Bill Gates: Tài sản 109 tỷ USD của tôi cho thấy nền kinh tế này không công bằng

Trong blog nhìn lại năm 2019 của mình, tỷ phú Bill Gates viết: “Khoảng cách giữa thu nhập tốp đầu và dưới cùng tại Mỹ lớn hơn nhiều so với 50 năm trước”. Còn theo chỉ số Gini của Cục Thống kê dân số Mỹ, bất bình đẳng thu nhập của người Mỹ đang ở mức cao nhất trong hàng thập kỷ.

Ông cho rằng một số người được hưởng nhiều hơn so với những gì đã làm, chẳng hạn như ông, còn nhiều người khác làm việc vất vả nhưng vẫn khó khăn. Để giải quyết vấn đề này, ông nói chính phủ Mỹ nên tăng các loại thuế đối với người giầu.

Ông ủng hộ hệ thống thuế nơi người có nhiều tiền hơn phải đóng thuế cao hơn. Người giầu, trong đó có cả ông và vợ Melinda, nên trả nhiều hơn hiện tại. Cụ thể, ông đề xuất thuế lãi về vốn (thuế đánh vào tiền dành cho đầu tư) nên cao hơn. Không người giầu nhất thế giới nào lại kiếm tiền chỉ nhờ làm công ăn lương và vì lý do ấy, tỷ phú tin rằng chính phủ nên chuyển dịch gánh nặng thuế vào tư bản nhiều hơn là lao động. Ông khẳng định nền kinh tế hiện tại “không công bằng”.

Trước đó, nhà đầu tư kiêm tỷ phú Mark Cuban cũng nhấn mạnh khác biệt giữa giai cấp đầu tư và lao động là một yếu tố gây ra khoảng cách giầu nghèo. Theo ông, “nếu ai đó chỉ được trả lương theo giờ làm, họ sẽ luôn ở phía sau. Phân phối thu thập, sự bất cân xứng ngày càng rộng hơn”.

Ông khuyến khích các nhà sáng lập, chủ doanh nghiệp nên phân phối cổ phiếu cho nhân viên để đưa họ vào giai cấp đầu tư. Ông đã làm như vậy với dịch vụ streaming trực tuyến Broadcast.com, nơi ông đồng sáng lập và bán cho Yahoo năm 1999 với giá gần 6 tỷ USD bằng cổ phiếu. Khi đó, 300 nhân viên đã trở thành triệu phú.

Cũng theo Bill Gates, Mỹ nên đánh thuế động sản cao hơn để tác động tới người giầu. Ông đánh giá hệ thống nơi mọi người để lại phần lớn tài sản cho con cái không hề hữu ích. Thế hệ tiếp theo sẽ không có động lực để làm việc chăm chỉ và đóng góp cho nền kinh tế quốc gia. Đây là một trong những lý do ông cùng người bạn thân Warren Buffett khởi xướng The Giving Pledge để các tỷ phú cam kết trao tặng phần lớn tài sản làm từ thiện.

Đối với Gates, dù là thông qua thuế hay từ thiện, tài sản của giới siêu giầu nên được tái đầu tư vào cộng đồng. Ông viết: “Tài sản của chúng ta đi cùng nghĩa vụ trao trả lại cho cộng đồng và trong năm 2020, chúng tôi cam kết tiếp tục sống với nghĩa vụ đó: thông qua thuế, thông qua tổ chức và thông qua trao tặng cá nhân”.