Mỹ lên tiếng sau khi Philippines thông báo hủy thỏa thuận quân sự

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Mark Esper (Ảnh: PBS)

Theo CNN, Bộ trưởng Quốc phòng Esper hôm 11/2 cho biết “thật không may mắn” khi chính phủ Philippines quyết định hủy Hiệp ước các lực lượng thăm viếng (VFA). Thỏa thuận ký từ hàng chục năm trước này cho phép hàng nghìn quân Mỹ tới Philippines thực hiện các cuộc tập trận quân sự và hoạt động hỗ trợ nhân đạo.

Ông Esper cũng cho biết Lầu Năm Góc mới chỉ nhận được thông báo vài giờ trước đó và ông muốn lắng nghe các tư lệnh quân sự trước khi vạch ra đường hướng tiếp theo của Mỹ sau thông báo của Philippines.

“Chúng tôi mới chỉ nhận được thông báo vào đêm qua, chúng tôi phải "tiêu hóa" nó, chúng tôi phải làm việc theo góc độ chính sách, quân sự. Tôi muốn nghe ý kiến từ các tư lệnh, nhưng theo quan điểm của tôi thật không may là họ lại thực hiện động thái này”, ông Esper nói.

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ từng đưa nhiều phát biểu bày tỏ sự quan ngại với vai trò ngày càng mở rộng của Trung Quốc ở Ấn Độ - Thái Bình Dương. Tuy nhiên, ông Esper cho rằng động thái trên không “nhất thiết được xem là chiến thắng” cho Trung Quốc.

“Tôi không nghĩ nó nhất thiết phải liên quan tới Trung Quốc. Nó liên quan tới một vài vấn đề khác. Vì vậy, tôi sẽ thực hiện từng bước một. Chúng tôi có những quá trình làm việc. Chúng tôi mới chỉ nhận được thông báo cách đây 9 giờ đồng hồ thôi”, ông Esper nói.

Trước đó, Manila đã gửi thư cho Mỹ về việc hủy bỏ VFA, theo phát ngôn viên tổng thống Philippines Salvador Panelo. Mặc dù đây không phải là thỏa thuận quân sự duy nhất giữa 2 quốc gia, nhưng nó có thể được xem là động thái hạ cấp quan hệ liên minh quân sự lâu dài giữa 2 nước, CNN nhận định.

Ông Panelo cho biết Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte nói rằng: "Đây là thời điểm mà chúng tôi phải tự dựa vào chính mình, chúng tôi sẽ tự lực gia tăng năng lực quốc phòng và không phụ thuộc vào bất cứ quốc gia nào khác".

Ông Panelo nói ông Duterte và người đồng cấp Mỹ Donald Trump chưa trao đổi và Manila không cần phản ứng từ chính phủ Mỹ để quá trình hủy bỏ được diễn ra. Quá trình hủy bỏ hiệp ước có hiệu lực 180 ngày kể từ khi 1 bên phát đi thông báo.

Ông Duterte cảnh báo hủy bỏ VFA từ tháng trước khi Washington cấm thượng nghị sĩ Dela Rosa, cựu cảnh sát trưởng Philippines, nhập cảnh vào Mỹ.

Ông Dela Rosa là người thi hành cuộc chiến ma túy của ông Duterte, vốn khiến hàng nghìn người thiệt mạng. Cuộc chiến này gây tranh cãi vì các bên phản đối không đồng tình với việc cảnh sát được quyền giết chết các nghi phạm ma túy mà không thông qua xét xử. Ông Dela Rosa cho rằng việc ông bị từ chối nhập cảnh có thể liên quan tới điều trên.