Mặc Israel "năn nỉ", Mỹ vẫn lạnh lùng "khai tử" hệ thống Vòm sắt

Quân đội Mỹ gần đây đã tuyên bố chấm dứt kế hoạch mua hệ thống phòng thủ Vòm sắt của Israel. Trước đó, Quân đội Mỹ đã khẳng định đầu tư 1 tỉ USD vào hệ thống phòng thủ này, việc Mỹ khẩn trương tạm dừng đơn đặt hàng khổng lồ này đã gây ra nhiều suy đoán.

Theo báo cáo của Viện nghiên cứu hòa bình quốc tế Stockholm, xuất khẩu vũ khí của Mỹ trong 5 năm qua chiếm hơn một phần ba tổng kim ngạch xuất khẩu của thế giới. Vậy tại sao Mỹ - nơi chủ yếu xuất khẩu vũ khí, lại đưa hệ thống Vòm sắt của Israel vào danh sách mua sắm của mình?

Hệ thống Vòm sắt của Israel. Nguồn: people.com.

Quân đội Mỹ tin rằng, môi trường chiến đấu hiện tại đang phát sinh những thay đổi to lớn và Washington phải đối mặt với nhiều mối đe dọa hơn từ các hệ thống máy bay không người lái (UAV), hệ thống tên lửa tiên tiến và hệ thống pháo hỏa tiễn. Trong khi đó, hệ thống phòng thủ Vòm sắt của Israel thời gian qua đã thể hiện hiệu quả phòng thủ tuyệt vời với tỷ lệ đánh chặn hơn 85%.

Hơn nữa, hệ thống Vòm sắt được công ty Mỹ Raytheon và công ty quốc phòng Rafael của Israel cùng hợp tác sản xuất, và hơn 50% các thành phần của hệ thống này được sản xuất tại Mỹ. Do đó, sau khi kế hoạch “Khả năng phòng thủ hỏa lực gián tiếp” (IFPC) của Lục quân Mỹ gặp sự cố, Washington bắt đầu tìm cách mua hệ thống Vòm sắt từ Israel.

Lục quân Mỹ mua hệ thống Vòm sắt như một giải pháp thay thế. Nguồn: people.com.

Ngoài ra, kế hoạch vũ khí laser trạng thái rắn (loại laser sử dụng phương tiện tăng công suất cho tia laser bằng chất rắn, chứ không phải chất lỏng hoặc khí) của Mỹ phải đến năm 2024 mới có năng lực tác chiến sơ bộ, và cũng cần một thời gian dài tiếp theo để tiến hành các điều chỉnh liên quan. Do đó, Quân đội Mỹ hy vọng rằng hệ thống phòng thủ Vòm sắt có thể lấp đầy khoảng trống này, đồng thời cũng được sử dụng để thử nghiệm các loại đạn được đánh chặn mới.

Từ các yếu tố trên, Quốc hội Mỹ đã phê duyệt mua 2 hệ thống Vòm sắt trong ngân sách tài khóa 2019 của Lục quân Mỹ, đồng thời yêu cầu trước năm 2023 phải chế tạo hệ thống của riêng mình, nếu không chỉ có thể mua sắm hệ thống Vòm sắt của Israel.

Tuy nhiên, gần đây Bộ trưởng Lục quân Mỹ Ryan McCarthy cho biết, hệ thống Vòm sắt sẽ cải thiện khả năng phòng thủ tên lửa của Quân đội Mỹ ở một mức độ nhất định, nhưng nó không thể đáp ứng mọi yêu cầu. “Nếu chúng tôi không thể có thêm số liệu từ nhà sản xuất, chúng tôi không thể chắc chắn liệu có nên điều chỉnh hệ thống hay không”, ông Ryan McCarthy nói.

Tư lệnh Bộ Tư lệnh Quân đội Tương lai - Tướng John Murray cho rằng, trong quá trình tích hợp hệ thống Vòm sắt với hệ thống chỉ huy chiến trường tổng hợp của Lục quân Mỹ đã phát hiện nhiều vấn đề, bao gồm các lỗ hổng an ninh mạng và các thách thức hoạt động. Ông kết luận: “Dựa trên một số vấn đề về khả năng tương tác và an ninh mạng, Lục quân Mỹ tin rằng hệ thống phòng không Vòm sắt không thể tích hợp hiệu quả với hệ thống phòng không hiện có của Mỹ”.

Lục quân Mỹ đã quyết định "khai tử" hệ thống Vòm sắt. Nguồn: people.com.

Thời báo Israel cho biết, Tel Aviv đã cung cấp thông tin kỹ thuật của hệ thống Vòm sắt, nhưng từ chối cung cấp chi tiết về hệ thống này như mã vận hành. Theo quan điểm của Lục quân Mỹ, mã vận hành là yếu tố then chốt để tích hợp hệ thống phòng không của hai nước. Việc Israel từ chối cung cấp mã nguồn cũng là lý do chính mà Lục quân Mỹ từ bỏ hệ thống này.

Bộ Quốc phòng Israel đã ra tuyên bố: “Israel đánh giá cao sự hỗ trợ liên tục của Mỹ cho hệ thống phòng thủ Vòm sắt và rất vui lòng giúp đỡ”. Bộ Quốc phòng Israel hy vọng Lục quân Mỹ đưa hệ thống Vòm sắt vào phương án giải quyết lâu dài vì điều này không chỉ thể hiện khả năng “bất phàm” của hệ thống mà còn là một sự công nhận đối với ngành công nghiệp quốc phòng của Israel. Tuy nhiên, Lục quân Mỹ lại không muốn sử dụng hệ thống này như một giải pháp lâu dài, hoặc thậm chí là một giải pháp tạm thời.