Từ người chắp bút tới nhà ngoại giao chủ chốt trong thượng đỉnh Mỹ - Triều

Cách đây vài tuần, Kim Hyok Chol, một nhà ngoại giao kỳ cựu xuất thân từ một gia đình Triều Tiên danh giá, đã có màn “ra mắt” ấn tượng với cộng đồng quốc tế với vai trò người dẫn đầu các cuộc đàm phán hạt nhân của Bình Nhưỡng.

Đối với những người đã biết Kim Hyok Chol từ trước, ông là một người chắp bút lão luyện, từng đóng vai trò quan trọng trong việc soạn thảo tuyên bố chung được ký bởi nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un và Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in trong cuộc gặp thượng đỉnh liên Triều mới nhất hồi năm ngoái.

Ông Kim Hyok Chol cũng là quan chức có mối liên hệ gần gũi với nhà lãnh đạo Kim Jong-un. Ông làm việc tại Ủy ban Các vấn đề Nhà nước Triều Tiên - nhóm điều hành quyền lực nhất do đích thân nhà lãnh đạo Triều Tiên làm chủ tịch.

Kênh truyền hình Hàn Quốc Channel A News mới đây đã công bố hình ảnh ông Kim Hyok Chol trong đoạn video ghi lại một cuộc họp tại Nhà Trắng giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và các quan chức Triều Tiên hồi tháng 1. Vào thời điểm đó, Kim Hyok Chol không phải là tâm điểm chú ý của công chúng.

Dan Scavino, giám đốc truyền thông xã hội Nhà Trắng, từng bình luận trên Twitter về cuộc họp này, trong đó chỉ đề cập tới ông Kim Yong Chol, phó chủ tịch đảng Lao động Triều Tiên và là đặc phái viên hàng đầu của nhà lãnh đạo Kim Jong-un, song không nhắc tới ông Kim Hyok Chol. Bức ảnh được chia sẻ cho thấy ông Kim Hyok Chol ngồi tách biệt khỏi các quan chức còn lại của Triều Tiên trong Phòng Bầu Dục.

Một trong số ít người thân quen với ông Kim Hyok Chol ở nước ngoài là Thae Yong-ho, nhà ngoại giao Triều Tiên đào tẩu sang Hàn Quốc năm 2016. Ông Thae mô tả ông Kim là một chuyên gia về phòng ngừa hạt nhân, chứ không phải phi hạt nhân hóa.

“Từ khi còn rất trẻ, ông Kim Hyok Chol đã được ngồi vào vị trí chuyên soạn thảo các tài liệu về chiến lược hạt nhân của Triều Tiên tại Bộ Ngoại giao nước này”, ông Thae nói với các phóng viên trong cuộc họp báo ở Seoul ngày 19/2.

Mặc dù có nhiều hoài nghi về vai trò của Kim Hyok Chol, song một điều chắc chắn đó là ông chịu trách nhiệm báo cáo trực tiếp cho nhà lãnh đạo Kim Jong-un.

Ngoại giao mạng xã hội

Theo Giáo sư Kim Hyun-wook tại Học viện Ngoại giao Quốc gia Hàn Quốc, người nghiên cứu về lãnh đạo Triều Tiên, ông Kim Hyok Chol từng tham gia vào các cuộc đàm phán hạt nhân quốc tế trước đây, trong đó có các cuộc đàm phán 6 bên về vấn đề hạt nhân của Triều Tiên cách đây 10 năm, và rất thông thạo về các thỏa thuận này.

“Ông ấy biết Triều Tiên sẵn sàng từ bỏ gì và không từ bỏ gì, chẳng hạn tiết lộ số lượng nguyên liệu hạt nhân, vũ khí hạt nhân và đường đi của tên lửa”, ông Kim Hyun-wook nói.

Ông Kim Hyok Chol trở thành đại sứ Triều Tiên tại Tây Ban Nha từ năm 2015. 2 năm sau đó, Tây Ban Nha trục xuất ông để đáp trả các vụ thử tên lửa và hạt nhân của Bình Nhưỡng.

Khác với phần lớn các nhà ngoại giao Triều Tiên, ông Kim Hyok Chol biết cách “khai thác” mặt trận mạng xã hội. Ông từng xuất hiện trong các video được đăng trên Youtube, kêu gọi Mỹ dỡ bỏ các lệnh trừng phạt kìm hãm nền kinh tế Triều Tiên.

Trong cuộc phỏng vấn với Viện nghiên cứu Hoàng gia Elcano tại Tây Ban Nha hồi năm 2015, ông Kim Hyok Chol cho biết Bình Nhưỡng đã tìm cách loại bỏ vũ khí hạt nhân khỏi bán đảo Triều Tiên trong hàng chục năm, nhưng rốt cuộc vẫn phải xây dựng kho hạt nhân của riêng mình để đối phó một cuộc tấn công từ Mỹ.

“Tôi hy vọng Mỹ trong tương lai sẽ thừa nhận rằng các lệnh trừng phạt nhằm vào đất nước tôi là vô dụng và thay đổi chính sách của họ”, ông Kim nói trong cuộc phỏng vấn được thực hiện bằng tiếng Anh và đăng trên Youtube.

Giàu kinh nghiệm

Sinh ra và lớn lên trong một gia đình có truyền thống ngoại giao, Kim Hyok Chol học tiếng Pháp tại Đại học Nghiên cứu Đối ngoại Bình Nhưỡng và nhận công việc tại Bộ Ngoại giao. Theo nhà ngoại giao đào tẩu Thae Yong-ho, người dẫn dắt ông Kim Hyok Chol chính là bộ trưởng Ngoại giao Triều Tiên hiện nay - ông Ri Yong Ho.

Ông Thae cho biết Kim Hyok Chol luôn kỹ lưỡng trong việc lựa chọn ngôn từ cho các tuyên bố chính thức của Triều Tiên. Điều này đã được thể hiện trong các cuộc đàm phán hạt nhân ở Bắc Kinh, Trung Quốc hồi năm 2005.

“Tại cuộc đàm phán 6 bên, khi mỗi đại diện chỉ có 2 phút để trình bày, ông ấy thực sự xuất sắc trong việc soạn thảo chính xác những gì (mà phía Triều Tiên) cần nói trong thời hạn 2 phút và đây có thể là lý do ông ấy có mặt tại Hà Nội”, ông Thae giải thích.

Theo một nguồn tin ngoại giao Triều Tiên, ông Kim Hyok Chol nắm rõ vấn đề hạt nhân, dày dặn kinh nghiệm và làm việc rất nhiệt tình. Ông Kim Hyok Chol có khả năng sử dụng thành thạo tiếng Anh, hiểu rõ các thuật ngữ liên quan đến hạt nhân. Ông cũng biết nhiều loại vũ khí, bao gồm tên lửa đạn đạo liên lục địa.

Chun Yungwoo, cựu đặc phái viên Hàn Quốc về đàm phán hạt nhân quốc tế, nhận định dù ông Kim Hyok Chol hay bất kỳ nhà ngoại giao nào tham gia các cuộc đàm phán của Triều Tiên, họ cũng đều là những gương mặt được đánh giá cao.

“Họ rất giỏi trong việc đạt được các mục tiêu của mình. Họ là những người rất thông minh. Họ biết cách làm thế nào để vượt trội hơn người phương Tây, người Mỹ, người Trung Quốc và tất cả những người khác”, ông Chun nhận định.