Báo Mỹ: Quan chức Ả rập bàn kế hoạch ám sát "các kẻ thù" trước vụ giết nhà báo

Thái tử Mohammed bin Salman (Ảnh: AFP)

Theo các nguồn tin, vụ việc trên xảy ra vào thời điểm Thái tử Mohammed, khi đó đang là phó thái tử kiêm bộ trưởng quốc phòng Ả rập Xê út, đang củng cố quyền lực và chỉ đạo các trợ lý của mình tăng cường các hoạt động tình báo và quân sự ở nước ngoài. Báo Mỹ cho rằng cuộc trao đổi về vụ ám sát các “kẻ thù” tại Iran, vụ việc xảy ra hơn 1 năm trước nghi án nhà báo Jamal Khashoggi bị sát hại tại lãnh sự quán Ả rập Xê út ở Thổ Nhĩ Kỳ hồi tháng 10, là dấu hiệu cho thấy các quan chức cấp cao của Ả rập Xê út có thể đã toan tính về các vụ ám sát trong giai đoạn Thái tử Mohammed bước dần lên đỉnh cao quyền lực.

Các quan chức Ả rập Xê út mô tả cái chết của ông Khashoggi, nhà báo bất đồng chính kiến với chính quyền Ả rập Xê út, là vụ giết người do một quan chức tiến hành và người này đã bị Ả rập Xê út sa thải. Tuy nhiên theo New York Times, chính vị quan chức này, người được xác định danh tính là Thiếu tướng Ahmed al-Assiri, đã từng dự một cuộc họp tại thủ đô Ryadh của Ả rập Xê út hồi tháng 3/2017. Tại cuộc họp, các doanh nhân chốt kế hoạch trị giá 2 triệu USD để thuê các đặc vụ tình báo tư nhân nhằm tìm cách phá hoại nền kinh tế của Iran.

Trong suốt quá trình trao đổi giữa các bên, khi nhóm doanh nhân tìm cách giành được khoản tiền từ Ả rập Xê út cho kế hoạch của họ, các trợ lý hàng đầu của Tướng Assiri đã đề cập tới việc “xử tử” Qassim Suleimani, lãnh đạo Lực lượng Quds thuộc Vệ binh Cách mạng Iran và bị xem là kẻ thù của Ả rập Xê út.

Báo Mỹ tiết lộ các quan chức Ả rập Xê út từng đề cập tới việc xử tử Qassim Suleimani (giữa), lãnh đạo lực lượng Quds thuộc Vệ binh Cách mạng Iran và là một trong những quan chức quyền lực nhất của Iran. (Ảnh: Getty)

Đối với các doanh nhân, những người có nền tảng tình báo, họ coi kế hoạch xử tử kẻ thù ở Iran là cách để thu được khoản tiền hậu hĩnh, đồng thời cũng là cách để gây tổn hại cho một đất nước mà cả họ và Ả rập Xê út đều coi là mối đe dọa đáng lo ngại. George Nader, một doanh nhân người Mỹ gốc Lebanon, đã sắp xếp cuộc gặp giữa Ả rập Xê út và nhóm doanh nhân. Nader trước đó từng gặp Thái tử Mohammed và thông báo “kế hoạch Iran” cho các quan chức Nhà Trắng. Một nhân vật khác tham gia vào các cuộc gặp liên quan tới “kế hoạch Iran” là Joel Zamel, một người Israel có mối quan hệ chặt chẽ với cơ quan an ninh và tình báo của Israel.

Theo 3 nguồn thạo tin, trong cuộc gặp vào tháng 3/2017 để bàn về kế hoạch phá hoại nền kinh tế của Iran, phía Ả rập Xê út đã đề xuất với các doanh nhân rằng liệu họ có thể tiến hành các hoạt động “gây chết người”, cụ thể là xử tử các quan chức cấp cao của Iran hay không. Các doanh nhân tỏ ra lưỡng lự, nói rằng họ cần xin ý kiến tư vấn của luật sư.

