Nga đưa quân vào khu vực do đồng minh của Mỹ kiểm soát ở Syria

Hình ảnh Bộ Quốc phòng Nga chia sẻ ngày 8/1 cho thấy những chiếc xe của quân cảnh Nga di chuyển dọc các con đường ở khu vực gần Manbij - một thành phố nằm ở phía đông bắc tỉnh Aleppo của Syria. Quyền kiểm soát thành phố này đã nhiều lần thay đổi từ năm 2011 khi phe nổi dậy và lực lượng Hồi giáo cực đoan buộc chính phủ Syria phải rút lui. Lực lượng Dân chủ Syria (SDF) chủ yếu là người Kurd là phe nắm giữ khu vực này trong thời gian gần đây nhất.

Lá cờ Syria tung bay ở một làng quê phía nam thành phố Manbij do lực lượng người Kurd kiểm soát ngày 30/12/2018. Ảnh: AFP

"Ngày hôm nay chúng tôi bắt đầu tuần tra khu vực an ninh gần thành phố Manbij và các khu vực xung quanh. Công việc này là để đảm bảo sự an toàn trong khu vực mà chúng tôi có trách nhiệm, cũng như để kiểm soát các vị trí và phong trào của các nhóm vũ trang", hãng thông tấn Tass dẫn lời phát ngôn viên của quân cảnh Nga Yusup Mamatov ngày 8/1.Mặc dù nắm giữ một số vị trí chiến lược ở Syria nhưng lực lượng SDF đã nhượng lại quyền kiểm soát các địa điểm này cho chính phủ Syria sau khi Mỹ có kế hoạch rút khoảng 2.000 quân ở Syria.

Lực lượng nổi dậy từng chiếm giữ Manbij năm 2012 khi Mỹ cùng với các đồng minh khu vực như Israel, Qatar, Saudi Arabia và Thổ Nhĩ Kỳ tài trợ cho lực lượng này nhằm lật đổ Tổng thống Syria Bashar al - Assad với những cáo buộc về vi phạm nhân quyền. Tuy nhiên, chỉ 2 năm sau đó, IS đã nắm quyền kiểm soát thành phố này cũng như chiếm giữ được hơn một nửa lãnh thổ Syria và nước láng giềng Iraq.

Cũng vào năm 2014, Mỹ thành lập một liên quân quốc tế và liên kết với lực lượng SDF để đánh IS, sau đó, Nga cũng bước vào cuộc chiến với tư cách đại diện cho Tổng thống Assad. Hai bên đều có những chiến dịch riêng. Nếu như lực lượng SDF do Mỹ ủng hộ tấn công IS ở phía bắc và đông Syria thì các cuộc tấn công của lực lượng ủng hộ chính phủ nhắm vào cả các nhóm phiến quân và phe nổi dậy trên khắp Syria.

Lực lượng Dân chủ Syria nắm quyền kiểm soát Manbij năm 2016 nhưng lại bị đe dọa bởi một kẻ thù mới - Thổ Nhĩ Kỳ. Ankara phản đối sự ủng hộ của Washington đối với SDF mà theo quốc gia này, Lực lượng Dân chủ Syria có liên hệ với các Đơn vị Bảo vệ Nhân dân người Kurd (YPG) đòi ly khai ở Thổ Nhĩ Kỳ.

Tháng 12/2018, Tổng thống Trump tuyên bố rút quân khỏi Syria khi cho rằng IS đã bị đánh bại và quân đội Mỹ không còn lý do gì để hiện diện ở quốc gia Trung Đông này. Tuy nhiên, một số quan chức trong chính quyền Tổng thống Trump muốn mở rộng chiến lược của Mỹ ở Syria, không chỉ là hoàn thành nhiệm vụ đánh bại IS mà còn để kiềm chế sự ảnh hưởng của Iran và buộc ông Assad phải từ chức. Nga chào đón sự rút quân của Mỹ, còn chính phủ Syria cho rằng sự hiện diện của Lầu Năm Góc ở đây, ngay từ đầu đã là bất hợp pháp.

Vào thời điểm các quốc gia trong khu vực bắt đầu nối lại quan hệ với Tổng thống Assad, lực lượng SDF cũng tìm kiếm các cuộc trao đổi với chính phủ Syria. Cuối tháng trước, quốc kỳ của Syria đã được treo lên ở một số khu vực tại Manbij, địa điểm mà Nga hiện đã cử quân tuần tra để ngăn chặn cuộc xung đột có thể nổ ra giữa Thổ Nhĩ Kỳ và các tay súng người Kurd.

"Từ ngày 7/1/2019, các đơn vị quân cảnh Nga sẽ bắt đầu tuần tra dọc 5km khu vực an ninh gần thành phố Manbij trên tuyến đường al-Arimah - Yulanli - Saydiyah - Dali Fa'r - Bawz Kij dài 27km", Trung tâm Hòa giải và Các vấn đề tị nạn của Bộ Quốc phòng Nga khẳng định ngày 8/1.

Thổ Nhĩ Kỳ cũng tăng cường quân đội, các trang thiết bị và ủng hộ các nhóm nổi dậy Syria ở khu vực gần Manbij trong bối cảnh Mỹ vẫn chưa có thời hạn cụ thể về việc rút quân và Washington có khả năng vẫn tiếp tục ủng hộ người Kurd.

Trong khi các quan chức cấp cao Nhà Trắng như Cố vấn An ninh Quốc gia John Bolton và Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo khẳng định Mỹ sẽ rút quân khỏi Syria với điều kiện an ninh của các đồng minh trong khu vực như Israel và lực lượng người Kurd được đảm bảo thì Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan từ chối bất kỳ sự nhượng bộ nào. Người phát ngôn của Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Ibrahim Kalin tuyên bố trong cuộc họp báo ngày 8/1 rằng Thổ Nhĩ Kỳ mong Mỹ sẽ giao quyền kiểm soát các căn cứ ở phía bắc Syria cho phe nổi dậy và dừng hỗ trợ cho các tay súng người Kurd./.