Thổ Nhĩ Kỳ đưa pháo tự hành Т-155 Firtina hiện đại hóa vào trang bị

T-155 Fırtına - phiên bản cải biên pháo tự hành K9 Thunder của Hàn Quốc

Cuối thế kỷ trước, giới chỉ huy quân sự chóp bu Thổ Nhĩ Kỳ đã đi đến kết luận về sự cần thiết của việc chế tạo hoặc mua mà không tự phát triển một mẫu pháo tự hành 155mm mới để thay thế các mẫu thiết kế nước ngoài đã lỗi thời. Một lựa chọn tốt cho giải pháp này là mua lại giấy phép sản xuất pháo tự hành của nước ngoài. Nghiên cứu các đề xuất, Quân đội Thổ Nhĩ Kỳ đã chọn K9 Thunder của công ty Samsung Techwin (hiện nay là Hanwha Systems) của Hàn Quốc.

Năm 2001, Thổ Nhĩ Kỳ và Hàn Quốc đã ký một thỏa thuận về việc khởi động sản xuất pháo tự hành cải tiến cho Quân đội Thổ Nhĩ Kỳ. Trong cùng năm đã được chế tạo và thử nghiệm hai nguyên mẫu đầu tiên. Thổ Nhĩ Kỳ đã chỉnh thiết kế mẫu ban đầu, thực hiện một số thay đổi và thay thế một số thiết bị trên xe bằng các thiết bị do Thổ Nhĩ Kỳ sản xuất phù hợp với khả năng của ngành công nghiệp và yêu cầu của Quân đội Thổ Nhĩ Kỳ, và K9 đã nhận được tên mới T-155 Fırtına (nghĩa trong tiếng Thổ là Bão táp).

Theo thỏa thuận cấp phép với Samsung Techwin, 8 chiếc T-155 đầu tiên được chế tạo tại Hàn Quốc, lô còn lại hơn 300 chiếc được sản xuất tại Thổ Nhĩ Kỳ, với khoản phí cấp giấy phép 1,6 triệu USD cho mỗi phương tiện sẽ được trả cho Hàn Quốc; tổng chi phí mua và chuyển giao công nghệ 1 tỷ USD. Năm 2002, loại pháo tự hành này đã được quân đội Thổ Nhĩ Kỳ tiếp nhận và đưa vào trang bị hàng loạt.

Pháo tự hành 155mm T-155 Fırtına về cơ bản, là phiên bản cải biên K9 Thunder của Hàn Quốc do Samsung Techwin phát triển, tích hợp các hệ thống chính của K9 Thunder (pháo cỡ nòng 155/52, phần lớn khung gầm, cơ cấu nạp đạn tự động do Hàn Quốc thiết kế), động cơ diesel MTU-881 KA 500 và hộp số tự động Allison X-1100-5 (4 số tiến 2 số lùi) của Đức, cùng một số sửa đổi và một số hệ thống phụ như hệ thống điều khiển hỏa lực, liên lạc và dẫn đường tiên tiến do Thổ Nhĩ Kỳ sản xuất đã được bổ sung.

T-155 được chế tạo tại Bộ chỉ huy Trung tâm Bảo dưỡng Quân đội 1 của Quân đội Thổ Nhĩ Kỳ ở Adapazarı, pháo do MKEK sản xuất; tốc độ xuất xưởng 24 chiếc mỗi năm. Hơn 350 T-155 Fırtına đã được lên kế hoạch sản xuất, trong đó, 281 chiếc đã được chuyển giao từ năm 2005 đến 2010. T-155 Fırtına nặng 56 tấn, dài 12m, rộng 3,5m, cao 3,43m, sử dụng sáu bánh kép mỗi bên, hệ thống treo độc lập bằng khí nén, bánh dẫn động nằm ở phía trước thân xe, kíp lái 5 thành viên, thời gian chuyển từ hành quân sang chiến đấu không quá 60 giây.

Với công suất động cơ 1.000 mã lực, T-155 có thể đạt tốc độ tối đa 66km/h và có dự trữ hành trình 480km; tầm bắn đạn phân mảnh 30km, đạn phản lực tích cực 40km, và khai hỏa trong vòng 30 giây. Với cơ số đạn 48 viên, pháo tự hành này có tốc độ bắn tối đa là 6 phát/phút trong 3 phút, và ở chế độ "bắn liên thanh" - bắn 3 phát trong vòng 15 giây, cũng như khả năng bắn liên tục được 2 phát/phút trong 30 phút.

Xe tiếp tế đạn dược Poyraz (Ammunition Resupply Vehicle - ARV) là một phương tiện bản địa có hệ thống chuyển đạn tương tự như K10 ARV của Hàn Quốc. Khác so với K10 ARV, Poyraz ARV có một tổ hợp năng lượng phụ, cho phép kíp xe sử dụng hệ thống điện tử và thông tin liên lạc, đồng thời chạy hệ thống chuyển đạn một cách tiết kiệm mà không cần bật động cơ chính. Poyraz ARV có tầm hoạt động 360km, có thể mang tới 96 quả đạn pháo 155mm và có thể chuyển 48 quả đạn pháo trong vòng 20 phút.

