Thiếu dữ liệu chuẩn, startup Việt khó hoá kỳ lân

"Cơn khát" dữ liệu chuẩn hóa

Tại hội thảo “Ứng dụng trí tuệ Nhân tạo trong xây dựng cơ sở dữ liệu khởi nghiệp quốc gia” ngày 12/12 tại Hà Nội, TS Phạm Hồng Quất – Cục trưởng Cục Khởi nghiệp và Doanh nghiệp Công nghệ (Bộ KH&CN) thẳng thắn nhìn nhận thực trạng nguồn dữ liệu hiện nay đang rất phân tán. Ông nhấn mạnh tiêu chí "đúng, đủ, sạch, thống nhất và dùng chung" là yêu cầu cấp thiết nhưng chưa được đáp ứng trọn vẹn.

"Thực tế cho thấy, hệ thống dữ liệu của chúng ta hiện nay chưa đủ 'sống', chưa đủ sạch, chưa đủ chính xác, cũng như chưa thống nhất và chưa thể dùng chung. Dù đâu đó chúng ta đã đạt được một vài tiêu chí, nhưng nhìn chung, dữ liệu vẫn còn phân tán và đặt ra nhiều thách thức cho công tác quản lý", TS Phạm Hồng Quất nêu.

Sự thiếu hụt này dẫn đến những câu hỏi lớn chưa có lời giải thỏa đáng: Ai là mentor tốt? Ai là nhà đầu tư uy tín? Dự án nào xứng đáng nhận vốn và định giá ra sao?

Đồng quan điểm, TS Vũ Việt Anh – Chủ tịch Công ty CP Giáo dục và truyền thông Học viện Thành Công, Trưởng Cộng đồng Công nghệ Marketing Techfest Việt Nam chỉ ra một nghịch lý: trong hơn 10 năm qua, dù có gần 4.000 startup nhưng Việt Nam mới chỉ có 4 kỳ lân. Theo ông, nút thắt chính nằm ở dữ liệu.

"Các startup thiếu dữ liệu thị trường chuẩn, dẫn đến việc có ý tưởng và sản phẩm tốt nhưng không thể thương mại hóa. Thiếu dữ liệu đối xứng về công nghệ khiến startup không nắm bắt được thế giới đang phát triển gì, dẫn đến việc chưa ra đời đã bị cạnh tranh bởi các nền tảng toàn cầu", ông Việt Anh phân tích.

Công cụ cạnh tranh mới

Trước những thách thức trên, các chuyên gia đều thống nhất rằng trí tuệ nhân tạo (AI) chính là chìa khóa để giải quyết vấn đề. Tuy nhiên, AI không thể hoạt động nếu thiếu dữ liệu đầu vào chất lượng.

ThS Vũ Ngọc Quyết – Chủ tịch LOCAAI chia sẻ về "nỗi đau" của các startup khi phải sử dụng dữ liệu cũ hoặc dữ liệu gom nhặt trên Google, không còn phù hợp với thực tế. Do đó, việc chuyển hướng sang sử dụng dữ liệu thời gian thực là xu thế bắt buộc.

"Dữ liệu là tài sản quốc gia. Tuy nhiên, công cụ để khai thác nó mới chính là vũ khí cạnh tranh, hay còn gọi là 'lợi thế cạnh tranh không công bằng'. Với sự hỗ trợ của cộng đồng và Bộ Khoa học & Công nghệ, tôi hy vọng Local AI sẽ sớm ra mắt nền tảng này, trang bị cho cộng đồng startup Việt một vũ khí sắc bén trong cuộc chơi kinh doanh toàn cầu", ThS Vũ Ngọc Quyết nhấn mạnh.

Để hiện thực hóa điều này, TS Vũ Việt Anh đề xuất 5 chiến lược trọng tâm, bao gồm: xây dựng nền tảng dữ liệu khởi nghiệp quốc gia; hình thành mạng lưới AI mở toàn cầu; thúc đẩy các quỹ mạo hiểm và hợp tác công tư; đổi mới giáo dục nuôi dưỡng tài năng AI; và xây dựng cơ chế sandbox quốc gia.

"Thông điệp chúng tôi muốn gửi gắm hôm nay là: Tương lai nằm trong tay những người dám thay đổi. AI không cạnh tranh hay lấy đi cơ hội, mà chính là trợ thủ đắc lực giúp chúng ta bứt phá và thay đổi mạnh mẽ", TS Vũ Việt Anh chia sẻ.

Ở góc nhìn quốc tế, ông Ojasvi Babber – CEO Amity Technology Incubator chia sẻ kinh nghiệm từ quốc gia tỷ dân Ấn Độ. Ông cho rằng Việt Nam cần chuyển từ việc chỉ sở hữu dữ liệu sang việc tổng hợp và phân tích chúng để minh bạch hóa dòng vốn, từ đó thu hút niềm tin của nhà đầu tư toàn cầu, tương tự mô hình DPIIT của Ấn Độ.

"Việc sử dụng AI để phân tích dữ liệu lớn là yếu tố then chốt giúp chính phủ đưa ra các quyết định dựa trên bằng chứng thực tế và xây dựng các mô hình dự báo rủi ro chính xác", ông Ojasvi Babber khuyến nghị.

TS Phạm Hồng Quất bày tỏ kỳ vọng Việt Nam sẽ đóng vai trò tiên phong trong khu vực. Thách thức về dữ liệu không chỉ của riêng Việt Nam mà còn là vấn đề chung của Malaysia, Indonesia, Thái Lan và Philippines.

"Chúng tôi kỳ vọng những sáng kiến của Việt Nam trong năm tới có thể đóng góp vào việc thành lập một cơ sở dữ liệu chung cho ASEAN – một thị trường với gần 700 triệu dân. Khi có nguồn dữ liệu tốt và ứng dụng AI để phân tích cho các đối tượng khác nhau, hàng ngàn startup sẽ có cơ hội nhận được đầu tư và kết nối kinh doanh", Cục trưởng Phạm Hồng Quất bày tỏ.