ESG: Chìa khóa cạnh tranh dài hạn của doanh nghiệp xanh

ESG là gì?

ESG là viết tắt của ba yếu tố: môi trường (Environmental), xã hội (Social) và quản trị (Governance). Đây là những tiêu chí nhằm đánh giá mức độ ảnh hưởng của doanh nghiệp đến các yếu tố phi tài chính, nhưng lại mang tính quyết định đối với sự phát triển lâu dài.

Ở khía cạnh môi trường, ESG đo lường những tác động của doanh nghiệp đến tài nguyên thiên nhiên như khí phát thải, sử dụng nước, năng lượng, quản lý chất thải và khả năng ứng phó với biến đổi khí hậu. Về mặt xã hội, ESG phản ánh cách doanh nghiệp đối xử với người lao động, cam kết bình đẳng, an toàn lao động và trách nhiệm với cộng đồng. Trong khi đó, yếu tố quản trị đề cập đến cấu trúc điều hành minh bạch, kiểm soát nội bộ, chống tham nhũng và chiến lược quản lý rủi ro phù hợp với thông lệ quốc tế.

Nhiều lợi ích khi doanh nghiệp thực hành ESG

Theo chuyên gia Phạm Hoài Trung – Cố vấn trưởng của SBBTi Việt Nam, Nhà sáng lập Công ty Azitech & GreenGo, việc triển khai ESG không chỉ đơn thuần là tuân thủ quy định hay thể hiện trách nhiệm xã hội, mà còn mang lại hàng loạt lợi ích cụ thể, rõ ràng cho doanh nghiệp ở cả khía cạnh tài chính, vận hành lẫn chiến lược phát triển dài hạn.

Về tài chính – đầu tư, những doanh nghiệp tuân thủ ESG thường dễ dàng tiếp cận hơn với các nguồn vốn ưu đãi từ các tổ chức tài chính xanh, như Ngân hàng Thế giới (WB), Tổ chức Tài chính Quốc tế (IFC), hay các ngân hàng phát triển trong nước. Ngoài ra, việc áp dụng ESG còn giúp giảm chi phí vốn do nhà đầu tư đánh giá mức độ rủi ro thấp hơn, từ đó làm tăng giá trị cổ phiếu và tổng giá trị doanh nghiệp. Đặc biệt, trong bối cảnh thị trường tín chỉ carbon đang hình thành và phát triển, việc thực hành ESG còn mở ra cơ hội tham gia giao dịch tín chỉ carbon – một lĩnh vực hứa hẹn trong tương lai gần.

Không chỉ dừng lại ở lợi ích tài chính, ESG còn giúp doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh trên thị trường. Uy tín thương hiệu được củng cố, khả năng tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu ngày càng rõ rệt, nhất là khi các tập đoàn lớn như Nestlé, Unilever hay IKEA ngày càng khắt khe với tiêu chuẩn ESG từ các nhà cung ứng.

ESG cũng là “tấm vé thông hành” giúp doanh nghiệp vượt qua các rào cản kỹ thuật trong xuất khẩu, như Cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (CBAM), trách nhiệm mở rộng của Nhà sản xuất (EPR), Chỉ thị báo cáo phát triển bền vững của doanh nghiệp (CSRD), quy định chống phá rừng của EU (EUDR), Chỉ thị thẩm định tính bền vững của doanh nghiệp (CSDDD) hay các quy định về truy xuất nguồn gốc và giảm phát thải. Trong bối cảnh người tiêu dùng trẻ ngày càng ưu tiên các sản phẩm xanh, có trách nhiệm xã hội, việc thực hành ESG là một cách hiệu quả để tiếp cận nhóm khách hàng thế hệ mới.

Về mặt vận hành, ESG góp phần tối ưu hóa việc sử dụng tài nguyên như nước, điện, nguyên liệu thô thông qua các hệ thống quản lý hiện đại, từ đó giảm chi phí và nâng cao hiệu quả sản xuất. Đồng thời, việc áp dụng các tiêu chuẩn quốc tế như ISO 14001, SA8000, hay phương pháp đánh giá vòng đời sản phẩm (LCA) không chỉ giúp doanh nghiệp nâng cao năng suất, mà còn quản lý tốt rủi ro chuỗi cung ứng và chất lượng sản phẩm trong suốt vòng đời.

Việc thực hành ESG giúp doanh nghiệp chủ động trước các luật mới như CBAM, quy định khí hậu SEC, GRI/CSRD, ISO 14064, Nghị định 06/2022 của Chính phủ quy định giảm nhẹ phát thải khí nhà kính và bảo vệ tầng Ozone. Đáng lưu ý, nhiều chương trình tài trợ/PPP ưu tiên doanh nghiệp có báo cáo ESG đầy đủ.

"Không thể bỏ qua những lợi ích pháp lý mà ESG mang lại. Việc chủ động tuân thủ các tiêu chuẩn ESG giúp doanh nghiệp giảm thiểu rủi ro pháp lý liên quan đến lao động, môi trường và phòng chống tham nhũng. Đây cũng là nền tảng giúp doanh nghiệp nhanh chóng thích nghi với các quy định pháp lý mới trong nước và quốc tế, đồng thời được ưu tiên trong các chương trình tài trợ, đấu thầu hay hợp tác công tư", chuyên gia Phạm Hoài Trung nhấn mạnh.

Cũng theo chuyên gia, ESG chính là trụ cột chiến lược cho phát triển dài hạn. Nó giúp doanh nghiệp chuyển mình theo hướng kinh tế tuần hoàn, thích ứng tốt hơn với các tác động của biến đổi khí hậu, và định vị rõ ràng con đường phát triển bền vững trong tương lai.

Có thể nói, ESG chính là chìa khóa để mở ra cánh cửa phát triển bền vững và hội nhập toàn cầu. Không còn là lựa chọn, ESG đã trở thành yêu cầu tất yếu đối với bất kỳ doanh nghiệp nào muốn tồn tại và vươn xa trong kỷ nguyên kinh tế xanh và toàn cầu hóa.