Được biết, theo một Hợp đồng giữa Azerbaijan và Thổ Nhĩ Kỳ được ký kết vào năm 2011, Azerbaijan sẽ mua 36 pháo tự hành T-155 Firtina. Nhưng MTU - công ty Đức cung cấp động cơ cho Firtina - đã từ chối cung cấp động cơ cho xe do Azerbaijan đặt hàng với lý do lệnh cấm vận được áp đặt liên quan đến cuộc xung đột vũ trang với Armenia. Nếu vấn đề động cơ được giải quyết, Azerbaijan dự định sẽ tăng cường sở hữu T-155 Firtina. Hiện, động cơ cho T-155 do một quốc gia giấu tên sản xuất đang được thử nghiệm.

Các quốc gia khác tỏ ra quan tâm hạn chế tới pháo tự hành của Thổ Nhĩ Kỳ. Ví dụ, Ba Lan đã giải quyết vấn đề sử dụng khung gầm của T-155 hoặc K9 trong dự thảo ACS AHS Krab của mình. K9 Thunder chính hãng của Hàn Quốc đã được ưa chuộng ở mức độ nhất định trên thị trường vũ khí và được cung cấp cho các quốc gia khác nhau. Có thể, phiên bản Thổ Nhĩ Kỳ sẽ không thể lặp lại thành công này, khách hàng tiềm năng vẫn thích bản gốc của Hàn Quốc.

Lần đầu tiên T-155 Fırtına được triển khai trong Chiến dịch Mặt trời của Thổ Nhĩ Kỳ vào cuối năm 2007 đến tháng 1/2008 để chống lại các chiến binh PKK ở miền bắc Iraq. Kể từ năm 2012, pháo binh Thổ Nhĩ Kỳ, bao gồm cả ACS T-155, thường xuyên được sử dụng ở biên giới với Syria và ở miền Bắc nước này, và sau đó, trong cả các cuộc tấn công Jarabulus (2016) và Afrin (2018). Tháng 4/2016, những sai sót của quân đội Thổ Nhĩ Kỳ đã phải trả giá - một nhóm vũ trang địa phương Syria dùng tên lửa chống tăng tiêu diệt 3 chiếc Fırtına.

Lục quân Thổ Nhĩ Kỳ sẽ được trang bị T-155 Firtina 2 trong năm 2021

Theo trang savunmasanayist.com, dẫn tin liên quan đến tuyên bố của Bộ trưởng Quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ phát biểu tại Đại hội đồng Đại hội đồng Quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ, tổ hợp pháo tự hành T-155 phiên bản hiện đại hóa Firtina 2 đầu tiên sẽ bắt đầu được đưa vào biên chế quân đội Thổ Nhĩ Kỳ từ đầu năm 2021. Theo vị Bộ trưởng Thổ Nhĩ Kỳ, lô đầu tiên sẽ được đưa vào Lực lượng Mặt đất của Quân đội Thổ Nhĩ Kỳ vào tháng 1/2021, sẽ gồm ba chiếc hiện đại hóa mới trong tổng số 140 xe các lực lượng vũ trang nước này dự định mua. Các kỹ sư súng pháo Thổ Nhĩ Kỳ hiện đại hóa pháo tự hành T-155 có tính đến kinh nghiệm chiến đấu ở Syria.

Chiếc xe hiện đại hóa có tên gọi Firtina-2 bắt đầu được sản xuất vào năm 2017 và so với phiên bản cơ bản, nhận được một hệ thống điều khiển hỏa lực mới, các thiết bị truyền hình và ảnh nhiệt cho chỉ huy và xạ thủ. Các phương tiện mới sẽ được trang bị các mô-đun vũ khí điều khiển từ xa, giảm đáng kể nguy cơ bị trúng đạn hoặc mảnh đạn của thành viên kíp xe bắn súng máy. Thay vì súng máy 12,7mm Browning M2 Firtina-2 có khả năng mang súng máy 12,7mm, 7,62mm và súng phóng lựu 40mm.

Phương tiện liên lạc của T-155 tương thích với các thiết bị khác của NATO, nhờ đó, kíp xe có thể nhận được chỉ định mục tiêu của bên thứ ba hoặc chuyển dữ liệu cần thiết đến các xe khác. Ngoài ra, một máy điều hòa không khí đã được lắp đặt trên pháo tự hành để hoạt động trong điều kiện khí hậu nóng, nhưng được đặt ở phía trước tháp pháo - vị trí kém tối ưu mà theo các chuyên gia, làm tăng tính dễ bị tổn thương của nó.

Bất chấp những vấn đề trên thị trường quốc tế và sự thiếu hụt đầu ra xuất khẩu, pháo tự hành T-155 Fırtına 2 có thể được coi là một mẫu khá tốt trong phân khúc của nó - một thiết kế khá hiện đại với tính năng cao và linh hoạt, đáp ứng các yêu cầu của chiến tranh hiện đại. Tuy nhiên, kinh nghiệm của các cuộc xung đột vũ trang gần đây cho thấy, hiệu quả và khả năng sống sót của vũ khí-thiết bị không chỉ phụ thuộc vào tính năng mà còn phụ thuộc vào người sử dụng và chiến thuật sử dụng.