Đề xuất nhiều cơ chế ưu đãi cho điện mặt trời mái nhà

Bộ Công Thương đang xây dựng Dự thảo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về cơ chế khuyến khích phát triển điện mặt trời mái nhà lắp đặt tại nhà ở, công sở, trụ sở của doanh nghiệp tại Việt Nam.

Dự thảo nêu rõ, Quyết định quy định về cơ chế khuyến khích phát triển điện mặt trời mái nhà lắp đặt tại nhà ở, công sở, trụ sở của doanh nghiệp tại Việt Nam để tự sử dụng, không bán điện cho tổ chức, cá nhân khác.

Theo đó, tổng công suất hệ thống điện mặt trời mái nhà tự dùng trên toàn quốc được ưu tiên phát triển không giới hạn công suất và thuộc quy hoạch phát triển điện lực quốc gia đã được phê duyệt tại Quyết định số 500/QĐ-TTg ngày 15/5/2023 của Thủ tướng Chính phủ (Quy hoạch điện VIII).

Các tổ chức, cá nhân đầu tư phát triển hệ thống điện mặt trời mái nhà được miễn trừ giấy phép hoạt động điện lực, giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh điện.

Các hệ thống điện mặt trời mái nhà lắp đặt tại công sở được ưu tiên bố trí ngân sách để thực hiện.

Các tổ chức, cá nhân đầu tư và sử dụng hệ thống điện mặt trời mái nhà được miễn hoặc giảm các loại thuế, phí; được vay vốn với lãi suất ưu đãi theo quy định của pháp luật.

Hệ thống điện mặt trời mái nhà lắp đặt vào hệ thống điện đã được đấu nối theo quy định về hệ thống điện phân phối không phải thực hiện thỏa thuận đấu nối. Các hệ thống điện mặt trời mái nhà đã lắp đặt trước đây đáp ứng điều kiện là đối tượng của Quyết định này thì được áp dụng quy định này.

Ngoài ra, tổ chức, cá nhân đầu tư, lắp đặt, sử dụng hệ thống điện mặt trời mái nhà phải đảm bảo các yêu cầu về an toàn điện, an toàn công trình xây dựng, môi trường, phòng chống cháy nổ theo quy định hiện hành.

Dự thảo Quyết định cũng phân công rõ trách nhiệm thi hành của các cơ quan có liên quan như Bộ Công Thương, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Bộ Tài chính, Bộ Xây dựng, Bộ Công an, Bộ Tài nguyên và Môi trường, UBND các tỉnh, thành phố, Tập đoàn Điện lực Việt Nam và các tổ chức, cá nhân đầu tư và sử dụng hệ thống điện mặt trời mái nhà.

Bộ Công Thương có trách nhiệm tổ chức, hướng dẫn và phối hợp với UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương kiểm tra, giám sát thực hiện quyết định này; phối hợp với các bộ, ngành, địa phương huy động các nguồn lực để thúc đẩy phát triển điện mặt trời mái nhà lắp đặt tại nhà ở, công sở, trụ sở chính của doanh nghiệp, trụ sở hộ kinh doanh; hướng dẫn các yêu cầu về an toàn điện đối với các hệ thống điện mặt trời mái nhà.

Ngân hàng Nhà nước có trách nhiệm chỉ đạo các ngân hàng thương mại có các biện pháp giảm lãi suất cho vay để hỗ trợ các tổ chức, cá nhân đầu tư hệ thống điện mặt trời mái nhà hoặc thiết kế một gói cho vay lãi suất ưu đãi đối với các hệ thống này, ưu tiên bố trí trước cho khu vực miền Bắc.

Bộ Tài chính ưu tiên bố trí ngân sách hỗ trợ phát triển hệ thống điện mặt trời mái nhà lắp đặt tại công sở, ưu tiên bố trí trước cho khu vực miền Bắc; chủ trì nghiên cứu bổ sung quy định miễn, giảm các loại thuế, phí đối với các hệ thống điện mặt trời mái nhà trình cấp có thẩm quyền xem xét, phê duyệt.

Bộ Xây dựng nghiên cứu, hướng dẫn đơn giản hoá các thủ tục cấp, miễn giấy phép xây dựng, thẩm định an toàn công trình xây dựng đối với các công trình xây dựng có lắp đặt hệ thống điện mặt trời mái nhà.

Bộ Công an nghiên cứu, hướng dẫn đơn giản hoá các thủ tục thẩm duyệt về phòng cháy, chữa cháy đối với các công trình xây dựng có lắp đặt hệ thống điện mặt trời mái nhà.

Bộ Tài nguyên và Môi trường hướng dẫn việc xử lý vật tư, thiết bị, chất thải phát sinh của các hệ thống điện mặt trời mái nhà trong quá trình xây dựng, vận hành và khi kết thúc.

UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương có trách nhiệm theo dõi, kiểm tra thực hiện phát triển hệ thống điện mặt trời mái nhà tại địa phương theo thẩm quyền; thực hiện nhiệm vụ quản lý Nhà nước về hoạt động liên quan đến an toàn điện, an toàn công trình xây dựng, môi trường, phòng chống cháy nổ của hệ thống điện mặt trời mái nhà tại địa phương theo quy định của pháp luật hiện hành.

UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương trực tiếp hoặc giao cơ quan chuyên môn tiếp nhận thông tin công suất của hệ thống điện mặt trời mái nhà do tổ chức, cá nhân cung cấp; báo cáo Bộ Công Thương về tình hình phát triển các hệ thống điện mặt trời mái nhà trên địa bàn trước ngày 25/6 và 25/12 hàng năm.

Tập đoàn Điện lực Việt Nam xây dựng chương trình vận động, tuyên truyền đến người dân, các cơ quan công sở lắp đặt hệ thống điện mặt trời mái nhà để đặt mục tiêu đến năm 2030 có 50% các tòa nhà công sở và 50% nhà dân sử dụng điện mặt trời mái nhà cho mục đích tự sử dụng; phối hợp với địa phương kiểm tra, giám sát vận hành của hệ thống điện mặt trời mái nhà bảo đảm an toàn vận hành hệ thống điện.

Giới chuyên gia cho rằng, Việt Nam được đánh giá là quốc gia có tiềm năng nguồn năng lượng tái tạo khá dồi dào và đa dạng các dạng năng lượng tái tạo như gió, mặt trời, sinh khối… Trong đó, khu vực miền Trung và miền Nam có tiềm năng lớn về điện mặt trời mái nhà với độ bức xạ đạt từ 4,2 đến 4,8 kWh/m2/ngày.

Điện mặt trời trên mái nhà tính chất phân tán, tiêu thụ tại chỗ, thời gian phát chủ yếu vào ban ngày sẽ làm giảm áp lực về phụ tải lưới điện và giảm gánh nặng về đầu tư hệ thống. Không những thế, việc phát triển điện mặt trời mái nhà còn giúp người dân và doanh nghiệp giảm chi phí tiền điện do điện được sản xuất và sử dụng trực tiếp vào giờ cao điểm, giảm giá mua điện bậc cao.

Việc phát triển điện mái nhà không tác động đến quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất. Vì vậy khuyến khích phát triển điện mặt trời trên mái là một trong những giải pháp tăng cường cung cấp điện đối với khu vực có nguy cơ thiếu điện.