Cần phải “đánh đổi” để tránh các chính sách bị thực hiện “nửa vời”

Chia sẻ tại hội thảo “Phát huy và nâng cao hiệu quả các nguồn lực tài chính phát triển kinh tế đất nước trong bối cảnh mới”, chiều ngày 26/8, TS Nguyễn Bích Lâm - nguyên Tổng Cục trưởng Tổng Cục Thống kê (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) đã đưa ra các thuật ngữ để khơi thông nguồn vốn đầu tư. Đó là đột phá thể chế, tuân theo tín hiệu thị trường, chấp nhận, đánh đổi và đặc biệt là phải thành lập trung tâm tài chính quốc tế.

Về đột phá thể chế, ông Lâm cho rằng, cần đổi mới quan điểm, nhận thức. Đảng đưa ra quan điểm, chủ trương, từ đó Quốc hội và Chính phủ cụ thể hóa vào luật và chính sách.

Muốn đổi mới quan điểm nhận thức, cần đề ra các giải pháp cụ thể trong quản lý, sử dụng nguồn lực để thúc đẩy phát triển kinh tế. Trong nhóm này, cần tập trung nguồn lực để xử lý dứt điểm hoàn thành các dự án chậm tiến độ với thời gian ngắn nhất.

Hiện nay, hiệu quả đầu tư còn khá thấp. Số liệu cho thấy, chỉ số hiệu quả sử dụng vốn đầu tư (hệ số ICOR) năm 2020 -2021 là 14,5-15%, năm 2022 xuống 5%, năm 2023 là 7%, tức là bỏ ra 7 đồng vốn đầu tư được 1 đồng tăng trưởng. Nguyên nhân là do đầu tư dàn trải, nhiều công trình, các công trình đầu tư để đưa vào hoạt động sử dụng chiếm thời gian dài.

Về đánh đổi, ông Lâm nhấn mạnh, cần phải đánh đổi để tránh các chính sách bị thực hiện “nửa vời”, tránh tình trạng chính sách tốt song thực thi không tốt. Bên cạnh đó, cần phải nâng cao hiệu quả, hiệu lực, thực hiện nghiêm kỷ luật tài chính trong thực thi ngân sách.

Về xây dựng trung tâm tài chính quốc tế, việc xây dựng này sẽ giúp thị trường tài chính Việt Nam phát triển lành mạnh, hiệu quả, bắt nhịp quốc tế, thu hút các nguồn lực tài chính nước ngoài, tận dung cơ hội dịch chuyển vốn quốc tế vào Việt Nam. Từ đó, có thể làm lành mạnh, nâng cấp thị trường chứng khoán trong nước.

Còn về việc huy động nguồn lực vốn tư nhân, theo ông Lâm, việc huy động vẫn vướng cơ chế, chính sách. Nhất là cơ chế hành chính, để xin dự án doanh nghiệp phải chi rất nhiều. Do đó, muốn thu hút vốn tư nhân cần cải cách bộ máy hành chính. Đội ngũ quan chức cần tránh nhũng nhiễu và phải phải nắm bắt, góp ý, tư vấn cho doanh nghiệp.

TS Nguyễn Đức Hiển - Phó Trưởng Ban Kinh tế Trung ương nhấn mạnh yêu cầu về thống nhất tư duy trong cách tiếp cận quản lý, khai thác, phát huy hiệu quả các nguồn lực tài chính. Việc khơi thông nguồn lực phải gắn với sử dụng đồng bộ vì đây không phải câu chuyện riêng của ngành tài chính mà phải đổi mới các ngành, lĩnh vực, xác định trọng tâm, trọng điểm, tránh dàn trải.

Đồng thời, cần đa dạng hóa nguồn lực, chú trọng nguồn lực tư nhân. Coi thể chế, chính sách là nguồn lực quan trọng để sớm cụ thể hóa các mô hình, cơ chế chính sách đặc thù vượt trội.