẩm chức năng cà gai leo dạng viên nang... Mô hình này mỗi năm mang lại thu nhập khoảng 1 tỷ đồng cho HTX, trừ mọi chi phí cho thu lãi từ 300 - 400 triệu đồng.

Không chỉ tạo nguồn dược liệu quý, HTX còn tạo việc làm cho 7 lao động thường xuyên và 12 - 15 lao động thời vụ với mức lương ổn định 3 - 4 triệu đồng/người/tháng…

Bước đầu, HTX mở rộng thị trường tiêu thụ ra 13 tỉnh, thành trong nước, bao gồm: Hưng Yên, Hà Nội, Hải Phòng, Quảng Ninh, TP.HCM...

Dự kiến trong năm 2020, HTX sẽ thuê thêm ruộng, mở rộng diện tích trồng, tạo thêm dòng sản phẩm mới - viên nang cà gai leo, và mở rộng thị trường cung ứng ra toàn quốc, kết hợp chào hàng xuất khẩu sang Mỹ và các nước EU.