Phó Thủ tướng Nguyễn Hoà Bình: Khai thác, chế biến sâu để tránh lãng phí tài nguyên khoáng sản

Chiều ngày 1/3, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình và Phó Thủ tướng Chính phủ Mai Văn Chính đã đến thăm, kiểm tra tình hình sản xuất kinh doanh, đầu tư tại Công ty Nhôm Đắk Nông (Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam - TKV).

Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình phát biểu chỉ đạo buổi làm việc.

Báo cáo tại buổi làm việc, Phó Chủ tịch TKV Nguyễn Tiến Mạnh cho biết, năm 2025, TKV đã giao cho Công ty Nhôm Đắk Nông kế hoạch sản xuất kinh doanh với các chỉ tiêu chính: sản lượng quặng nguyên khai 4,08 triệu tấn; sản lượng quặng tinh 1,69 triệu tấn; sản lượng alumin quy đổi 650.000 tấn; doanh thu 3.363 tỷ đồng; nộp ngân sách theo quy định dự kiến trên 500 tỷ đồng; bảo đảm việc làm cho 1.048 lao động với thu nhập bình quân trên 16 triệu đồng/người/tháng.

Về định hướng đầu tư phát triển công nghiệp bauxite – alumin - nhôm của TKV trên địa bàn tỉnh Đắk Nông, Tập đoàn đã hoàn thành công tác xây dựng, trình cấp có thẩm quyền "Đề án phát triển tổng thể lĩnh vực bauxite – alumin - nhôm của TKV đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045".

Trong đó, đầu tư mở rộng, nâng công suất Tổ hợp alumin Nhân Cơ lên khoảng 2 triệu tấn alumin/năm; đầu tư mới Tổ hợp bauxite – alumin - nhôm Đắk Nông 2 có công suất 2 triệu tấn alumin/năm và 0,5 triệu tấn nhôm/năm. Từ đó, thực hiện 2 đề án thăm dò (tại khu vực GN2-1 và Đông Nam Quảng Sơn) và 5 dự án khai thác bauxite, sản xuất alumin - nhôm với tổng mức đầu tư khoảng 138.600 tỷ đồng.

Trong thời gian qua, TKV đã tích cực chuẩn bị các nguồn lực quan trọng để hoàn thành mục tiêu nói trên, như: đã báo cáo chủ sở hữu cho phép tăng vốn điều lệ đến hết năm 2025 từ 35.000 tỷ đồng lên 42.000 tỷ đồng. Đồng thời, đã làm việc với các tổ chức tín dụng trong và ngoài nước chuẩn bị nguồn vốn, bảo đảm đủ thu xếp vốn triển khai các dự án.

Về thị trường tiêu thụ, đã xây dựng được mối quan hệ với các nhà sử dụng alumin, nhôm và các công ty thương mại quốc tế lớn, đang giữ vai trò quan trọng trong thị trường xuất nhập khẩu alumin, nhôm, như: Marubeni (Nhật Bản), EGA/DUBAL (UAE), Vedanta/Balco (Ấn Độ)… để có phương án tiêu thụ hoàn toàn khối lượng alumin, nhôm trong thời gian tới.

Ông Nguyễn Tiến Mạnh - Phó Chủ tịch TKV, báo cáo với Phó Thủ tướng và đoàn công tác.

Về một số khó khăn, vướng mắc, theo ông Nguyễn Tiến Mạnh, mặc dù đã có sự vào cuộc tích cực của các cấp chính quyền địa phương tỉnh Đắk Nông và sự phối hợp chặt chẽ của TKV trong công tác đền bù, giải phóng mặt bằng, song thực tế hiện nay, công việc này gặp rất nhiều vướng mắc do chưa triển khai được 6 dự án tái định cư tại huyện Đắk R'Lấp vì có chồng lấn với quy hoạch bô xít.

Bên cạnh đó là những khó khăn trong ban hành quy định mức hỗ trợ cây trồng xen, cây trồng vượt mật độ; những vướng mắc về cơ chế tái chính khi bàn giao sớm diện tích đất đã khai thác quặng bauxite cho địa phương phục vụ phát triển kinh tế - xã hội.

TKV đề nghị lãnh đạo Đắk Nông tiếp tục chỉ đạo tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong công tác đền bù, giải phóng mặt bằng, thu hồi đất phục vụ khai thác mỏ Nhân Cơ. Trong đó, diện tích cần thu hồi bàn giao cho Công ty Nhôm Đắk Nông trong năm 2025 là 99 ha. Sớm ban hành quy định mức hỗ trợ cây trồng xen, cây trồng vượt mật độ để phục vụ lập, thẩm định, phê duyệt các phương án bồi thường, giải phóng mặt bằng, tái định cư; thúc đẩy tiến độ đầu tư 6 dự án tái định cư tại huyện Đắk R'Lấp.

Đồng thời, đề nghị Chính phủ chỉ đạo Bộ Nông nghiệp và Môi trường sớm hướng dẫn UBND tỉnh Đắk Nông và TKV thu hồi quặng bô xít tại các dự án tái định cư ở huyện Đắk R'Lấp để thúc đẩy tiến độ xây dựng các khu tái định cư, phục vụ việc bố trí tái định cư cho các hộ dân thuộc diện giải phóng mặt bằng; chỉ đạo các bộ, ngành liên quan xử lý các nội dung vướng mắc về cơ chế tài chính...

Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ nhấn mạnh, bauxite là một trong những thế mạnh của Đắk Nông, đây là nguồn lực quan trọng, là cú hích để địa phương bứt phá và phát triển. Hoạt động khai thác bauxite đến nay đã gần 10 năm, quy mô được mở rộng, doanh thu và lợi nhuận tăng, đóng góp nhiều hơn cho đất nước. Các yêu cầu đặt ra trong khai thác bauxite, nhất là về vấn đề môi trường được bảo đảm.

Phó Thủ tướng cùng đoàn công tác kiểm tra quy trình chế biến alumin.

Đánh giá cao kết quản sản xuất kinh doanh, mở rộng đầu tư của TKV tại Đắk Nông trong thời gian qua, cũng như khẳng định luôn ủng hộ kế hoạch mở rộng đầu tư, phát triển sản xuất kinh doanh của TKV. Tuy nhiên, Phó Thủ tướng Thường trực cũng nêu rõ, trong hoạt động khai thác khoáng sản, phải thực hiện đúng các yêu cầu, chủ chương mà Trung ương, Chính phủ đã chỉ đạo rõ.

Đó là khai thác và chế biến sâu để gia tăng lợi nhuận, tránh lãng phí tài nguyên thiên nhiên, đóng góp nhiều hơn cho phát triển kinh tế - xã hội. Đồng thời, cần tiếp tục đặc biệt quan tâm đến công tác bảo vệ tài nguyên thiên nhiên, môi trường sinh thái, không để xảy ra các sự cố liên quan đến môi trường.

Tại buổi làm việc, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình cũng ghi nhận các kiến nghị của TKV và có các ý kiến cụ thể về hướng giải quyết, tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc này.