Thị trường BĐS và câu chuyện minh bạch

TS.Ngô Trí Long - chuyên gia trong lĩnh vực thị trường giá cả cho rằng, để tránh giá ảo thì nên để thị trường và người mua nhà tự quyết định, không nên can thiệp. Khi người mua nhà đất cảm thấy giá nhà đất phù hợp với khả năng chi tiêu của người mua nhà thì khi ấy thị trường bất động sản sẽ trở về giá trị thực.

 

Thế nhưng, có những ý kiến cho rằng: không thể thả nổi thị trường bất động sản, để thị trường tự điều tiết, vì sẽ liên quan đến rất nhiều lĩnh vực. Nợ xấu bất động sản lên đến 200.000 tỷ đồng, tuy chỉ bằng khoảng 3,2% GDP, nhưng kéo theo sự trì trệ của hai ngành quan trọng là xây dựng và vật liệu xây dựng, làm ảnh hưởng tới đời sống và việc làm của khoảng gần 4 triệu lao động. 

 

Bởi vậy, giá bất động sản sẽ phải gánh tất cả các chi phí chính thức và không chính thức mà các doanh nghiệp phải bỏ ra. Theo thống kê của các doanh nghiệp, khi thủ tục hành chính kéo dài 6 tháng thì chi phí cho một dự án cũng bị đội lên khoảng 30%. Phó chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam Nguyễn Ngọc Thành cho biết: các doanh nghiệp bất động sản cũng như người mua nhà khó tiếp cận được nguồn vốn vay. Thủ tục hành chính cũng làm chi phí bị đội lên rất nhiều.

 

Theo đánh giá của Bộ Xây dựng, khó khăn của thị trường chủ yếu do mất cân đối cung cầu, cung ở phân khúc nhà ở cao cấp rất lớn nhưng cầu rất ít, còn cầu phân khúc nhà ở xã hội rất lớn nhưng lại có rất ít dự án. Nếu nói một cách thẳng thắn hơn thì thị trường bất động sản rơi vào tình trạng như hiện nay chủ yếu là do tình trạng đầu cơ, hớt váng của chính các chủ đầu tư và nhà đầu tư thứ cấp. Do vậy, cần cân nhắc điểm rơi của gói tín dụng 30.000 tỷ đồng mà Ngân hàng Nhà nước dự định đưa ra để cho vay tháo gỡ khó khăn cho thị trường này, nếu không cẩn thận thì không chỉ đem lại lợi ích cho một nhóm người, mà còn gây lạm phát và tác động xấu đến toàn bộ nền kinh tế.

 

Rất khó để xác định đâu là giá thực của bất động sản, vì thực tế là giá bất động sản bị thổi lên quá nhiều và quá lâu - 20 năm nay, không theo bất kỳ quy luật kinh tế nào. Giá trị thực của bất động sản là bao nhiêu? Giá thành xây dựng thực tế hiện nay là bao nhiêu? Xét về mặt nghiệp vụ, có lẽ các cơ quan quản lý nhà nước cũng như các chuyên gia trong lĩnh vực này không quá khó để tính toán ra. Vấn đề là doanh nghiệp có dám công bố  hay không? Cơ quan quản lý các cấp có quyết tâm yêu cầu doanh nghiệp công bố thông tin hay không? 

 

Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hội thẩm định giá Việt Nam Nguyễn Tiến Thỏa cho rằng, phải có một cuộc kiểm tra tổng thể đánh giá chung về thực trạng giá bất động sản ở Việt Nam. Trên cơ sở điều tra chung của giá bất động sản xem giá thị trường là bao nhiêu rồi qua đó tiến hành xác định giá từng bất động sản bằng phương pháp thích hợp. Khi xác định được giá trị thực của bất động sản thì mới có chiến lược, phương án để thực hiện việc tính thuế bất động sản cho hợp lý, rồi tính chuyển quyền sở hữu, thế chấp ngân hàng, tính giá đền bù.

 

Minh bạch được giá bất động sản cũng như làm rõ các chi phí xây dựng thì mới có thể đưa bất động sản trở về đúng giá trị thực của nó. Khi ấy mới có thể làm tăng tính thanh khoản của thị trường bất động sản, phá tan băng và khiến thị trường sôi động trở lại. Nếu chưa làm được điều đó, rất có thể gói tín dụng 30.000 tỷ đồng tháo gỡ khó khăn cho thị trường bất động sản sẽ không đạt hiệu quả mong muốn, mà chỉ đem lại lợi ích cho một nhóm.