Chuyển đổi xanh định vị năng lực cạnh tranh, phát triển bền vững của doanh nghiệp

Nhằm tăng cường năng lực thích ứng trước xu thế phát triển bền vững, hội nghị doanh nghiệp (DN) miền Trung – Tây Nguyên năm 2025 đặc biệt nhấn mạnh nội dung chuyển đổi xanh – một chủ đề mang tính thời sự và chiến lược, phù hợp với định hướng phát triển kinh tế tuần hoàn, giảm phát thải và thích ứng với biến đổi khí hậu của Việt Nam.

Giám đốc VCCI miền Trung – Tây Nguyên Nguyễn Tiến Quang cho biết, với sự hỗ trợ của Quỹ châu Á, VCCI miền Trung – Tây Nguyên đã tiến hành khảo sát các DN trong khu vực về hiện trạng và nhu cầu thực hiện giảm phát thải khí nhà kính, chuyển đổi xanh thông qua các hoạt động sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả.

Kết quả cho thấy phần lớn DN sản xuất công nghiệp tại khu vực đã triển khai một số hoạt động tiết kiệm năng lượng, giảm phát thải và bảo vệ môi trường. Tuy nhiên họ còn thụ động, chủ yếu do yêu cầu từ khách hàng hoặc cơ quan quản lý mà thiếu chiến lược chuyển đổi xanh và phát triển bền vững.

Nhiều tiêu chuẩn quốc tế liên quan đến giảm CO₂ và phát triển bền vững chưa được phổ biến rộng rãi. Ngoại trừ một số ít DN trong ngành dệt may, chế biến hải sản, gỗ... được đối tác nhập khẩu yêu cầu thực hiện, còn lại đa số chưa nắm rõ yêu cầu và lộ trình.

Hiểu biết, nhận thức của các DN về tiết kiệm năng lượng, giảm phát thải khí nhà kính, hướng tới chuyển đổi xanh chưa đầy đủ, còn có khác biệt lớn giữa các nhóm DN. Các DN sử dụng năng lượng trọng điểm có hiểu biết và nhận thức về tiết kiệm nguyên liệu, kiểm kê khí nhà kính cao hơn so với DN sử dụng năng lượng quy mô nhỏ.

Các DN xuất khẩu sản phẩm sang EU có kinh nghiệm và hiểu biết về các quy định đối với môi trường, rác thải… tốt hơn do phải thực hiện các yêu cầu của đơn vị nhập khẩu. Tương tự, DN sản xuất thuộc các ngành khác nhau cũng có hiểu biết và nhu cầu khác nhau về tiết kiệm nguyên liệu, giảm phát thải khí nhà kính, chuyển đổi xanh, bền vững… để đáp ứng với các quy định của Chính phủ và khách hàng quốc tế.

Tiềm năng về chuyển đổi xanh còn khá cao trong cộng đồng DN. Tuy nhiên, với những khó khăn về nhân sự, năng lực và tài chính nên đa số DN có dự kiến triển khai đều là những kế hoạch trung (3-5 năm) và dài hạn (trên 5 năm) vì còn chờ vào mức độ ổn định của thị trường.

Đặc biệt, kết quả khảo sát của VCCI miền Trung - Tây Nguyên cũng ghi nhận khuyến cáo của các chuyên gia, rằng chuyển đổi xanh không còn là lựa chọn mà là sự tuân thủ, định vị năng lực cạnh tranh và định hình, kiến tạo cho phát triển bền vững của DN.

Do vậy, nhiều DN mong muốn nhận được sự hỗ trợ đồng bộ về các chính sách như ưu đãi thuế, tài chính xanh, đào tạo nhân lực và đặc biệt là cơ chế tiếp cận thông tin minh bạch về công nghệ môi trường .

“VCCI miền Trung- Tây Nguyên kỳ vọng hội nghị lần này sẽ tạo ra tiếng nói đồng thuận mạnh mẽ trong cộng đồng DN về vai trò tiên phong trong phát triển bền vững, đồng thời thúc đẩy hình thành các mô hình hợp tác, đầu tư và đổi mới sáng tạo hướng đến mục tiêu tăng trưởng xanh quốc gia”, ông Nguyễn Tiến Quang chia sẻ.