Trung Quốc đổ tiền gia tăng ảnh hưởng tại Mỹ

Báo Straittimes đưa tin, tổng cộng 32 học giả và các nhà phân tích đã tham gia trong 1 năm rưỡi qua để cho ra đời báo cáo công phu về các hoạt động gây ảnh hưởng của Trung Quốc tại Mỹ của Viện Hoover tại Sunnylands, California và Đại học George Washington. Báo cáo có tựa đề: “Ảnh hưởng của Trung Quốc và các lợi ích của Mỹ: Gia tăng sự cảnh giác trên tinh thần xây dựng”.

Báo cáo cũng chỉ ra rằng các hoạt động nhằm gia tăng ảnh hưởng của Trung Quốc tại Mỹ cũng xuất hiện ở nhiều dạng khác nhau tại các quốc gia khác. Tài liệu bao gồm các tóm tắt kinh nghiệm của 8 nước, bao gồm: Singapore, Australia, New Zealand, Nhật Bản, Canada, Pháp, Đức và Anh.

Tại Mỹ, nhờ vào làn sóng các nguồn vốn đổ vào nhiều lĩnh vực, từ các tổ chức giáo dục, chính trị tới các tổ chức cộng đồng của người Mỹ gốc Trung Quốc và truyền thông, Trung Quốc đã tìm cách khai thác sự cởi mở của xã hội dân chủ Mỹ để “thách thức, và đôi khi là làm suy yếu luật pháp, các quy tắc và các giá trị tự do cơ bản của Mỹ”, báo cáo viết.

Theo báo cáo, mục tiêu chính của Bắc Kinh là dập tắt sự chỉ trích đối với Trung Quốc và sự ủng hộ đối với Đài Loan, điều mà Bắc Kinh xem là trái phép.

Báo cáo được công bố khi Tổng thống Mỹ Donald Trump lên đường tới Argentina để tham dự thượng đỉnh G20, nơi ông dự kiến có cuộc gặp với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. Cuộc gặp này sẽ được thế giới đặc biệt chú ý để quan sát các dấu hiệu cho đường hướng quan hệ Mỹ-Trung trong tương lai, trong bối cảnh cuộc chiến thương mại ngày càng gia tăng và sự đối đầu chiến lược ngày càng gay gắt giữa hai nước trên khắp toàn cầu.

Báo cáo nhận thấy rằng ngoại giao công chúng thông thường, như các chương trình viếng thăm, các trao đổi văn hóa - giáo dục, các chương trình lồng ghép truyền thông và vận động hành lang chính phủ cũng là những phương pháp được các chính phủ khác sử dụng để thúc đẩy quyền lực mềm.

Tuy nhiên, tham vọng của Trung Quốc, xét về chiều rộng và chiều sâu của các khoản đầu tư tài chính, và cường độ, đã gây ngờ vực hơn nhiều, bởi Trung Quốc đang can thiệp mạnh mẽ và sâu rộng vào nhiều lĩnh vực hơn so với Nga, báo cáo viết.

“Bằng việc thực hiện các hoạt động vốn ngày càng can thiệp sâu vào đời sống của người Mỹ, Trung Quốc đã đạt được ảnh hưởng sâu rộng và lâu dài hơn”, báo cáo viết.

Đều liên quan tới chính phủ

Theo báo cáo, hầu hết các hoạt động bề ngoài dường như “vô tư” đó đều được chính phủ Trung Quốc hậu thuẫn. Nhiều tổ chức, trong đó có xã hội dân sự Trung Quốc, các viện, tập đoàn và thậm chí các tổ chức tôn giáo, đều có liên quan chặt chẽ tới chính phủ và thường bị gây sức ép để thúc đẩy các lợi ích của quốc gia.

Các cơ quan chính chịu trách nhiệm về các hoạt động gia tăng ảnh hưởng ở nước ngoài bao gồm Ban mặt trận thống nhất của đảng Cộng sản Trung Quốc, Ban tuyên truyền trung ương, Ban quan hệ quốc tế, Văn phòng thông tin Quốc vụ viện, Liên đoàn toàn Trung Quốc của người Trung Quốc ở nước ngoài và Hội hữu nghị nhân dân Trung Quốc với nước ngoài.

Các cơ quan trên và các tổ chức khác được hỗ trợ bởi các cơ quan nhà nước như Bộ Ngoại giao, Văn phòng ngoại kiều Trung Quốc, mà hồi tháng 3 năm nay đã sáp nhập với Ban mặt trận thống nhất của đảng Cộng sản Trung Quốc.

Tại Trung Quốc, tất cả các tổ chức tham gia vào việc kết nối với cộng đồng người Trung Quốc ở nước ngoài đều do một thành viên cấp cao của đảng Cộng sản Trung Quốc lãnh đạo.

Báo cáo cũng kiến nghị rằng các thực thể Mỹ nên xem xét kỹ nguồn tiền và quyền lực, nghiên cứu kỹ càng xem ai đứng sau hoặc cho phép các hành động của các thực thể Trung Quốc.

“Vì phần lớn các nỗ lực của Trung Quốc nhằm gây ảnh hưởng tới dư luận Mỹ xảy ra ở cấp độ địa phương, và vì truyền thông địa phương, các trường đại học, công ty và các tổ chức hỗ trợ thường liên quan tới những nỗ lực này, dù biết hay không biết, các lãnh đạo địa phương, cũng giống như các lãnh đạo quốc gia,cần hiểu các mục tiêu và chiến lược của Trung Quốc”, báo cáo viết.

Và báo cáo cũng nói rằng, trong số cộng đồng người Mỹ gốc Trung Quốc, Bắc Kinh từ lâu đã tìm cách gây ảnh hưởng và thậm chí ngăn chặn những tiếng nói chỉ trích Trung Quốc hoặc ủng hộ Đài Loan bằng cách cử các quan chức tới Mỹ để gây sức ép đối với các cá nhân này, trong khi cũng gây sức ép đối với những người thân của họ tại Trung Quốc.

Do bản chất không đối xứng trong các trao đổi Mỹ-Trung, báo cáo đề xuất rằng các cơ quan chính phủ và liên bang Mỹ cần tiếp duy trì sự qua lại lẫn nhau. Ví dụ, trích dẫn sự không đối xứng nghiêm trọng trong trao đổi học giả Mỹ-Trung, báo cáo đề xuất rằng các học giả Trung Quốc tại Mỹ nên chịu các biện pháp hạn chế chặt chẽ tương tự - hoặc thậm chí bị từ chối visa - giống người Mỹ tại Trung Quốc.

“Là một xã hội dân chủ, chúng ta không nên khoan dung cho sự xâm phạm - dù là công khai hay bí mật - đối với quyền tự do ngôn luận và tự do phân tích của chúng ta đối với Trung Quốc”, báo cáo viết.