Bắt trẻ học trước - lợi bất cập hại

Vất vả luyện chữ

 Việc cho trẻ học trước khi vào lớp 1 đã trở thành “chuyện ngày thường” hiện nay. Điều này không phù hợp với quy định chung mà còn tạo những tác động không tốt đến tâm lý, sức khỏe và cả kinh tế trong mỗi gia đình. Nhưng theo ghi nhận của phóng viên đa phần các phụ huynh có con chuẩn bị vào lớp 1 đều tìm cách cho con học trước. Chị Hà ở Cầu Giấy (Hà Nội) tâm sự: Mặc dù tháng 9/2013 con chị mới vào lớp một nhưng hơn một năm trước chị đã tìm hiểu về vấn đề này thông qua người quen và cả trên các diễn đàn mạng. Chính vì vậy mà ngay từ khi con còn học ở lớp mẫu giáo 5 tuổi chị đã cậy cục để tìm lớp cho bé Bi vào những ngày nghỉ cuối tuần.

Không chỉ ở các thành phố lớn mà ngay cả các tỉnh như Hà Nam, Thái Bình… cũng đều có tình trạng bố mẹ ép con phải học trước khi vào lớp 1. Cuối tuần về quê ở Hà Nam, tôi chứng kiến cảnh cô em gái hì hục dạy con tập viết.

Theo kết quả nghiên cứu của các nhà tâm lý học trẻ em cho thấy, hầu hết trẻ em tham gia các lớp mầm non, đặc biệt là mẫu giáo đã được làm quen với các chữ cái, thuộc bảng chữ cái, làm quen với các chữ số... đều có khả năng học thành công chương trình lớp 1. Nhiệm vụ tập viết, viết đúng mẫu, viết chữ đẹp là nhiệm vụ khó với trẻ vào lớp 1, nên được chia nhỏ tối đa trong suốt quá trình học lớp 1, không kỳ vọng cần luyện chữ đẹp ngay ở kỳ đầu lớp 1, để rồi cố “gò trẻ”, làm trẻ sợ học.

Tuyệt đối không nên bắt trẻ học trước

Theo quy định đối với trẻ đã hoàn thành chương trình mẫu giáo 5 tuổi thì đã đủ điều kiện theo học lớp 1 vì ở các lớp mẫu giáo này, trẻ đã được làm quen mặt chữ trong bảng chữ cái, biết tô các nét cơ bản. Thế  nhưng hiện nay, nhiều bậc cha mẹ - đặc biệt là ở các thành phố lớn - đều có xu hướng ép con phải học trước tuổi. Nguyên nhân trẻ phải học trước tuổi  do một số phụ huynh mang nặng tâm lý muốn chuẩn bị chu đáo kỹ càng thái quá cho con khi đến trường nên đã chọn cách cho con học trước chương trình. Nhiều người khác cũng sợ con không theo được các bạn nên gửi con đến các lớp học thêm cố gắng bắt con học đọc học viết trước khi bước vào lớp 1.

Cô giáo Lê Thị Hậu, giáo viên tiểu học quận Hoàng Mai (Hà Nội) cho biết: Không nên cho trẻ học trước chương trình. Điều quan trọng là người lớn hãy giúp trẻ biết cách cầm bút đúng và để tâm nhiều hơn đến việc ngồi đúng tư thế, giữ khoảng cách phù hợp giữa vở và mắt. Trẻ cần được tham gia nhiều các hoạt động đòi hỏi sự vận động nhanh nhẹn, các trò chơi khám phá đòi hỏi khả năng suy nghĩ, sáng tạo. Quan trọng nhất là tìm mọi cách để nuôi dưỡng hứng thú học đường của trẻ.

Trao đổi với phóng viên, bà Hoàng Thị Minh Hương - Phó phòng Giáo dục Tiểu học Hà Nội - cho biết: Quan điểm chỉ đạo của Sở GD&ĐT Hà Nội là tuyệt đối  không dạy trước chương trình lớp 1 cho trẻ chuẩn bị bước vào trường tiểu học. Bởi khi khi trẻ biết trước dễ sinh tâm lý chủ quan, giảm dần hứng thú học tập, từ đó hạn chế khả năng tiếp thu những kiến thức mới. Hơn nữa việc ngồi học không đúng tư thế và cách học không đúng sẽ dẫn đến những tác hại về sức khỏe và sau này sẽ rất khó khăn đối với giáo viên phải dạy học sinh đó. Trong một lớp mà số học sinh học trước chiếm số lượng lớn cũng khiến giáo viên dễ có xu hướng tập trung dạy đối tượng học sinh đã biết trước và như vậy vô hình trung đối tượng học sinh tuân thủ nghiêm túc theo quy định chung lại chịu thiệt thòi. Chính vì vậy các trường tiểu học phải tuân theo quy định dứt khoát không dạy trước cho học sinh chuẩn bị vào lớp 1.

Khoảng thời gian trước khi chính thức bước vào năm học, tất cả các học sinh đều được làm quen với môi trường mới cũng như các hoạt động học để các em có thể bắt nhịp vào học ở trường tiểu học. Các bậc phụ huynh nên trò chuyện, đồng hành với con, cho con làm quen với môi trường mới, giúp con thích nghi dần với cách học ở trường tiểu học thay bằng việc tìm lớp học trước cho con.

Trên thực tế, lợi dụng tâm lý của phụ huynh mà một số cơ sở, cá nhân tổ chức dạy thêm để trục lợi. Để khắc phục tình trạng dạy trước và học trước chương trình trách nhiệm thuộc về phía gia đình và xã hội. Đặc biệt các nhà trường, phòng Giáo dục và chính quyền địa phương cần kiểm tra, giám sát đồng thời có những chế tài mạnh đối với những “lò luyện” để hạn chế việc HS phải học trước khi vào trường tiểu học.

Luật Giáo dục quy định: Để chuẩn bị cho trẻ vào học lớp một được thuận lợi, chương trình giáo dục mầm non cho trẻ năm tuổi chỉ thực hiện việc dạy trẻ nhận biết các chữ cái tiếng Việt và con số từ 1 đến 10. Các trường mầm non ngoài việc giáo dục trẻ 5 tuổi những kỹ năng sống cần thiết phù hợp với lứa tuổi chỉ được phép thông qua các hoạt động vui chơi nhẹ nhàng giúp trẻ học đếm, phát triển ngôn ngữ.

Minh Đức