Cảnh báo về sự xuất hiện ký sinh trùng sốt rét kháng thuốc

Kết quả cho thấy sự kháng thuốc chống sốt rét hiệu quả nhất hiện nay artemisinin trong Plasmodium falciparum - dạng nguy hiểm nhất của sốt rét do ký sinh gây ra, đã xuất hiện ở miền Bắc và miền Tây Campuchia, Thái Lan, Việt Nam và Đông Myanmar. Ngoài ra, cũng có những dấu hiệu xuất hiện ký sinh kháng thuốc ở miền Trung Myanmar, miền Nam Lào và Đông Bắc Campuchia. 

 

Theo ông Jeremy Farrar, giám đốc Tổ chức từ thiện toàn cầu Wellcome Trust, nếu muỗi kháng thuốc lan ra ngoài khu vực châu Á và vào châu Phi, thì những tiến triển lớn đạt được trong giảm tử vong do sốt rét sẽ bị đảo ngược hoàn toàn. Ông Farrar nhấn mạnh đây không phải là mối đe dọa với tương lai mà chính là sự đe dọa của ngày hôm nay. Về phần mình, Giáo sư Nicholas White cảnh báo rằng các phương pháp kiểm soát sốt rét như hiện nay là không đủ, cần phải hành động quyết liệt hơn nữa và đưa nguy cơ này trở thành ưu tiên của y tế công cộng toàn cầu. 

 

Hồi năm ngoái, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) công bố có sự xuất hiện của ký sinh kháng artemisinin ở 4 nước Đông Nam Á, và 64 quốc gia phát hiện bằng chứng về loài ký sinh kháng thuốc trừ sâu. Nhiều hơn một nửa dân số thế giới đang đứng trước nguy cơ nhiễm sốt rét, căn bệnh lây từ muỗi làm 600.000 người thiệt mạng mỗi năm. Hầu hết nạn nhân của sốt rét là trẻ em dưới 5 tuổi sống ở những khu vực nghèo nhất ở Nam sa mạc Sahara châu Phi. 

 

Từ cuối những năm 1950-1970, ký sinh sốt rét kháng thuốc chloroquine đã lây lan khắp châu Á và châu Phi, dẫn tới sự xuất hiện lại các ca bệnh sốt rét cùng hàng triệu người tử vong. Chloroquine ngay sau đó được thay thế bởi sulphadoxine-pyrimethamine (SP), tuy nhiên chủng ký sinh kháng SP lại xuất hiện ở Tây Campuchia và một lần nữa lan sang châu Phi. Gần đây nhất, thuốc trị sốt rét hữu hiệu nhất - artemisinin và liệu pháp artemisinin kết hợp với các loại thuốc khác để ngăn ngừa nguy cơ kháng thuốc (ACT) đã ra đời. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia lo ngại rằng với tình hình hiện nay, rất có thể chủng ký sinh kháng ACT lại xuất hiện và đe dọa những nỗ lực quốc tế chống lại căn bệnh sốt rét chết người này./.