Giải ngân vốn đầu tư công nguồn vay nước ngoài chậm: Bộ Tài chính nói gì?

Tại “Hội nghị với các bộ, ngành sơ kết tình hình giải ngân vốn đầu tư công nguồn vốn nước ngoài 6 tháng đầu năm 2023 và các biện pháp tăng cường giải ngân năm 2023”, ngày 28/6, đại diện Cục Quản lý nợ và Tài chính đối ngoại (Bộ Tài chính) cho biết, ước tính 6 tháng đầu năm 2023, tỷ lệ giải ngân đầu tư công nguồn vốn nước ngoài của các bộ, ngành đạt 27,2% (tương đương 3.225 tỷ đồng).

Cả nước mới có 5 trong tổng số 11 bộ, ngành thực hiện giải ngân nhưng cũng chỉ tập trung vào 3 đơn vị là Viện Hàn lâm Khoa học và công nghệ Việt Nam với tỷ lệ giải ngân nguồn vốn nước ngoài đạt 47,4%, Bộ Giao thông vận tải là gần 31%, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn là 30,5%.

Ngoài ra, 2 bộ còn lại là Bộ Tài nguyên và Môi trường mới giải ngân 4,2% và Bộ Giáo dục và Đào tạo đạt gần 5,3%.

Theo đại diện Cục Quản lý nợ và Tài chính đối ngoại, nguyên nhân dẫn đến tình trạng chậm hoặc chưa giải ngân theo kế hoạch nêu trên là do dự án đã được bố trí, hoàn thành thủ tục đầu tư nhưng còn vướng mắc ở các khâu giải phóng mặt bằng, tái định cư; chưa hoàn thành việc ký kết hợp đồng tư vấn thiết kế.

Dự án thực hiện các thủ tục điều chỉnh chủ trương đầu tư, điều chỉnh dự án, điều chỉnh hiệp định vay. Việc chậm điều chỉnh chủ trương đầu tư dẫn tới chậm ký kết hợp đồng do không bảo đảm nguồn vốn thực hiện, dẫn tới nhiều gói thầu chậm triển khai.

Cùng với đó là do vướng mắc, tranh chấp giữa nhà thầu và chỉ đầu tư về giá trị trượt giá, khối lượng và giá trị cuối cùng; chậm nhận được ý kiến chấp thuận hoặc không chấp thuận của nhà tài trợ đối với hồ sơ mời thầu, hồ sơ có liên quan, hồ sơ xin ý kiến. Các bên đã tổ chức trao đổi, tọa đàm nhưng vẫn cần tiếp tục xử lý.

Thời gian tới, Bộ Tài chính sẽ kiến nghị Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành khẩn trương thực hiện các giải pháp trong phạm vi quản lý của mình và phối hợp chặt chẽ với các cơ quan liên quan để đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công, trong đó có nguồn vay ODA (hỗ trợ phát triển chính thức), vay ưu đãi nước ngoài.

Các chủ dự án cần tập trung triển khai các chương trình, dự án để kịp thời có khối lượng cho giải ngân; điều phối, giám sát chặt chẽ công tác thực hiện dự án của các bên liên quan theo các nguồn vốn vay, viện trợ, đối ứng.

Đồng thời, cần tuyển chọn tư vấn đủ năng lực, kinh nghiệm thiết kế dự án, bảo đảm đạt chất lượng, phù hợp với thực tế và tránh phải điều chỉnh trong quá trình triển khai.

“Trường hợp tư vấn do phía nước ngoài thuê tuyển, chủ dự án cần lên kế hoạch giám sát chặt chẽ tiến độ, khối lượng, chất lượng công việc của tư vấn để có biện pháp xử lý ngay khi phát sinh vấn đề”, Bộ Tài chính yêu cầu.