Quản lý nợ công tại Việt Nam cần thực hiện đầy đủ theo thông lệ quốc tế

Trong các ngày 23-24/8, tại Hà Nội, Bộ Tài chính phối hợp cùng Quỹ Tiền tệ Quốc tế, Ngân hàng Thế giới và Tổng cục Kinh tế Liên bang Thụy Sỹ tổ chức “Hội thảo kinh nghiệm quốc tế về cải cách quản lý nợ công”.

Phát biểu tại hội thảo, ông Nguyễn Đức Chi, Thứ trưởng Bộ Tài chính cho rằng, ngày 14/4/2022, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 460/QĐ-TTg phê duyệt Chiến lược nợ công đến năm 2030. Quyết định đã nêu quan điểm, mục tiêu, định hướng, giải pháp quản lý nợ, trong đó có nội dung đáp ứng nhu cầu vay với chi phí, rủi ro phù hợp, đảm bảo kế hoạch trả nợ, kiểm soát các chỉ tiêu nợ công, nợ Chính phủ, nợ nước ngoài.

Để triển khai thực hiện cụ thể, Bộ Tài chính đã đề xuất hỗ trợ kỹ thuật của Quỹ Tiền tệ Quốc tế và Ngân hàng Thế giới về tổ chức thể chế quản lý nợ công.

Kinh nghiệm quốc tế cho thấy, việc tổ chức mô hình cơ quan quản lý nợ cũng hết sức đa dạng, có nhiều cách tiếp cận, phương thức quản lý nợ khác nhau. Nhiều quốc gia đã lựa chọn thiết lập cơ quan quản lý nợ công (DMO), để tập trung các chức năng quản lý nợ nhằm đạt đến trình độ chuyên nghiệp hóa cao.

Các quốc gia thuộc Tổ chức hợp tác và phát triển kinh tế (OECD) chọn thiết lập một cơ quan quản lý nợ độc lập (Áo, Phần Lan, Ailen, Bồ Đào Nha, Thụy Điển, Đức, Hungary, Anh), một số quốc gia khác thiết lập văn phòng DMO riêng biệt nhưng hoạt động dưới Bộ Tài chính (Úc, Bỉ, Canada, Pháp, Hà Lan, New Zealand, Ba Lan, Mỹ).

Các quốc gia khác trong khu vực Đông Nam Á cũng đã thiết lập văn phòng DMO riêng biệt như Thái Lan, Philippines, Indonesia. Mục tiêu chung trong việc hình thành DMO là đảm bảo thực hiện nhất quán, đồng bộ, kiểm soát toàn diện rủi ro phát sinh từ việc vay nợ, thực hiện các chính sách quản lý nợ, kế hoạch vay trả nợ của Chính phủ.

“Đối với Việt Nam, hiện nay chính sách quản lý nợ công gắn với chính sách tài khóa và tiền tệ. Tuy nhiên, chính sách quản lý nợ công mới chủ yếu tập trung vào huy động các nguồn vay ưu đãi, nghiệp vụ theo thông lệ quốc tế chưa thực hiện đầy đủ như: Giám sát và đánh giá tất cả các khoản vay và giao dịch nợ để đảm bảo phù hợp với các thông số rủi ro đề ra trong chiến lược nợ; giám sát rủi ro toàn bộ danh mục nợ Chính phủ, kết nối giữa chính sách quản lý ngân quỹ và quản lý nợ công, cơ sở dữ liệu chia sẻ chung về nợ công”, ông Chi nói.

Theo Thứ trưởng Bộ Tài chính, Việt Nam đặt mục tiêu đến năm 2030 thành nước thu nhập trung bình cao, xếp hạng tín nhiệm quốc gia lên mức đầu tư.

Trong bối cảnh vị thế, vai trò kinh tế của Việt Nam có nhiều thay đổi tích cực, khả năng tiếp cận các nguồn vốn vay ưu đãi sẽ giảm đi, danh mục nợ sẽ phát sinh thêm nhiều loại rủi ro, đòi hỏi có sự quản lý đồng bộ, thống nhất, chuyên nghiệp hóa để tăng cường hiệu quả hoạch định chính sách và đạt được cơ cấu chi phí - rủi ro nợ công phù hợp với mục tiêu quản lý đặt ra.

“Việc nghiên cứu phát triển mô hình DMO với đầy đủ chức năng theo thông lệ quốc tế phù hợp với trình độ phát triển nhu cầu quản lý của Việt Nam trong từng giai đoạn là cần thiết. Song song với cải cách thể chế, sẽ tiếp tục hoàn thiện công cụ quản lý nợ, cơ chế kiểm soát rủi ro đảm bảo dư địa tài khóa và chính sách để phấn đấu mục tiêu nêu trên”, ông Chi đề xuất.