Vì sao Vải thiều xuất đi Mỹ, Úc bị đội giá?

Thông tin từ Văn phòng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, ngày 5/7, Bộ trưởng Cao Đức Phát cùng lãnh đạo một số đơn vị thuộc Bộ Nông nghiệp và PTNT đã đi kiểm tra việc đầu tư, nâng cấp cơ sở chiếu xạ đầu tiên của miền Bắc - Trung tâm Chiếu xạ Hà Nội thuộc Viện Năng lượng nguyên tử quốc gia (Bộ KH&CN).

Theo Trung tâm Chiếu xạ Hà Nội, khi vận hành, dây chuyền chiếu xạ này sẽ có khả năng xử lý 20-30 tấn vải thiều, nhãn/ngày, góp phần quan trọng vào việc đẩy mạnh xuất khẩu nông sản của Việt Nam sang Australia và Mỹ.
Tại buổi làm việc, ông Đặng Quang Thiệu, Giám đốc Trung tâm Chiếu xạ Hà Nội cho hay: Tổng nguồn vốn để mua sắm thiết bị, nâng cấp nguồn, dây truyền và sửa chữa, xây dựng cho khu chiếu xạ này vào khoảng 30 tỷ đồng. “Hiện nay chúng tôi đã sẵn sàng phần thiết bị, chỉ còn thiếu 9 tỷ đổng để xây dựng và sửa chữa kho” – ông Đặng Quang Thiệu nhấn mạnh.
Theo ông Đặng Quang Thiệu, để được phía Mỹ chứng nhận và cấp giấy phép chiếu xạ, cùng với việc đảm bảo dây chuyền chiếu xạ, Trung tâm phải đảm bảo các điều kiện để hàng hóa chiếu xạ không bị tái nhiễm. Vì thế, Trung tâm cần phải có 2 kho lạnh riêng biệt để cách ly hàng hóa đầu vào và hàng hóa đầu ra. Hiện nay, kho lạnh đầu vào đang thiếu, Trung tâm đang dự kiến xây dựng một kho mới trên diện tích 700-800m2, trong đó có gần 200m2 kho lạnh và 50m2 phòng dành để kiểm dịch, còn lại sẽ dành cho khu vực đóng gói. Với kho lạnh đầu ra cần 200m2, Trung tâm sẽ cải tạo trên cơ sở kho kho cũ.
Song, đến nay Bộ KH&CN vẫn chưa bố trí kinh phí cho phần xây dựng nhỏ, sửa chữa lớn cho Trung tâm Chiếu xạ Hà Nội nên việc triển khai trên thực tế đang bị đánh giá là chậm. “Tôi chỉ muốn Bộ NN&PTNT và Bộ KH&CN nhanh chóng khẩn trương bố trí cho chúng tôi vồn, dù ít cũng được để chúng tôi vượt qua các khâu phê duyệt của Nhà nước, sau đó công ty họ sẵn sàng bỏ tiền ra xây” – ông Đặng Quang Thiều kiến nghị.
Đáp lại, Bộ trưởng Cao Đức Phát hứa: “Ngay trong tuần tới, tôi sẽ trao đổi với đồng chí Bộ trưởng Bộ KH&CN để có giải pháp. Vấn đề hiện nay là nâng cấp cơ sở vật chất, kỹ thuật để có thể đáp ứng được yêu cầu chiếu xạ ở quy mô lớn hơn. Việc đó chúng tôi sẽ trao đổi với Bộ trưởng Bộ KHCN và các bộ có liên quan để xử lý, hỗ trợ Trung tâm ngay trong năm 2015”.
Theo Bộ trưởng Cao Đức Phát, hiện nay ở miền Nam đã có 2 cơ sở chiếu xạ được công nhận. Trong khi nếu vận chuyển nông sản từ Bắc vào Nam khiến chất lượng bị giảm sút và các doanh nghiệp xuất khẩu phải chịu những chi phí lớn. Vì thế, Bộ NN-PTNT sẽ phối hợp với Bộ KH-CN để giải quyết sớm nguồn vốn cho Trung tâm Chiếu xạ Hà Nội thực hiện nhiệm vụ đặt ra, đáp ứng yêu cầu cấp thiết của các doanh nghiệp cũng như bà con nông dân trồng vải, nhãn ở các địa phương miền Bắc. 

Cùng ngày, Bộ trưởng và đoàn công tác đến thăm và kiểm tra dây chuyền công nghệ CAS (Cells Alive System) - bảo quản thực phẩm đông lạnh hiện đại của tập đoàn ABI (Nhật Bản), do Dự án bảo quản hoa quả công nghệ cao thuộc Viện Cơ điện và Công nghệ sau thu hoạch thực hiện. Cùng chiếu xạ để thúc đẩy xuất khẩu hoa quả tươi, công nghệ CAS có thế mạnh bảo quản hoa quả, tôm, cá tươi ngon gần như ban đầu mà thời gian bảo quản kéo dài hàng tháng, thậm chí cả năm.

“Chiếu xạ nhằm đáp ứng yêu cầu về an toàn vệ sinh thực phẩm và phòng chống dịch bệnh, còn bảo quản bằng công nghệ CAS chủ yếu để duy trì giá trị của các loại sản phẩm, tuy nhiên công nghệ cũng góp phần hạn chế hoạt động của vi sinh vật, như vậy cũng góp phần vào đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm. Nhưng hai công nghệ này đáp ứng hai mục tiêu khác nhau, vì thế cần duy trì phát triển cả 2 và áp dụng trên diện rộng để nông sản nước ta có thể vươn tới thị trường xa với giá trị cao và có thể cạnh tranh được với nông sản các nước khác trên thị trường thế giới” – Bộ trưởng Cao Đức Phát khẳng định.