Luật sư của các doanh nhân đã thẳng thừng bác bỏ kế hoạch trên, sau đó họ trả lời phía Ả rập Xê út rằng họ sẽ không tham gia bất kỳ kế hoạch ám sát nào. Doanh nhân Nader sau đó đã giới thiệu cho phía Ả rập Xê út một công ty có trụ sở tại London, Anh do các cựu binh sĩ thuộc đội đặc nhiệm Anh vận hành để thực hiện “kế hoạch Iran”.

Kế hoạch Iran

Doanh nhân George Nader và Thái tử Mohammed. Ông Nader đã sắp xếp các cuộc gặp giữa các công ty tư nhân và quan chức Ả rập Xê út. (Ảnh: New York Times)

Hồi tháng 10, Tướng Assiri bị sa thải sau khi chính quyền Ả rập Xê út thừa nhận cái chết của nhà báo Khashoggi và nói ông Assiri đã tổ chức phi vụ này. Trước khi bị sa thải, Tướng Assiri từng được xem là một trong những cố vấn thân cận nhất của Thái tử Mohammed và sự thăng tiến của ông này gắn liền với sự “trỗi dậy” của thái tử trong chính quyền của Ả rập Xê út.

Năm 2016, hình ảnh của ông Assiri từng gắn liền với chiến dịch của Ả rập Xê út tại Yemen. Tuy nhiên đến năm 2017, chiến dịch này lâm vào bế tắc và biến thành thảm họa nhân đạo. Tuy vậy, Thái tử Mohammed, “người đỡ đầu” cho Tướng Assiri vẫn cất nhắc ông lên làm phó lãnh đạo cơ quan tình báo Ả rập Xê út.

Kế hoạch của doanh nhân Nader và Zamel được khởi xướng từ đầu năm 2016 khi cả hai bắt đầu thảo luận về một chiến dịch chiến tranh kinh tế tham vọng nhằm vào Iran, tương tự cuộc chiến do Israel và Mỹ phát động trong trong thập niên qua nhằm gây sức ép với Iran, buộc nước này phải từ bỏ chương trình hạt nhân. Doanh nhân Nader và Zamel đã vạch ra một loạt kế hoạch như tiết lộ tài sản bị che giấu của lực lượng Quds, rót tiền cho các nhóm đối lập Iran, phát tán cáo buộc nhằm vào các quan chức Iran.

Nhà báo Jamal Khashoggi (Ảnh: India)

Ông Nader là cố vấn của Thái tử Các Tiểu Vương quốc Ả rập Xê út (UAE). Cùng với Ả rập Xê út và Israel, UAE coi Iran là mối đe dọa chính cho sự ổn định ở Trung Đông. Ý tưởng của ông Nader nhằm can thiệp vào nền kinh tế Iran được New York Times tiết lộ lần đầu tiên hồi tháng 5. Ngoài ra, cuộc trao đổi giữa ông này và các quan chức Ả rập Xê út khác cũng được trang Daily Beast đưa tin hồi tháng 10.

Tại một căn phòng hạng sang ở một trong những tầng cao nhất của khách sạn Mandarin Oriental tại New York, Zamel và Nader đã trao đổi với Tướng Assiri và các trợ lý của ông này về “kế hoạch Iran”. Mặc dù hào hứng, song Ả rập Xê út vẫn cho rằng “kế hoạch Iran” mạo hiểm và tiềm ẩn nguy cơ gây bất ổn, do vậy họ cần có sự chấp thuận từ phía chính quyền Trump trước khi Ả rập Xê út rót tiền cho kế hoạch này. Sau khi Tổng thống Trump nhậm chức, ông Nader đã nhiều lần gặp các quan chức Nhà Trắng để thảo luận kế hoạch.

Theo New York Times, “mối quan tâm” của Ả rập Xê út đối với các vụ ám sát, các hoạt động bí mật và các chiến dịch quân sự như cuộc chiến ở Yemen, dưới sự giám sát của Thái tử Mohammed, đã cho thấy sự thay đổi tại quốc gia Trung Đông này. Trước đây, Ả rập Xê út là nước thường không đi theo đường lối đối ngoại phiêu lưu mạo hiểm vì lo ngại điều này có thể dẫn tới sự bất ổn và ảnh hưởng tới vị thế của Ả rập Xê út như một trong những nhà cung cấp dầu mỏ lớn nhất thế giới.