Doanh nghiệp bất động sản có dư nợ trái phiếu cao gấp 47 lần vốn tự có

Nhóm doanh nghiệp bất động sản gia tăng phát hành trái phiếu huy động vốn và trở thành nhóm huy động lớn nhất trên thị trường (Ảnh minh hoạ: Internet)

Ông Nguyễn Hoàng Dương, Phó Vụ trưởng Vụ Tài chính các ngân hàng và tổ chức tài chính (Bộ Tài chính) cho biết trong 4 tháng đầu năm 2020, thị trường trái phiếu doanh nghiệp tiếp tục phát triển nhanh, đạt trên 58.000 tỷ đồng. Số lượng và loại hình doanh nghiệp tham gia thị trường đa dạng hơn so với năm trước, bao gồm khối sản xuất, dịch vụ và xây dựng, mặc dù khối lượng phát hành thấp hơn năm trước.

Việc phát triển thị trường trái phiếu doanh nghiệp đã giúp doanh nghiệp tiếp cận kênh huy động vốn trên thị trường, bù đắp kênh vay tín dụng của ngân hàng trong bối cảnh Ngân hàng Nhà nước quản lý thận trọng đối với tăng trưởng tín dụng, đặc biệt là tăng trưởng tín dụng đối với khối doanh nghiệp bất động sản. Đồng thời cũng phù hợp với định hướng của Chính phủ là đa dạng hóa các nguồn vốn huy động vốn trong xã hội, từng bước giảm sự phụ thuộc vào hệ thống các tổ chức tín dụng.

Tuy nhiên, ông Dương lưu ý, nhóm doanh nghiệp bất động sản gia tăng phát hành trái phiếu huy động vốn và trở thành nhóm huy động lớn nhất trên thị trường, chiếm khoảng 49% tổng khối lượng phát hành. Lãi suất bình quân huy động của nhóm doanh nghiệp bất động sản cao hơn mức lãi suất bình quân chung của cả thị trường khoảng 1,5%/năm.

Đáng nói, dư nợ phát hành trái phiếu của một số doanh nghiệp thuộc nhóm bất động sản ở mức cao. Một số doanh nghiệp ở mức rất cao, gấp từ 30 - 47 lần vốn tự có.

Ngoài ra, có sự gia tăng mạnh của nhóm nhà đầu tư cá nhân. Cụ thể, năm 2019, nhà đầu tư cá nhân tham gia thị trường sơ cấp (thị trường phát hành) chiếm khoảng 8,8% tổng khối lượng phát hành, con số này trong 4 tháng đầu năm ở mức 26,8%, là mức tăng lớn.

Với tình hình thị trường trái phiếu doanh nghiệp hiện nay và sự gia tăng của các nhà đầu tư cá nhân vào thị trường, đặc biệt là những nhà đầu tư cá nhân nhỏ lẻ không có khả năng phân tích tình hình tài chính cũng như rủi ro của doanh nghiệp khi đầu tư vào trái phiếu doanh nghiệp sẽ là một trong những rủi ro tiềm ẩn đối với thị trường trái phiếu doanh nghiệp và với chính các nhà đầu tư.

“Trong năm 2019, Bộ Tài chính đã có những khuyến cáo đối với nhà đầu tư cá nhân nhỏ lẻ tham gia vào thị trường trái phiếu doanh nghiệp, chúng tôi sẽ tiếp tục khuyến cáo nhóm nhà đầu tư này”, ông Dương cho biết.

Phó Vụ trưởng Vụ Tài chính các ngân hàng và tổ chức tài chính cho biết thêm, nhà đầu tư khi mua trái phiếu doanh nghiệp cần phân biệt giữa trái phiếu doanh nghiệp phát hành ra công chúng và trái phiếu phát hành riêng lẻ. Đối với trái phiếu doanh nghiệp phát hành ra công chúng, doanh nghiệp cần tuân thủ quy định về công bố thông tin cho toàn bộ đối tượng nhà đầu tư trên thị trường và phải thực hiện thủ tục đăng ký chào bán ra công chúng với Ủy ban Chứng khoán Nhà nước.

Để hạn chế rủi ro, về phía nhà đầu tư cần nắm rõ 5 yếu tố gồm: Trái phiếu do doanh nghiệp nào phát hành và phát hành với mục đích gì. Trái phiếu có được đảm bảo hay không được đảm bảo bằng tài sản; các cam kết của doanh nghiệp đối với trái phiếu. Cùng với đó là kỳ hạn và phương thức trả lãi trái phiếu doanh nghiệp, tình hình tài chính của doanh nghiệp.

Về phía các doanh nghiệp phát hành trái phiếu, trong bối cảnh hiện nay cần lưu ý cân đối giữa nhu cầu sử dụng vốn của doanh nghiệp và việc phát hành trái phiếu, khả năng thanh toán nợ gốc và nợ lãi của trái phiếu. Doanh nghiệp phải tuyệt đối tuân thủ các quy định của pháp luật về phát hành trái phiếu doanh nghiệp, công bố thông tin đầy đủ cho nhà đầu tư về những điều kiện, điều khoản của trái phiếu cũng như phương thức thanh toán của trái phiếu tình hình tài chính của doanh nghiệp...

"Hiện nay, quy định trái phiếu phát hành riêng lẻ được phát hành cho dưới 100 nhà đầu tư không kể nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp, nhưng sắp tới với tính chất rủi ro, yêu cầu phân tích rủi ro khi quyết định đầu tư, chúng tôi sẽ trình Chính phủ ban hành Nghị định hướng dẫn Luật Chứng khoán theo hướng trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ chỉ phát hành cho nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp giúp phát triển thị trường trái phiếu doanh nghiệp”, ông Dương thông tin.