“Ông chủ” Lầu Năm Góc thẳng thừng chê chương trình máy bay chiến đấu F-35

Trả lời các điều tra viên của văn phòng Tổng thanh tra Lầu Năm Góc, ông Shanahan đã đưa ra nhận định về chương trình máy bay F-35 của Mỹ.

Nhận xét của ông Shanahan được công bố sau khi ông này trải qua cuộc điều tra do Bộ Quốc phòng thực hiện nhằm vào cáo buộc ông đã thiên vị công ty cũ Boeing và liên tục đưa ra những nhận xét không tốt về công ty đối thủ Lockheed Martin, nhà thầu chính thực hiện chương trình F-35.

Sau cuộc điều tra, ông Shanahan đã được xóa các cáo buộc vì các điều tra viên cho rằng “nhận xét về chương trình F-35 của ông là thực tế, có liên quan tới chương trình và khá đồng nhất với những đánh giá mà các cơ quan chính phủ khác đã đưa ra trước đó”.

Sau đó, Văn phòng Giải trình trách nhiệm của Chính phủ Mỹ (GAO) đã cung cấp một báo cáo nêu chi tiết về những vấn đề tồn tại của F-35 theo quan điểm của “ông chủ” Lầu Năm Góc. Cụ thể, ông quan ngại rằng về tình trạng 30% máy bay F-35 của quân đội Mỹ không thể bay trong khoảng tháng 5-8 năm ngoái là vì thiếu đi các linh kiện rời. Báo cáo nêu rõ Bộ Quốc phòng Mỹ xảy ra tình trạng tồn đọng “trong việc sửa chữa 4.300 bộ phận của F-35”.

Hai báo cáo của Bộ Quốc phòng và GAO công bố ngày 25/4 tiếp tục làm dấy lên những câu hỏi về tình trạng của chương trình vũ khí đắt đỏ nhất thế giới. Cụ thể, báo cáo của văn phòng Tổng thanh tra cho biết ông Shanahan nói rằng ông không chỉ trích máy bay F-35 mà là chương trình sản xuất “chim sắt” này. Ông khen F-35 là tuyệt vời nhưng chê quy trình sản xuất là hỗn loạn và tồn tại nhiều vấn đề về mặt hệ thống liên quan tới việc thiếu linh kiện rời và chi phí của mỗi giờ bay đắt đỏ.

Máy bay F-35 được coi là tương lai của nền không quân Mỹ vì nó là vũ khí linh động, có tính sát thương cao kết hợp với khả năng tàng hình và tốc độ bay siêu âm cũng như hệ thống cảm biến tiên tiến.

Tổng thống Mỹ Donald Trump từng nhiều lần ca ngợi cả khả năng qua mặt radar đối phương của F-35, gọi nó là máy bay “tàng hình”.

Tuy nhiên, F-35 cũng trở thành tâm điểm chỉ trích trong những năm gần đây vì tồn tại quá nhiều vấn đề từ phần mềm, động cơ cho tới hệ thống vũ khí. Ngoài ra, giới chỉ trích cũng băn khoăn về năng lực tác chiến thực sự của F-35, nhất là sau khi chiếc F-35A của Nhật Bản trong tháng này đã rơi xuống biển khi đang diễn tập. Tokyo đã dừng bay toàn bộ phi đội F-35 tới khi tìm ra nguyên nhân.

Cả Lầu Năm Góc và nhà thầu Lockheed Martin đều khẳng định họ đang hợp tác với GAO để đưa ra những khuyến nghị chi tiết cho những vấn đề mà cơ quan này nêu ra trong các báo cáo về F-35.