Vì sao giá kit test nhanh ngược với hướng dẫn của Bộ Y tế?

Vấn đề loạn giá xét nghiệm COVID-19 được dư luận quan tâm trong thời gian gần đây. Câu chuyện này trở nên "nóng" hơn khi ông Đặng Hồng Anh - Phó Chủ tịch Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam, Chủ tịch Hội doanh nhân trẻ Việt Nam chia sẻ về giá mua kit xét nghiệm COVID-19 tại Hội nghị trực tuyến Thủ tướng với doanh nghiệp hôm 26/9 vừa qua.

Theo ông Đặng Hồng Anh, giá mua kit xét nghiệm COVID-19 tại nước ngoài chỉ 1,5 USD (tương đương 35.000 đồng). Nếu mua được giá gốc với số lượng lớn thì có thể tiết kiệm được cho ngân sách Nhà nước hàng nghìn tỉ đồng.

Sau đó, liên tiếp trong hai ngày 28 và 29/9, Bộ Y tế đã lên tiếng giải thích về giá kit xét nghiệm COVID-19 đang ở mức cao.

Cụ thể, ngày 28/9, Thứ trưởng Trần Văn Thuấn cho biết, Bộ Y tế đã có các văn bản chỉ đạo các đơn vị, địa phương mua sắm sinh phẩm xét nghiệm theo đúng quy định hiện hành và xử lý vi phạm nghiêm các hành vi lợi dụng đấu thầu, mua sắm để tham nhũng, hưởng lợi.

Đối với xét nghiệm trong các cơ sở y tế công lập, Bộ Y tế đã có văn bản yêu cầu việc tính giá xét nghiệm nhanh kháng nguyên căn cứ vào thực thanh thực chi, cụ thể giá được tính toán dựa vào giá kit test, chi phí vật tư tiêu hao liên quan.

Cụ thể hơn, trong thông cáo báo chí đưa ra ngày 29/9, Bộ Y tế cho biết, ở thời điểm năm 2020 khi dịch bệnh trên thế giới có diễn biến phức tạp ở nhiều nước, nguồn cung và chủng loại các loại test xét nghiệm COVID-19 rất hạn chế, nhu cầu ở thị trường các nước rất lớn khiến cho giá các loại test xét nghiệm còn ở mức cao (test xét nghiệm khoảng 200.000 đồng/test, test Real-time PCR gần 1 triệu đồng/test), Bộ Y tế đã báo cáo Chính phủ đưa ra hướng dẫn về giá xét nghiệm test nhanh là 238.000 đồng/1 mẫu, test Real-time PCR là 734.000 đồng/1 mẫu.

Mức giá này được áp dụng cho tới trước ngày 1/7/2021, được đề xuất trên cơ sở các quy định tại Thông tư số 14/2019/TT-BYT ngày 5/7/2019 của Bộ Y tế sửa đổi, bổ sung một số Điều của Thông tư số 37/2018/TT-BYT ngày 30/11/2018 của Bộ Y tế quy định mức tối đa khung giá dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh không thuộc phạm vi thanh toán của Quỹ bảo hiểm y tế trong các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh của Nhà nước và hướng dẫn áp dụng giá, thanh toán chi phí khám bệnh chữa bệnh trong một số trường hợp.

Bộ Y tế khẳng định, từ ngày 1/7/2021, đối với test nhanh, do nhiều công ty nhập test và trong nước cũng đã sản xuất được test xét nghiệm nên dải giá test rất khác nhau, Bộ Y tế đã có yêu cầu thực hiện thực thanh thực chi: thanh toán theo kết quả đấu thầu được cấp có thẩm quyền phê duyệt theo quy định của Luật đấu thầu.

Tuy nhiên, một công ty tại Bình Dương phản ánh, ngày 21/7, tức là sau mốc ngày 1/7 mà Bộ Y tế nêu trên, doanh nghiệp đã phải kí hợp đồng làm test nhanh cho nhân viên với Trung tâm Y tế Tân Uyên với giá 326.000 đồng/mẫu. Mức giá này cao hơn gấp 1,3 lần so với giá 238.000 đồng. Theo hợp đồng, với việc mua 1.627 kit test nhanh với đơn giá 326.000 đồng/mẫu, công ty phải bỏ ra 530.402.000 đồng.

Đại diện công ty chia sẻ, không có lựa chọn nào khác, doanh nghiệp phải xét nghiệm ở trung tâm y tế công lập này.

Theo lập luận của công ty, đáng lẽ sau ngày 1/7/2021 - khi nhiều công ty nhập kit test nhanh và trong nước đã sản xuất được thì giá phải giảm mạnh. Nhưng mức giá test nhanh mà công ty ký với Trung tâm Y tế huyện Tân Uyên cho thấy khác xa với giải thích của Bộ Y tế, hoặc Bộ Y tế quy định 1 đường, các cơ sở xét nghiệm làm 1 nẻo và Bộ không quản lý được?!