Vào TPP, Việt Nam phấn đấu thành "công xưởng" dệt may của thế giới

Đó là nhận định của ông Vũ Đức Giang - Chủ tịch Hiệp Hội dệt may Việt Nam tại buổi Hội thảo “Thị trường Chứng khoán cuối năm 2015 và cơ hội đầu tư cổ phiếu ngành Dệt may” do Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội phối hợp với Công ty Chứng khoán Công thương tổ chức chiều 30/10 vừa qua.

Nên đọc

Tại buổi hội thảo, vị lãnh đạo Hiệp hội dệt may Việt Nam cho rằng, ngành Dệt may luôn được đánh giá là ngành hưởng lợi nhất từ TPP, tuy nhiên chưa cần đến tác động của TPP, FTA trong thời gian tới thì Dệt may đã có được sự tăng trưởng mạnh ngay từ khi gia nhập WTO với tốc độ tăng trưởng 17%-18%/năm. Dự kiến tốc độ tăng trưởng khi TPP có hiệu lực là 25%/năm.

Hiện nay, XK dệt may Việt Nam 5 mặt hàng chiến lược. Ngoài sản phẩm là quần áo, ngành còn XK sợi các loại (KNXK 3tỷ USD/năm), vải (KNXK 1 tỷ USD năm 2014), 600 triệu USD nguyên phụ liệu khác, vải kỹ thuật làm đường, mành làm lốp ôtô, xe đạp (Công ty Cao su Sao vàng sử dụng 100 nguyền nguyên liệu của Việt Nam).

Theo ông Giang, ngành dệt may Việt Nam hiện nay cũng đang phải đối mặt với tình trạng nguồn cung thiếu hụt, phụ thuộc lớn vào nhập khẩu, đặc biệt là thị trường Trung Quốc. 

Ông Giang cũng cho biết 5 năm vừa qua, việc đẩy mạnh đầu tư sản xuất nguyên phụ giúp tỷ lệ nội địa hóa đã tăng lên mức 50%, mục tiêu sẽ đạt mức 70% trong năm 2018. Dệt may đã và đang thu hút dòng vốn FDI rất lớn, tính đến thời điểm hiện nay đã là 3,5 tỷ USD. Dự kiến trong thời gian tới dòng vốn này còn có sự đột phá hơn.

Theo ông Giang, Chính phủ đặt ra mục tiêu đến năm 2020, XK dệt may đạt 30 tỷ USD, nhưng tính đến năm 2015 XK dệt may đạt được 28 tỷ USD, vượt 5 năm so với kế hoạch. Theo đó, Hiệp hội dệt may Việt Nam dự kiến đến năm 2020 đạt 50-55 tỷ USD, thậm chí còn cao hơn. Trong gian đoạn 2018 - 2040, Dệt may VN phấn đấu từ vị trí thứ 5 về XK  trở thành công xưởng dệt may thế giới, sau Trung Quốc.

Trước lo ngại của nhiều nhà đầu tư về việc doanh nghiệp FDI sẽ trở thành thách thức lớn đối với các doanh nghiệp nội địa, ông Giang nhận định không hẳn là vậy do ngành phụ trợ cho dệt may được hưởng lợi, lao động, nông sản, lương thực phẩm. Đặc biệt là, các doanh nghiệp chuyên về may có được thị trường nguyên liệu về giám, thời gian, giao hàng chất lượng, sản phẩm đáp ứng nhanh kịp thời để đáp ứng được điều kiện thị trường lớn. Ngoài ra đây là cơ hội để doanh nghiệp có cơ hội cọ sát học hỏi từ các doanh nghiệp FDI.

Bên cạnh những cơ hội, ông Giang nhận định dệt may Việt Nam sẽ phải đối mặt nhiều thách thức. Theo nhận định của vị này, ngành dệt may sẽ đối mặt với khó khăn từ chiến lược đầu tư quy mô dài hạn đến 2040; đào tạo nguồn lực và về việc phát triển công nghiệp dệt may đi đôi với bảo vệ môi trường bền vững.

Trước đó, theo nhận định của Chiến lược và Chính sách tài chính (Bộ Tài chính), trong lĩnh vực xuất khẩu hàng may mặc và da giầy, Việt Nam còn vướng mắc ở khâu nguyên liệu sản xuất. Với yêu cầu của TPP, áp dụng nguyên tắc “từ sợi trở đi” thì Việt Nam khó có thể đáp ứng được do ngành may mặc và da giầy của Việt Nam bị lệ thuộc hoàn toàn vào nguyên liệu nhập khẩu, chủ yếu từ Trung Quốc là nước không tham gia TPP. 

Tuy nhiên, theo cam kết cuối cùng của TPP, “cơ chế nguồn cung thiếu hụt” cũng cho phép việc sử dụng một số loại sợi và vải nhất định không có sẵn trong khu vực nên đây cũng là một trong những thuận lợi cho ngành dệt may Việt Nam cơ cấu lại nguồn nguyên liệu. Năm 2014, nhập khẩu nguyên liệu cho ngành may mặc và da giầy của Việt Nam là 4,69 tỷ USD, trong đó nhập khẩu từ Trung Quốc 32,9%; Hàn Quốc 16,97%; EU 5,8%.

Tuy nhiên, 3 đối tác trong TPP tương lai là Nhật Bản, Hoa Kỳ và Australia chỉ chiếm tỷ lệ rất khiêm tốn, tương ứng là 4,76%; 5,59% và 0,87%. Nếu tình trạng này không được cải thiện, hàng xuất khẩu của Việt Nam vào các đối tác TPP sẽ không được hưởng ưu đãi thuế quan 0%, trước hết là hàng may mặc và da giầy. Điều này sẽ rất bất lợi cho Việt Nam.