Cuộc chơi UAV giữa các cường quốc tại Idlib

Nga: Đa dạng chủng loại

Khi tình hình Idlib đang trở nên cực kỳ căng thẳng thì máy bay chiến đấu và UAV của không quân Nga hoạt động ở Syria đã được phát hiện liên tục quần thảo trên không phận Idlib và các vùng chiến sự lân cận trong nhiều ngày qua.

Máy bay Nga đã thực hiện các chuyến bay tầm thấp trên đường cao tốc Aleppo-Latakia (M-4), Tây Bắc Idlib, Bắc Aleppo và Bắc Al-Raqqa.

Những hoạt động chính của quân đội Nga vào lúc này được cho là chủ yếu là tuần tra, nhưng một số máy bay được đang theo dõi các hoạt động của phiến quân thánh chiến ở vùng nông thôn Jisr Al-Shughour, Tây Idlib.

UAV Orlan-10 của Nga.

Ngoài ra, Nga cũng đang theo dõi sát mọi đường đi nước bước của phiến quân vì họ đã từ chối rút khỏi cao tốc M-4 và các khu vực xung quanh theo Thỏa thuận Moscow đạt được hôm 5/3 giữa Nga và Thổ Nhĩ Kỳ.

Trong trường hợp các nhóm phiến quân vẫn tiếp tục từ chối rút lực lượng trong những tuần tới, rất có thể quân đội chính phủ Syria và Nga sẽ nối lại các hoạt động quân sự bên trong Idlib để tiêu diệt.

Để thực hiện theo dõi mọi diễn biến trên chiến trường Syria, đặc biệt là tại Idlib, Nga đang vận hành rất nhiều loại UAV khác nhau, trong đó có Eleron-3CV, Tachyon, Orlan-10 và Forpost...

Al Jazeera cho rằng, sự hiện diện của UAV trong hoạt động ở Syria không phải bây giờ mới được Nga thực hiện mà nó đã được biết đến ngay sau khi lực lượng Nga được triển khai tại Syria hồi cuối năm 2015.

Trong khi những chiếc Eleron-3CV và Tachyon là loại UAV nhỏ chỉ thực hiện được nhiệm vụ trong chuyến bay kéo dài gần 2 giờ và chủ yếu dùng cho nhiệm vụ trinh sát thì Orlan-10 có khả năng hoạt động xa hơn và mang nhiều tính năng tối tân hơn.

Orlan-10 được chế tạo theo cấu hình khí động học thông thường, trọng lượng cất cánh khoảng 16-18 kg. Động cơ đốt trong cho phép máy bay không người lái ở trên không trong tối đa 16 giờ. UAV có thể hoạt động trong phạm vi 100 km và có thể phát hiện mọi mục tiêu trong tầm hoạt động.

Với Forpost lại cho thấy khả năng hoàn toàn khác. UAV này có thể thực hiện các chuyến bay kéo dài 17,5 giờ, mang theo hệ thống quang điện tử đa kênh chất lượng cao, thực hiện giám sát bí mật ở khoảng cách lớn. Một ăng ten định hướng bảo đảm bán kính hoạt động của UAV 250 km.

Các UAV này trong phần lớn các trường hợp đã được sử dụng để theo dõi và kiểm soát các cuộc tấn công vào các mục tiêu ở Syria. Các đơn vị có máy bay không người lái hạng nhẹ đã được phân bố khắp Syria.

Những chiếc Forpost được đặt tại các sân bay và căn cứ không quân. Cần lưu ý rằng, trong các chiến dịch Syria, các đơn vị của Nga đã tham gia không chỉ các UAV đã sản xuất hàng loạt, mà cả các UAV mới, chúng vẫn đang được thử nghiệm tại Syria.

Thổ cũng không chịu kém

Biết được ưu điểm của UAV so với máy bay có người lái hoặc những phương tiện trinh sát khác, Thổ Nhĩ Kỳ cũng đang rất tích cực sử dụng UAV trong các hoạt động quân sự tại Idlib để hỗ trợ phiến quân trong cuộc chiến với quân đội chính phủ Syria.

