Cảnh giác chiêu trò lừa đảo mạng: 'Đánh' vào nỗi sợ và lòng tham của người dùng

Tại tọa đàm “Bảo vệ tài chính cá nhân - Làm chủ đồng tiền” diễn ra sáng 2/10 tại Hà Nội, Đại tá, Tiến sĩ Nguyễn Hồng Quân - Giám đốc Trung tâm huấn luyện, Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (A05), Bộ Công an - đã cảnh báo về xu hướng gia tăng các hình thức lừa đảo trên không gian mạng.

Cần tăng cường hiểu biết để chế ngực nỗi sợ hãi và lòng tham, tránh bị tội phạm mạng lừa đảo.

Ông phân tích rằng các thủ đoạn lừa đảo mạng hiện nay không mấy mới mẻ về bản chất, mà nổi bật ở cách vận dụng tâm lý con người. “Hình thức lừa đảo mạng đánh vào bản năng cơ bản của con người” là nhận định của ông khi mô tả chiến thuật dụ dỗ, đánh vào sự sợ hãi và lòng tham.

Một kịch bản phổ biến được nêu lên là lôi kéo người dùng (bao gồm sinh viên) tham gia “nhiệm vụ nhỏ” - như like, chia sẻ, đăng ký thử - để nhận tiền “ảo”, nhằm tạo cảm giác dễ kiếm lợi nhuận. Khi nạn nhân “gặp trục trặc”, đối tượng lừa đảo yêu cầu nạp tiền thật để “kích hoạt tài khoản” hoặc “nâng cấp nhiệm vụ”. Sau khi người bị lừa tuân theo, tài sản của họ có thể bị chiếm đoạt hoàn toàn.

Đối tượng sinh viên dễ rơi vào bẫy này do nhu cầu tìm việc làm thêm và ít kinh nghiệm chọn lọc thông tin qua mạng. Bên cạnh lợi dụng lòng tham, các kẻ lừa đảo còn xây dựng kịch bản “đe dọa pháp lý”, giả danh công an hoặc cơ quan chức năng, ép nạn nhân chuyển tiền để “giải quyết hậu quả”.

Đại tá Nguyễn Hồng Quân nhấn mạnh: “Để chống lừa đảo, mỗi người phải ‘tiêm’ cho mình những liều ‘vắc xin’ thông qua những buổi tọa đàm như hôm nay, để tăng cường hiểu biết, từ đó chế ngự nỗi sợ hãi và lòng tham.”

Cục A05 khuyến cáo người dân, đặc biệt là sinh viên, cần cảnh giác với các lời mời làm thêm online có lợi nhuận “quá dễ”. Khi nhận được thông báo từ cơ quan nhà nước hoặc yêu cầu chuyển tiền, nên kiểm tra xác thực qua đường dây chính thức trước khi thực hiện.

Ngoài ra, giáo dục kỹ năng số, nâng cao nhận thức về an toàn mạng và quy trình tố cáo vi phạm là biện pháp trọng yếu để người dùng tự bảo vệ mình trong thế giới công nghệ số ngày nay.