Khuyến khích sự tham gia của khu vực kinh tế tư nhân trong các dự án quan trọng quốc gia

Sáng 20/5, tiếp tục Chương trình Kỳ họp thứ 7 Quốc hội khóa XIV, Quốc hội đã nghe Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh trình bày Báo cáo thẩm tra Báo cáo của Chính phủ đánh giá bổ sung kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước năm 2018; tình hình thực hiện những tháng đầu năm 2019.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế nhấn mạnh: Năm 2018 là năm đạt được nhiều kết quả tích cực, kinh tế vĩ mô được duy trì ổn định, tăng trưởng kinh tế đạt 7,08% là mức cao nhất trong 11 năm gần đây, với động lực chính là ngành công nghiệp chế biến, chế tạo. Cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng tích cực. Các cân đối lớn của nền kinh tế được cải thiện. Niềm tin của cộng đồng doanh nghiệp và xã hội được củng cố.

Quá trình cơ cấu lại nền kinh tế, đổi mới mô hình tăng trưởng đạt được một số kết quả bước đầu. Thu ngân sách trung ươngvượt dự toán sau 3 năm liên tiếp hụt thu; bội chi NSNN giảm so với dự toán. Lạm phát được kiểm soát, mặt bằng lãi suất ổn định,niềm tin vào đồng Việt Nam được củng cố, dự trữ ngoại hối nhà nước tăng. Môi trường đầu tư kinh doanh tiếp tục có chuyển biến. Chất lượng và hiệu quả hoạt động của khu vực kinh tế tư nhân có bước phát triển...

Tuy nhiên, Ủy ban Kinh tế đề nghị tiếp tục đánh giá đầy đủ thực trạng, nguyên nhân chủ quan của 11 nhóm vấn đề hạn chế chủ yếu nêu trong Báo cáo của Chính phủ, nhất là vấn đề mô hình tăng trưởng, cơ cấu lại đầu tư công, giải ngân vốn đầu tư công,cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước, phát triển các thị trường yếu tố sản xuất.

Số lượng và quy mô vốn bình quân của doanh nghiệp thành lập mới đều tăng, tuy nhiên, số lượng doanh nghiệp đăng ký tạm ngừng kinh doanh, hoạt động hoặc giải thể tăng cao, đặc biệt là nhóm doanh nghiệp vừa và lớn, doanh nghiệp ở các vùng có điều kiện kinh tế-xã hội còn khó khăn; việc kết nối giữa các doanh nghiệp trong nước với các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) chưa thực sự hiệu quả; tình trạng chuyển giá, lỗ giả lãi thật, trốn thuế, gây thất thu ngân sách của một số doanh nghiệp vẫn còn tồn tại; cần đánh giá toàn diện chính sách ưu đãi đầu tư với doanh nghiệp FDI từ đó hoàn thiện chính sách về FDI.

Công tác cải cách môi trường kinh doanh nhưng còn chậm, chưa thực chất.Việc thực hiện chính sách chuyển đổi hộ kinh doanh thành doanh nghiệp chưa đạt kết quả như mong đợi. Còn nhiều quan ngại của doanh nghiệp như: chi phí không chính thức giảm nhưng còn ở mức cao; việc gia nhập thị trường còn nhiều khó khăn; thủ tục hành chính về đất đai, thuế, quản lý thị trường, giao thông vận tải… còn phiền hà; các doanh nghiệp siêu nhỏ, vừa và nhỏ vẫn đang gặp khó khăn. Đầu tư tư nhân khó có sự bứt phá bởinăng lực hoạt động, việc tiếp cận các nguồn tài chính còn hạn chế, thị trường trái phiếu doanh nghiệp chưa phát triển.

