Còn tồn tại nhận thức chưa đúng về vai trò và đóng góp của phụ nữ đối với báo chí

Sáng ngày 13/11, tại Bảo tàng Báo chí Việt Nam, Hội Nhà báo Việt Nam phối hợp cùng tổ chức Oxfam tại Việt Nam thực hiện chương trình Tọa đàm và trưng bày “Báo chí qua lăng kính giới”.

Chương trình đã chia sẻ các vấn đề liên quan đến vai trò của báo chí trong việc nâng cao nhận thức cộng đồng, thúc đẩy bình đẳng giới. Nhận diện tình trạng định kiến giới trong xã hội thể hiện trên báo chí – truyền thông; thảo luận về khuôn mẫu giới, sạn giới, cách thức xây dựng sản phẩm báo chí có nhạy cảm giới.

Theo tiêu chí – chỉ số của “Dự án Thanh niên tham gia thách thức định kiến giới và thúc đẩy bình đẳng giới” (Youth & Gender ) do Liên minh châu Âu tài trợ, các bài báo/quảng cáo củng cố định kiến giới hạ thấp khả năng lãnh đạo của phụ nữ là một trong những biểu hiện của định kiến giới. Đàn ông thường xuyên được nhìn nhận là phải khỏe mạnh, quyết đoán, có chí hướng, phù hợp với những công việc có áp lực cao và đòi hỏi khả năng đưa ra quyết định nhanh chóng.

Trước thực trạng này, các nhà báo, phóng viên, biên tập viên cần thể hiện sự trung lập về giới thông qua việc cân bằng hình ảnh và vai trò của cả phụ nữ và đàn ông. Không phân biệt đối xử giữa đàn ông và phụ nữ, giữa con trai và con gái.

Những câu chuyện, bài viết cần mang ý nghĩa thúc đẩy khả năng của phụ nữ trong lãnh đạo. Giảm bớt những cảnh báo về các sản phẩm không lành mạnh đang được tiêu thụ gắn với hình ảnh nam giới như rượu bia, thuốc lá.

Làm sao để thể hiện được thông điệp đàn ông và phụ nữ có quyền ngang bằng việc đưa các quyết định mua sắm. Không quảng bá những phong tục, tập quán, nét truyền thống khiến khắc sâu định kiến giới vào dịp Tết, Trung thu hoặc các dịp, sự kiện văn hóa khác.

Không nhấn mạnh vai trò kép của phụ nữ ở trong gia đình, nơi làm việc, cộng đồng (ví dụ, vừa giỏi việc nước, vừa đảm việc nhà). Không nhận xét về tính cách, ngoại hình, hoàn cảnh gia đình, thành tích học tập cũng như làm việc. Không sử dụng ngôn ngữ thể hiện thiên vị giới (ví dụ sử dụng những từ có gắn với giới tính để hàm ý mọi người trong xã hội).

Chia sẻ với Tạp chí Doanh nghiệp Việt Nam, PGS,TS, nhà báo Đỗ Thị Thu Hằng – Trưởng Ban Nghiệp vụ Hội Nhà báo Việt Nam cho rằng, hiện còn tồn tại việc chưa nhận thức được đúng đắn về vai trò của nữ trong sự phát triển của báo chí cũng như đóng góp của nhà báo nữ đối với sự nghiệp báo chí.

Cùng với đó là nhận thức chưa đúng về vai trò giới và trách nhiệm giới. Ví dụ như về vai trò của nhà báo, đặc biệt trong lĩnh vực về lãnh đạo, những công việc đòi hỏi ra quyết định nhanh về năng lực thể chất cũng như về trí tuệ. Còn có định kiến các nhà lãnh đạo nam quyết đoán hơn, đạt được hiệu quả cao hơn trong công việc. Đây là định kiến không đúng.

Thường nhà báo nam được coi là thích hợp hơn với môi trường làm việc khắc nghiệt, đòi hỏi sự nhanh nhẹn, dấn thân. Trong thực tế, hiện nay, nhiều nhà báo nữ thể hiện rất rõ về tầm vóc trí tuệ cũng như sự linh hoạt, sức mạnh về mặt thể chất và tinh thần. Không có điểm quá khác biệt so với nam.

“Đây là định kiến cần xóa bỏ sớm nhất có thể. Những người làm công tác lãnh đạo báo chí cần có sự rõ ràng, chính xác, khách quan, minh bạch, trên cơ sở khoa học để khẳng định chứ không nên dựa vào sự cảm tính.

Chính nữ nhà báo phải là người tiên phong trong việc đấu tranh xóa bỏ định kiến giới, nâng cao nhận thức của cộng đồng về vai trò của phụ nữ trong gia đình và xã hội”, bà Hằng nhấn mạnh.

Trong khuôn khổ sự kiện đã diễn ra hoạt động trưng bày chuyên đề có tính lịch sử về các sản phẩm báo chí đề cập đến vấn đề giới tại Việt Nam trong hơn một thế kỷ qua. Đây là một điểm nhấn sinh động và ý nghĩa phục vụ các mục tiêu hướng tới bình đẳng giới trong lĩnh vực báo chí.