Saudi Arabia trả giá vì mua UCAV Trung Quốc

Vụ tấn công xảy ra hôm 21/12 khi chiếc máy bay này đang thực hiện trinh sát mục tiêu của Houthi và chuẩn bị phóng tên lửa tấn công ở tỉnh Marib. Nhưng chưa kịp tấn công, chiếc máy bay đã bị phát hiện và tấn công bởi các tay súng phòng không.

Hiện trường chiếc CH4 bị bắn rơi hôm 21/12.

"Các tay súng của chúng tôi đã phát hiện ra kẻ thù đang rình rập trên không và dùng hệ thống pháo phòng không trên xe tải tấn công. Những phát bắn chính xác đã khiến chiếc máy bay rơi ngay sau đó. Khi tiếp cận hiện trường, chúng tôi mới phát hiện đây chính là chiếc CH4 của Saudi Arabia", một chỉ huy của Houthi cho biết trong một tuyên bố.

Thông tin này cũng đồng thời với việc đây là lần thứ 5, chiếc máy bay tấn công không người lái do Trung Quốc sản xuất thuộc quân đội Saudi bị bắn hạ tại Yemen kể từ năm 2017 đến nay bằng những khẩu pháo thế hệ cũ.

Cùng với việc rất dễ bị hạ trên chiến trường, cỗ máy chiến đấu này khi hoạt động trong quân đội Saudi Arabia cũng liên tiếp tục hiện những vụ tấn công nhầm lẫn đáng tiếc vào dân thường.

Hồi cuối năm 2017, một chiếc CH4 khác đã thực hiện vụ không kích trúng chiếc xe đám cưới tại Yemen khiến ít nhất 12 phụ nữ thiệt mạng. AMN dẫn các nhân chứng và quan chức y tế địa phương cho biết vụ việc xảy ra trên con đường dẫn đến một ngôi làng ở tỉnh Marib, cách thủ đô Sana'a khoảng 170 km.

Cũng trong năm 2017, một vụ tấn công nhầm nghiêm trọng cũng đã xảy ra nhằm vào một đám tang ở làng Shiraa, huyện Arhab, cách thủ đô Sana'a của nước này 40 km về phía Bắc.

Vụ tấn công này đã khiến ít nhất 8 phụ nữa và 1 trẻ em thiệt mạng. Vụ không kích cũng làm hơn 10 người khác bị thương nặng. Ngôi nhà tổ chức tang lễ bị không kích đã bị phá hủy hoàn toàn và hàng loạt nhà cạnh đó cũng bị hư hại.

Theo thống kế của chuyên trang về Trung Đông là AMN, kể từ năm 2017 đến nay, có khoảng hơn 100 thường dân Yemen chết oan vì những cuộc tấn công nhầm lẫn của chiếc CH4.

"Những thành tích tệ hại của chiếc máy bay tấn công không người lái này đang khiến Saudi Arabia phải trả giá cho quyết định mua sắm vũ khí giá rẻ của mình", Đại tá Joseph Scrocca, thuộc Thủy quân Lục chiến Mỹ nói.

Theo vị chỉ huy này, không chỉ mua CH4, Saudi còn tiến hành sản xuất dòng UCAV này của Trung Quốc với hình thức hợp tác chuyển giao một phần công nghệ.

Đại tá Joseph Scrocca cho biết, hợp đồng sản xuất CH4 tại Saudi Arabia của Bắc Kinh không chỉ là vấn đề lợi nhuận mà Bắc Kinh đang muốn tăng cường ảnh hưởng của mình tại Trung Đông bằng vũ khí.

Vị đại tá này cho biết, để chen chân vào nơi được coi là thị trường vũ khí truyền thống của Mỹ và Israel, Trung Quốc sẵn sàng cung cấp UAV giá rẻ, vũ khí tấn công đi kèm mà không đặt bất cứ điều kiện gì với nước muốn mua.

Hiện nay, Iraq, Ai Cập, Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE) và Saudi Arabia là những khách hàng khá mới mua dòng vũ khí công nghệ cao này của Trung Quốc, trong khi thế giới lo ngại chúng sẽ ngày càng được sử dụng và góp phần làm tăng nhiệt khu vực điểm nóng chiến tranh này.

Vấn đề là không giống như Mỹ và nhiều quốc gia khác, Trung Quốc chưa tham gia Hiệp ước Thương mại Vũ khí quốc tế (ATT), nhờ thế có thể thoải mái xuất khẩu UAV và công nghệ liên quan. Các tập đoàn vũ khí Mỹ thì muốn duy trì ưu thế về công nghệ bằng cách bán sản phẩm giá cao, không bán hoặc chuyển giao công nghệ.

Trong khi đó, Trung Quốc thì làm ngược lại: Bán rẻ, và sẵn sàng chuyển giao công nghệ hoặc hợp tác chế tạo UAV với nước có nhu cầu. Trong khi mỗi chiếc Reaper Mỹ bán 30 triệu USD thì Trung Quốc chỉ bán CH4 giá 1 triệu USD/chiếc.

"Với lợi thế về giá thành và không bị ràng buộc về chính trị, máy bay không người lái Trung Quốc đang xuất hiện ngày càng nhiều tại những nơi vốn được coi là thị truyền thống của Mỹ. Tuy nhiên, quyết định mua sắm đang khiến những khách hàng này phải trả giá", vị đại tá Mỹ nói.