10 năm không gia đình, lay lắt làm 'người rơm'

Cuối tuần, được nghỉ làm, tôi lái xe đến ngôi chùa Việt ở vùng Langholm (Scotland) để tụng kinh niệm Phật. Hàng tuần tôi vẫn làm như vậy, để đầu óc được thanh tịnh, thoát khỏi những bất ý trong công việc và cuộc sống.

Thế rồi cuối tuần ấy, tôi đã gặp Thẩm tại chùa. Tôi chú ý đến Thẩm bởi cậu ta khá trẻ, gày gò trong tấm áo chùng màu Lam, bởi vẻ tuyệt vọng trong ánh mắt cậu, xen lẫn sự nhẫn nại trong từng cử chỉ, dáng điệu. Sự nhẫn nại ấy, không phải là cử chỉ thường thấy ở một chàng trai trẻ thông thường. Tụng kinh xong, tôi bước ra ngoài hàng cây bên ngoài chùa, thì lại bắt gặp Thẩm tha thẩn ở đó. Và rồi cậu ta đã kể tôi nghe câu chuyện đời cậu, giải thích cho vẻ tuyệt vọng mà tôi ngầm nhận ra khi thấy cậu lần đầu trong chùa.

Quê Thẩm ở Hà Tĩnh, mảnh đất "chó ăn đá, gà ăn sỏi". Cả gia đình Thẩm có 9 người, gồm bố mẹ và 7 người con, dù đã đầu tắt mặt tối làm việc trên cánh đồng, trong nhà máy, nhưng cái nghèo như một con đỉa đói cứ bám riết họ, dẫn đến trong thâm tâm, ai cũng muốn bỏ đất này mà đi, hoặc tìm cách thay đổi công việc. Giữa lúc đó, có người mách rằng, nếu chạy chọt sang được Anh quốc, đi làm sẽ sớm giàu to, cứu được cả gia đình.

Ảnh minh hoạ

Thẩm nghe thấy thế thì khấp khởi lắm. Cậu theo người ta vào những cuộc họp kín, bàn bạc cách thức để chạy chọt một suất đi Anh. Đầu tiên, Thẩm mê mẩn trước những bức hình qua điện thoại thông minh của người môi giới về nước Anh sang trọng, đẹp đẽ và giàu có, Thẩm càng mê hơn khi nghe đến đoạn mỗi ngày, người Việt Nam ở Anh có thể kiếm được ít nhất 3 triệu đồng, nếu làm thêm, thì có thể kiếm cả 5 đến 7 triệu đồng/ngày.

Duy có điều, muốn đi Anh, phải chi phí thủ tục và vé đi tất cả là nửa tỷ đồng (năm 2010). Nghe tới số tiền nửa tỷ đồng, Thẩm choáng váng, nhưng rồi cậu nhẩm tính trong đầu số tiền sẽ kiếm được khi sang tới nước Anh, và quyết định cậu sẽ đi. Nửa tỷ đồng vốn bỏ ra ban đầu, sang đến Anh, cậu chỉ cần chăm chỉ làm việc chừng hai năm là kéo lại vốn, còn sau đó thì cuộc sống của cậu và gia đình sẽ hoàn toàn thay đổi.

Thẩm về nhà bàn với bố mẹ, anh chị em, và cả nhà đều nhất trí để cậu đi. Họ vay tiền khắp nơi, thế chấp cả ngôi nhà và đất đang ở để vay tiền. Khi đã đóng ba trăm triệu đồng, Thẩm được người môi giới đưa đi (hai trăm triệu còn lại sẽ được gia đình Thẩm chuyển nốt cho đường dây đưa người, khi Thẩm đến được nước Anh).

Thẩm được bay sang Ba Lan, dẫn đến một khu lán nằm sâu trong rừng. Người ta bảo Thẩm cứ đợi, rồi khi có đủ người để bố trí một chuyến sang Anh, Thẩm sẽ được đi. Thẩm ở lại trong khu lán, bị cai quản chặt như tù nhân. Bởi chỉ cần có người trốn khỏi khu lán, nó sẽ bị lộ, và cả nhóm sẽ bị bắt. Nằm tại lán trong 2 trời, Thẩm chứng kiến cảnh một số cô gái bị ép quan hệ với người trong đường dây dẫn người từ Việt Nam sang Anh, chứng kiến cảnh vài người nản chí, tìm cách trốn đi và bị nện nhừ tử. Thẩm chán nản, suy sụp, nhưng không dám trốn.

Cuối cùng, Thẩm cùng 38 người khác được đưa sang Anh, tới vùng ngoại ô London. Thẩm phải báo tin về nhà để gia đình cậu trả nốt số phí 200 triệu đồng. Cậu được đưa vào học việc tại một cơ sở giặt là, làm việc ở đó sáu tháng, thấy mức thu nhập không được như ý, cậu tự bỏ ra ngoài, theo một chủ tiệm làm móng người Việt để mong có thu nhập cao hơn.

 

Làm ở tiệm móng, thu nhập tốt hơn nhưng Thẩm bị mất giấy tờ hợp pháp để cư trú cũng như giấy phép làm việc tại Anh. Vào năm 2013, khi nước Anh có luật mới, cấm các cơ sở sản xuất, dịch vụ nhận những “người rơm” (người không có giấy tờ cư trú hợp pháp) vào làm việc, Thẩm đành trốn chui nhủi, làm những việc chui theo ngày, theo giờ. Vậy mà cũng không đủ tiền thuê nhà ở và các chi phí sinh hoạt đắt đỏ ở London, Thẩm đành dạt sang Scotland từ năm 2015.

Đến nay, Thẩm đã ở nước Anh gần chục năm, mà chưa gửi được đồng tiền nào về giúp gia đình trả khoản nợ nửa tỷ đồng, mà bây giờ lãi mẹ đẻ lãi con, chắc có thể lên tới vài tỷ đồng rồi. Thẩm cũng không biết bố mẹ cậu còn giữ được nhà đất hay đã bị chủ xiết nợ. Thẩm cũng chẳng dám kết với cô gái nào để nên vợ chồng. Cậu lay lắt tồn tại ở đây, bị coi cảnh sát ở đây gọi là đối tượng “người rơm”, cần truy bắt.

Đến với ngôi chùa ở Langholm này, cậu trông mong vào sự trợ giúp của một đấng linh thiêng, bởi việc giúp cậu đối với người thường như tôi, hay bất kỳ ai đó, đã trở thành bất khả.