Vụ bê bối của hãng bảo hiểm Zurich ở thị trường Trung Quốc

Theo thỏa thuận được kí kết, Zurich được quyền sở hữu một lượng lớn cổ phiếu sinh lợi trong hãng bảo hiểm tư nhân lớn nhất Trung Quốc - New China Life. Tuy nhiên, tại thời điểm đó, các công ty nước ngoài vẫn bị cấm đầu tư trong lĩnh vực này của Trung Quốc.

Năm 1995, Li Xiaolin - hiện là một trong những phụ nữ quyền lực nhất Trung Quốc, đã giới thiệu giám đốc điều hành của Zurich với ba doanh nhân Trung Quốc, những cổ đông lớn nhất trong New China Life.

Để đổi lấy một khoản thanh toán trị giá 16,9 triệu USD vào tài khoản nước ngoài của hãng Credit Suisse tại Bahamas, ba cổ đông này đã đồng ý bán cho Zurich 1/4 cổ phiếu công ty.

Zurich đã thu được lợi nhuận rất lớn từ cổ phiếu của mình ở New China Life. Sau đợt thanh toán lần đầu sang Bahamas, Zurich đã trả thêm 51 triệu nhân dân tệ năm 2000 (khoảng 8 triệu USD) để đổi lấy 10% cổ phiếu trong công ty.

Theo truyền thông Trung Quốc, Zurich đã chi thêm khoảng 71,5 triệu USD năm 2004 để nắm giữ 20% cổ phiếu của công ty.

Khi giá trị của công ty tăng vọt, Zurich đã kiếm được 775 triệu USD từ việc bán cổ phiếu. Hiện nay, Zurich vẫn đang nắm giữ 9,4% cổ phiếu với trị giá khoảng 958 triệu USD.

Theo tài liệu và bản ghi của tòa án, Zurich cũng đã chi hàng nghìn USD để hối lộ một số quan chức cao cấp của Đảng Cộng sản khi họ tới Mỹ.

Thương vụ bất hợp pháp này chỉ được phanh phui trong quá trình điều tra vụ kiện giữa hai trong số những doanh nhân mà Zurich đã giao dịch: Zhang Hongwei 59 tuổi, là chủ tịch Tập đoàn China Orient Group và là một trong những người giàu nhất Trung Quốc hiện nay, và cựu nhân viên của Zurich, Bill Zhao.

Năm 2010, Zhang cáo buộc Zhao chiếm đoạt số tiền mà Zurich đã thanh toán.

Tại phiên tòa, Bill Zhao khai nhận, trong bữa tiệc chiêu đã Tổng thống Thụy Sĩ vào tháng 12/1995, Li Xiaolin đã tới chỗ Zhao và nói với ông về việc Chủ tịch Zurich muốn gia nhập vào thị trường bảo hiểm Trung Quốc. Zhao đã đề cập vấn đề này với ông chủ của mình là Zhang Hongwei. Sau nhiều lần thảo luận tại Bắc Kinh và Zurich, một hợp đồng giữa Zurich và tập đoàn China Orient Group đã được soạn thảo.

"Chúng tôi đã nói với họ rằng vai trò của chúng tôi là hỗ trợ Zurich gia nhập vào thị trường Trung Quốc bằng cách giúp họ đạt được sự chấp thuận của chính phủ Trung Quốc", Zhang cho biết. 

Tuy nhiên, công ty luật Tianyin ở Bắc Kinh cho biết thỏa thuận này đã vi phạm pháp luật: "China Orient Group đã vi phạm các quy định có liên quan, theo đó giao dịch là không có hiệu lực và hóa đơn thanh toán mua cổ phiếu của người mua là không hợp pháp".

Công ty này cũng nói thêm Việc China Orient Group giữ tiền mà Zurich thanh toán ở nước ngoài đã vi phạm quy tắc ngoại hối của Trung Quốc.

Tuy nhiên, phát ngôn viên của Zurich cho biết cổ phiếu của công ty tại New China Life "là phù hợp với các luật có liên quan của Trung Quốc và các quy định của Ủy ban Quy định Luật Bảo hiểm của Trung Quốc". 

Li Xiaolin và anh trai, Li Xiaopeng, là người nắm quyền kiểm soát ngành công nghiệp năng lượng của Trung Quốc. Năm ngoái, tờ New York Times tiết lộ rằng gia đình của cựu Thủ tướng Trung Quốc Ôn Gia Bảo có tài sản lên tới 2,7 tỷ USD chủ yếu là tiền trong lĩnh vực bảo hiểm.

Tòa án Mỹ cũng cho rằng một lượng tiền của Zurich được chuyển tới Mỹ để mua một khối căn hộ nhằm tài trợ hoạt động giáo dục và cấp thẻ visa cho ba đứa con của ông Zhang, và để "lấy lòng của các quan chức cao cấp Trung Quốc".

Một phát ngôn viên của Zhang cho biết: "China Orient Group không hề bán bất kỳ cổ phiếu của New China Life cho hãng bảo hiểm Zurich."

Tranh chấp giữa Zhang và Zhao hiện đang ở giai đoạn kháng cáo tại Tòa án Tối cao ở Virgina.