Dự án chế tạo máy bay không người lái Mosquito hiện đại của quân đội Anh

Quân đội Anh đang phát triển khái niệm Máy bay chiến đấu hạng nhẹ chi phí thấp (Lightweight Affordable Novel Combat Aircraft - LANCA), nhằm tăng cường khả năng chiến đấu, trinh sát khi triển khai tác chiến cùng với các máy bay chiến đấu có người lái thế hệ thứ năm.

Các phương tiện chiến đấu thuộc dự án LANCA thậm chí có thể cung cấp một phi đội UAV tấn công đường không trong tương lai. Ý tưởng sáng tạo của dự án LANCA xuất phát từ mục đích giảm đáng kể chi phí chế tạo và thời gian phát triển cho các hệ thống không chiến hiện đại.

Nền tảng UAV đầu tiên của Anh

Theo tờ Janes, hôm 28-4, nhà sản xuất Spirit AeroSystems đã thông báo chính thức về các đối tác tham gia chương trình chế tạo Máy bay chiến đấu hạng nhẹ chi phí thấp (LANCA), dành cho sản phẩm máy bay chiến đấu không người lái Mosquito. Theo đó, công ty Spirit AeroSystems đã hoàn thành thiết lập các đối tác thực hiện cho dự án, bao gồm các chuyên gia từ tập đoàn Northrop Grumman và Intrepid Minds.

Kế hoạch tạo ra máy bay không người lái Mosquito trong tương lai đã được công bố vào tháng 1-2021, sau khi Bộ Quốc phòng Anh cung cấp cho Spirit AeroSystems 30 triệu Bảng (khoảng 41 triệu USD) để phát triển và sản xuất các nguyên mẫu máy bay không người lái hiện đại.

Mô hình máy bay không người lái Mosquito thuộc dự án LANCA.

Theo dự kiến, máy bay chiến đấu không người lái Mosquito sẽ được thiết kế để bay với tốc độ siêu thanh, cùng với các máy bay chiến đấu chủ lực của Vương quốc Anh. Mosquito sẽ được trang bị tên lửa, công nghệ giám sát và hệ thống tác chiến điện tử tiên tiến, giúp UAV này giành nhiều lợi thế tác chiến trước đối phương.

Bộ Quốc phòng Anh cho biết, những chiếc máy bay không người lái này sẽ là nền tảng không người lái đầu tiên của quân đội Anh, có thể đối đầu trên không với máy bay chiến đấu của đối thủ, cũng như gia tăng khả năng sống sót cao trước đòn tấn công tên lửa đất đối không.

Nỗ lực chế tạo Mosquito là một trong số các sáng kiến về không chiến trong tương lai đang được quân đội Anh theo đuổi. Trong đó sẽ bao gồm việc phát triển các máy bay không người lái tấn công “bầy đàn”, cùng các máy bay chiến đấu có người lái và không người lái thế hệ tiếp theo của dự án Tempest.

Theo người đứng đầu Không quân Hoàng gia Anh (RAF), nguyên soái Mike Wigston, nước Anh đang “thực hiện phương pháp tiếp cận mang tính cách mạng, xem xét sự kết hợp thay đổi cuộc chơi giữa phương tiện bay không người lái và máy bay chiến đấu không người lái như Mosquito, cùng với các máy bay chiến đấu được điều khiển như Tempest, sẽ biến đổi không gian chiến đấu theo cách chưa từng thấy”.

Theo đó, khái niệm về “đôi cánh trung thành” (The Loyal Wingman) đang thu hút sự quan tâm ngày càng tăng đối với quân đội trên toàn thế giới, với nhiều dự án tương tự đang được tiến hành ở Hoa Kỳ, Australia và châu Âu.

