Đạn cối Iron Sting - thành công mới của nền quốc phòng Israel

Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) và Tập đoàn Elbit Systems vừa kết thúc giai đoạn thử nghiệm đạn cối thông minh thế hệ mới Iron Sting (tạm địch là “Phi tiêu Sắt”) 120 mm từ các hệ thống súng cối Cardom của Elbit, tấn công mục tiêu chính xác ở cả địa hình thông thoáng và địa hình khu dân cư. Iron Sting có thể thay đổi cục diện chiến trường nhờ có sức công phá rất mạnh với độ chính xác gần như tuyệt đối, giúp giảm thiểu thương vong không cần thiết cho bên thứ ba, rất phù hợp trong cuộc chiến trong khu dân cư hay môi trường đô thị - hạn chế thiệt hại phụ và tài sản, bảo vệ tính mạng của dân thường.

Các thử nghiệm diễn ra vài tuần sau khi Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC) mở cuộc điều tra các cáo buộc về tội ác chiến tranh chống lại Tel Aviv - sử dụng các biện pháp vô nhân đạo đối với người dân Palestine trong cuộc xung đột năm 2014 giữa Israel và Hamas ở dải Gaza. Israel đã tham gia ba cuộc chiến với Hamas kể từ năm 2008 và khoảng 2.250 người Palestine, chủ yếu là dân thường, đã thiệt mạng trong các cuộc giao tranh tại các khu vực đông dân cư.

Các cuộc thử nghiệm “Phi tiêu Sắt” ở miền nam Israel được thực hiện với hai khẩu cối Elbit Cardom đã được kiểm nghiệm, một khẩu Cardom gắn trên bọc thép M113 APC và một Cardom Spear trên xe Humvee SUV cấu hình 4×4, liên kết với hệ thống quản lý chiến đấu kỹ thuật số để thu nhận dữ liệu mục tiêu. Iron Sting lấy tọa độ mục tiêu từ nhiều nguồn, sử dụng mạng chia sẻ dữ liệu từ máy bay không người lái và radar. Sau khi Iron Sting hoàn thành những thử nghiệm cuối cùng, trong những tháng tới, Elbit sẽ bắt đầu sản xuất hàng loạt cho Lực lượng Phòng vệ Israel cũng như các khách hàng nước ngoài quan tâm.

Hệ thống Iron Sting sử dụng cả công nghệ định vị toàn cầu GPS và laser, nâng độ chính xác hỏa lực lực lượng mặt đất Israel lên một cấp độ mới. GPS có thể bị gây nhiễu, là hệ thống dẫn đường chính, nhưng khi cần, đạn cối có thể được lái dẫn theo chùm tia laser chiếu sáng chỉ định mục tiêu, tạo nên một vũ khí mới đáng gờm để chống lại kẻ thù trong môi trường đô thị đông đúc. Khi đạn cối đạt đến điểm cao nhất trên quỹ đạo bay, các cánh được kích hoạt và viên đạn có thể được điều chỉnh quỹ đạo.

Để đạn pháo có quỹ đạo linh hoạt, các nhà phát triển vũ khí đã trang bị cho Iron Sting phần mềm riêng không giống với bất kỳ loại vũ khí nào. Khi được khai hỏa từ hệ thống cối tự hành Spear, đạn Iron Sting gần như không cho đối phương cơ hội nào để đánh chặn và phản đòn dù họ có hệ thống phòng thủ tối tân đến đâu bởi Spear có khả năng cơ động rất cao. Trong khi hệ thống đánh chặn của đối phương chưa kịp xác định tọa độ thì khẩu đội cối Spear đã kịp cơ động đến địa điểm khác sau khi khai hỏa.

Trong lịch sử, súng cối là vũ khí hạng nặng yêu thích của lính bộ binh, một dạng pháo tầm ngắn tiện lợi có thể bắn “gián tiếp” qua các ngọn đồi và tòa nhà vào các mục tiêu không nhìn thấy. Về mặt lịch sử, chúng cũng không đặc biệt chính xác. Dự án Iron Sting nhằm mục đích khắc phục nhược điểm đó, biến đạn cối thành vũ khí dẫn đường chính xác bắn trúng mục tiêu ngay từ loạt đạn bắn đầu tiên với sát thương phụ tối thiểu.