"Việc Thổ Nhĩ Kỳ cho UAV bay trên không phận Syria là sự thay đổi chiến thuật. Có một số khu vực có thể thay đổi thế cân bằng về quân sự chẳng hạn như Saraqeb, Neirab và Atarib ở Idlib.

Bằng cách này, Thổ Nhĩ Kỳ có thể tạo ra sự khác biệt trong những cuộc tấn công chớp nhoáng ở Syria", chuyên gia Can Kasapoglu tại Viện chính sách EDAM có trụ sở tại Istanbul nhận xét.

Bayraktar-TB2 Thổ tấn công mục tiêu mặt đất.

Trước đây, Thổ Nhĩ Kỳ từng sử dụng UAV vũ trang ở Syria trong chiến dịch Cành Oliu mà nước này phát động năm 2018 nhằm vào Các đơn vị bảo vệ nhân dân người Kurd (YPG).

Nhưng tại Idlib là lần đầu tiên quân đội Thổ Nhĩ Kỳ sử dụng UAV được sản xuất trong nước gồm ANKA-S và Bayraktar-TB2 với quy mô và cường độ lớn. Theo ước tính, có khoảng vài chục chiếc tham gia chiến dịch quân sự do Thổ thực hiện tại đây.

UAV không chỉ tấn công các cứ điểm và đoàn xe của quân chính phủ Syria và lực lượng đồng minh dọc chiến tuyến mà còn thâm nhập sâu vào các khu vực do Damascus kiểm soát, tấn công các sân bay quân sự gần các TP Aleppo và Hama.

Theo ông Kasapolgu, những chiếc UAV Thổ Nhĩ Kỳ đã phá hủy một số hệ thống phòng không mà quân đội Syria triển khai.

Trong khi đó, hãng thông tấn Anadolu dẫn lời Bộ trưởng Quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ - ông Hulusi Akar cho biết các lực lượng Thổ Nhĩ Kỳ đã phá hủy hai máy bay chiến đấu Su-24 của Syria, hai UAV, 135 xe tăng, năm hệ thống phòng không và vô hiệu hóa hơn 2.500 tay súng trung thành với chính phủ Syria.

Thuật ngữ "vô hiệu hóa" được dùng để nói tới việc giết chết, làm bị thương hoặc bắt giữ. Kênh Al Jazeera dẫn các nguồn tin hồi cuối tháng 2/2020 cho hay có ít nhất 10 chỉ huy cấp cao của lực lượng chính phủ Syria và đồng minh, phong trào Hezbollah thiệt mạng do dính đòn tấn công từ UAV của Thổ Nhĩ Kỳ gần thị trấn Zerba ở phía nam tỉnh Aleppo.

Trong khi đó, truyền thông Lebanon đưa tin trong một vụ tấn công khác xảy ra tại khu vực Talhia gần thị trấn Taftinaz thuộc tỉnh Idlib, ít nhất chín tay súng Hezbollah đã bị giết chết cùng với hàng chục tay súng khác thuộc lực lượng dân quân do Iran hậu thuẫn và một số binh sĩ và quan chức Syria.

Những khả năng đặc biệt của UAV mà máy bay có người lái không thể thực hiện được đã khiến chúng được trọng dụng không chỉ trên chiến trường Syria mà còn được sử dụng ở nhiều chiến trường khác nhau trên khắp thế giới.

Về thiết kế, chúng thực chất là những camera quan sát trên bầu trời, gắn những hệ thống quang học có độ phân giải cao, các liên kết dữ liệu, radar và hệ thống dẫn đường bằng laser.

Với lợi thế bay chậm và làm chủ được tốc độ nên chúng có thể bay lảng vảng, thường cao hơn so với mục tiêu và theo dõi mục tiêu liên tục trong nhiều giờ, thậm chí nhiều ngày. Điều này đặc biệt hiệu quả ở những khu vực xa xôi, nơi máy bay phản lực ồn ào hay sự xuất hiện đột ngột của vật thể lạ sẽ nhanh chóng bị chú ý.

Các nhà vận hành từ xa, nhân viên quân sự và tình báo, các chính trị gia cấp cao và các nhà cố vấn pháp lý có thể tập trung trong cùng một phòng cùng với phi công để thảo luận và quyết định liệu về số phận của mục tiêu đang bị hướng đến.