Các cơ chế, chính sách, pháp luật về khoa học công nghệ tiếp tục được hoàn thiện, tuy nhiên chưa được đồng bộ hóa; chưa có nhiều đột phá, nhất làchính sách về tài chính, thủ tục hành chính để thúc đẩy hệ sinh thái khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo; việc tăng cường,hỗ trợ doanh nghiệp tham gia vào chuỗi cung ứng giá trị chưa thực sự hiệu quả. Bên cạnh đó, vấn đề chuyển đổi số, hình thành hạ tầng dữ liệu để tạo thuận lợi phát triển bền vững của nền kinh tế số vẫn chưa được triển khai cụ thể...

Theo ông Vũ Hồng Thanh, năm 2019 có ý nghĩa quan trọng trong việc “bứt phá” để hoàn thành các mục tiêu của Kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội 5 năm 2016-2020. Ủy ban Kinh tế đề nghị Chính phủ kịp thời hoàn chỉnh hồ sơ các dự án luật trình Quốc hội theo Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh. Sớm ban hành văn bản hướng dẫn và tổ chức thực hiện có hiệu quả các luật, trường hợp có vướng mắc, khó khăn liên quan đến việc thực hiện các luật, sớm báo cáo để Quốc hội xem xét.

Giảm bớt thủ tục hành chính một cách thực chất, mạnh mẽ hơn, xử lý nghiêm các sai phạm trong tất cả các lĩnh vực, nhất là lĩnh vực đầu tư, xây dựng và giao thông. Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý, phối hợp giữa các Bộ, ngành và các cơ quan quản lý. Khuyến khích sự tham gia của khu vực kinh tế tư nhân để đầu tư, xây dựng các dự án quan trọng quốc gia. Đồng bộ hóa các giải pháp thúc đẩy hệ sinh thái đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp, tạo động lực cho doanh nghiệp phát triển.

Tập trung thực hiện các giải pháp, tháo gỡ khó khăn vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công, đẩy nhanh tiến độ các công trình trọng điểm quốc gia. Nâng cao hiệu quả công tác quản lý thuế, tránh để xảy ra tình trạng thất thu; kiểm soát chuyển giá, trốn thuế đối với doanh nghiệp; có giải pháp quản lý thuế thực sự hiệu quả đối với hoạt động kinh doanh qua mạng. Triển khai thanh toán không dùng tiền mặt; kiểm soát, phòng ngừa các hoạt động thanh toán có dấu hiệu đánh bạc, rửa tiền, trốn thuế. Quản lý tồn ngân Kho bạc Nhà nước và có cơ chế sử dụng số vốn nhàn rỗi này. Rà soát, sắp xếp lại các quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách theo hướng tinh gọn, hiệu quả. Ưu tiên vốn ngân sách nhà nước cho chương trình giảm nghèo và thực hiện chính sách hỗ trợ đối với đồng bào dân tộc thiểu số, vùng sâu, vùng xa và hải đảo. Đẩy nhanh việc thực hiện cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm đối với đơn vị sự nghiệp công lập.

Tăng cường sự chủ động và phối hợp của các Bộ, ngành và địa phương trong xử lý nợ xấu; nghiên cứu, đề xuất giải pháp tháo gỡ vướng mắc để tăng vốn điều lệ cho các ngân hàng thương mại có vốn nhà nước. Triển khai quyết liệt,đồng bộ để xử lý tình trạng“tín dụng đen” trong đó sớm hoàn thiện chế tài xử phạt,chú trọng các giải pháp phát triển nền tài chính toàn diện tập trung vào tài chính vi mô và tài chính tiêu dùng, đơn giản hóa thủ tục vay vốn.Kiểm soát tín dụng vào lĩnh vực rủi ro cao.

Tăng cường sự phối hợp giữa Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp và Bộ quản lý ngành. Có giải pháp thực hiện mục tiêu cổ phần hóa trong năm 2019, giám sát chặt chẽ hoạt động của các doanh nghiệp nhà nước. Thúc đẩy, tạo điều kiện thuận lợi triển khai các dự án điện,phát triển các nguồn năng lượng tái tạo...