Tướng Yaniv Rotem - người phụ trách nghiên cứu và phát triển tại Cục Phát triển Cơ sở hạ tầng Công nghệ và Vũ khí của Bộ Quốc phòng Israel, đơn vị đã tham gia rất nhiều vào việc phát triển Iron Sting - nói: “mười năm nghiên cứu và phát triển đã đưa chúng tôi đến thời điểm này, khi chúng tôi có thể cung cấp cho lực lượng mặt đất của IDF những vũ khí tiên tiến dành cho chiến trường hiện đại” và thêm rằng, “đây là một chương trình rất phức tạp và đã tạo ra một hệ thống với đột phá ở cấp độ quốc tế”.

Đích thân Bộ trưởng Quốc phòng Israel Gantz đã ca ngợi hệ thống này rằng, việc tích hợp công nghệ vào IDF “thay đổi cục diện chiến trường”, tương ứng với tầm nhìn được trình bày trong kế hoạch [hiện đại hóa] nhiều năm của quân đội. Nó cũng đáp ứng các nhu cầu của IDF, điều chỉnh khả năng chiến đấu để chống lại kẻ thù cố thủ trong môi trường dân sự, đô thị, đồng thời đáp ứng các tiêu chuẩn pháp lý và đạo đức do nhà nước Israel đặt ra; nhờ sự phát triển ấn tượng này, giờ đây công nghệ sẽ được triển khai trên các loại đạn cối ở quy mô rộng.

Theo Elbit Systems và các quan chức quốc phòng Israel, điều làm nên sự đặc biệt của Iron Sting chính là khả năng tấn công mục tiêu bị khuất tầm nhìn, tránh địa hình và có thể thay đổi mục tiêu sau khi khai hỏa nhờ hệ thống camera đặc biệt. Trong địa hình gồ ghề, đạn có thể điều chỉnh, cho phép tạo nên các hiệu ứng mới chống lại các mục tiêu. Việc sử dụng nó trong chiến đấu sẽ tạo ra một cuộc cách mạng trên chiến trường mặt đất và việc trang bị cho các tiểu đoàn hỏa lực sẽ mang lại cho Lục quân khả năng bắn chính xác mà cho đến nay mới chỉ đạt được bởi tên lửa và đạn máy bay. Việc sử dụng loại đạn này biến súng cối từ hệ thống bắn tĩnh thành hệ thống hỏa lực chính xác, mang lại sự thay đổi lớn về hỏa lực ở cấp chiến thuật.

Liệu Iron Sting có đáp ứng được nhu cầu của Mỹ khi nước này nâng cấp hệ thống pháo của họ từ súng cối bộ binh sang tên lửa siêu thanh không? Không có thông tin chính thức nào về các cuộc thảo luận giữa Mỹ và Israel và Elbit từ chối bình luận về các khách hàng tiềm năng bên ngoài Israel. Tuy nhiên, một nguồn tin tiết lộ với Breaking Defense rằng, “Iron Sting đáp ứng tất cả các yêu cầu hoạt động của Quân đội Mỹ”. Mỹ đang tìm cách nâng cấp cối 120 mm trên Stryker cấu hình 8×8 và xe bọc thép đa năng AMPV; và theo các nguồn tin mật, Iron Sting sẽ được trình diễn cho Quân đội Mỹ vào cuối năm nay.

Mỹ có thể dễ dàng chấp nhận loại đạn cối của Israel vì nó sử dụng cùng cỡ đạn 120 mm trên các biến thể hỗ trợ hỏa lực đặc biệt của Stryker (cũng có thể được trang bị hệ thống chống tên lửa của Israel) và xe bọc thép đa năng AMPV. Hơn nữa, Quân đội Mỹ đã tìm cách nâng cấp súng cối của mình trong một thời gian, bao gồm cuộc thử nghiệm thực địa đối với súng cối 81 mm được máy tính hóa có tên súng cối bắn tự động trực tiếp/gián tiếp (Automated Direct/Indirect-fire Mortar - ADIM) ở Đức vào năm 2018. Mỹ đã phát triển một số hệ thống nhắm tiên tiến cho các loại súng cối hiện có, nhưng Iron Sting tiến xa hơn với các tính năng chiến-kỹ thuật vượt trội./.