Cuộc chiến Karabakh chứng kiến chức năng đặc biệt của T-54/55

Ngoài xe tăng chiến đấu chủ lực T-72 với nhiều sửa đổi khác nhau, lực lượng mặt đất Armenia còn được trang bị xe tăng hạng trung T-55. Nhiều nguồn khác nhau báo cáo dữ liệu mâu thuẫn về số lượng thiết bị như vậy còn phục vụ: từ 5 chiếc đến vài chục chiếc.

Trước chiến tranh, các "cựu binh thiết giáp" nói trên chỉ thỉnh thoảng xuất hiện trong những cuộc tập trận khác nhau, bao gồm cả những hoạt động quân sự chung với phía Nga.

Trong cuộc chiến vừa diễn ra ở Nagorno-Karabakh, do tổn thất lớn, Quân đội Armenia đã buộc phải ném ngay cả những chiếc xe tăng lỗi thời này vào trận chiến.

Xe tăng hạng trung T-54/55 của Quân đội Armenia.

Ít nhất vào ngày 28/10, trong một đoạn video cho thấy giữa nhiều chiếc T-72, một xe tăng T-55 đã xuất hiện trong lớp sơn ngụy trang đặc trưng. Tuy nhiên, chiếc chiến xa này không bị nhận thấy bất kỳ thiệt hại nào, nó được sử dụng chủ yếu trong vai trò yểm trợ hỏa lực cho bộ binh và chứng tỏ sự hữu ích của mình.

Nhưng trường hợp đặc biệt liên quan đến việc sử dụng xe tăng T-54B hay T-55 lại thuộc về Quân đội Azerbaijan. Baku có khoảng 100 phương tiện tác chiến như vậy trong các cơ sở lưu trữ.

Sau khi chiến sự bùng nổ, những chiếc xe tăng kỳ cựu đã được đưa trở lại hoạt động trong thành phần các lữ đoàn vũ khí tổng hợp mới, cũng như trong các lực lượng dự bị động viên.

Điểm đặc biệt là xe tăng T-54/55 của Azerbaijan được sử dụng trong vai trò pháo tự hành. Khẩu pháo 100 mm D-10T2S có khả năng cung cấp hỏa lực hỗ trợ ở cự ly tối đa lên tới 15.000 m bằng nhiều loại đạn nổ phân mảnh khác nhau, kể cả những loại đạn có sẵn phần tử tấn công.

Xe tăng T-54/55 của Quân đội Azerbaijan được sử dụng như pháo tự hành.

Những chiếc xe tăng này được triển khai trong khu vực tuyến sau của mặt trận. Chúng di chuyển sau thành lũy bằng đất cao và không bắn trực tiếp.

Khi đối phương thiếu phương tiện trinh sát và xác định mục tiêu hiệu quả, T-54/55 thực tế bất khả xâm phạm. Ít nhất cho đến nay vẫn không có bằng chứng nào cho thấy dù chỉ một chiếc xe tăng như vậy bị bắn hạ.

So với pháo tự hành 2S1 Gvodzika và 2S3 Akatsiya, T-54/55 dù thua kém sức mạnh nhưng lại có lợi thế lớn ở vỏ giáp mạnh hơn. Điều thú vị là trong tất cả bức ảnh, những xe tăng này đều thiếu súng máy phòng không DShKM, cho thấy Quân đội Azerbaijan tự tin sẽ không có cuộc tấn công từ trên cao nào nhằm vào chúng.