Thử nghiệm bay vào năm 2023

Theo Defense News, công ty Spirit AeroSystems trước đó đã xác nhận có được hợp đồng từ Bộ Quốc phòng Anh về việc phát triển và sản xuất một mô hình máy bay không người lái Mosquito. Việc phát triển thiết bị này sẽ được thực hiện trong khuôn khổ chương trình chế tạo LANCA. Dự kiến, các cuộc thử nghiệm bay của người lái máy bay không người lái dự kiến bắt đầu cuối năm 2023.

Vương quốc Anh trước đó đã thông báo gói đấu thầu dự án LANCA giữa năm 2019. Theo yêu cầu của quân đội, chi phí của một máy bay không người lái không được cao hơn 10% chi phí của một máy bay chiến đấu thế hệ thứ 5 có người lái.

Dự án LANCA bắt nguồn từ các nghiên cứu năm 2015 tại Phòng thí nghiệm Khoa học và Công nghệ Quốc phòng (DSTL) của quân đội Anh, nhằm đánh giá các công nghệ không chiến có thể giúp giảm chi phí và thời gian phát triển. Dự án sau đó được chuyển tới Văn phòng phản ứng nhanh của Không quân Hoàng gia Anh (RAF), như một phần của Sáng kiến công nghệ hệ thống không chiến tương lai (Future Combat Air System Technology Initiative).

Trong bước đột phá đáng chú ý của nó so với các phương pháp tiếp cận tiêu chuẩn khác về phát triển và triển khai các hệ thống không quân chiến đấu là khám phá các tiện ích và tính khả thi của khả năng tương thích của máy bay không người lái với các máy bay phản lực hiện tại và trong tương lai. Đặc biệt nhấn mạnh vào việc giảm đáng kể chi phí truyền thống và thời gian phát triển.

Theo đó, dự án chế tạo Mosquito được lên kế hoạch theo hai giai đoạn. Giai đoạn 1 kéo dài 12 tháng, sẽ bao gồm việc thiết kế, phát triển, tạo mẫu, chế tạo và hỗ trợ mới, nhằm cho phép cải tiến nhanh chóng với chi phí thấp một hệ thống chiến đấu không người lái tiềm năng trong tương lai.

Giai đoạn 2 sẽ chọn tối đa hai trong số các giải pháp của Giai đoạn 1 để hoàn thiện hơn nữa các thiết kế, chế tạo hoàn chỉnh thiết bị trình diễn công nghệ và kết thúc với một chương trình bay thử nghiệm giới hạn.

Theo dự án LANCA, phương tiện bay mới có khả năng thực hiện cả các chuyến bay trinh sát độc lập và bay song hành với các máy bay chiến đấu có người lái Typhoon, F-35 Lightning II và Tempest của nước này trong tương lai. Cụ thể, những chiếc máy bay không người lái này sẽ được điều khiển bởi các máy bay chiến đấu thế hệ thứ năm trong quá trình tác chiến trên không.

Phương tiện bay mới của dự án LANCA phải có khả năng bay với vận tốc siêu thanh. Chúng phải có khả năng mang các loại cảm biến hoặc hệ thống tác chiến điện tử. Tại thời điểm đấu thầu, ngoài công ty Spirit AeroSystems, các công ty khác như Blue Bear và Boeing Phantoms Works International cũng tham gia đấu thầu.

Cho đến nay, Anh đã dành gần 3 năm để phát triển, sản xuất và bay thử nghiệm các sản phẩm của dự án máy bay không người lái LANCA. Dựa trên kết quả của các đợt kiểm tra, nước này sẽ đưa ra quyết định về việc cải tiến thiết bị và cho phép sản xuất hàng loạt.

Hiện các chi tiết kỹ thuật về máy bay không người lái Mosquito của Spirit AeroSystems vẫn chưa được tiết lộ. Song, trong khuôn khổ dự án LANCA, quân đội Anh có thể thành lập một phi đội máy bay chiến đấu hoàn toàn không người lái, phục vụ cho nhiệm vụ không chiến trong tương lai.