Cổ nhân có câu ‘Ngựa tốt không quay đầu ăn cỏ cũ’, vế sau còn quý hơn vàng

Hiểu theo nghĩa hẹp, ngựa tốt không quay đầu ăn lại cỏ cũ có nghĩa là một con ngựa sau khi vừa rời khỏi chuồng để đi đến thảo nguyên xanh tươi, nó sẽ ngay lập tức bị thu hút bởi đám cỏ non xanh mơn mởn. Tuy nhiên, một con ngựa tốt sẽ chỉ thuận theo con đường đã chọn, nó sẽ men theo đó mà ăn cỏ, không cần bận tâm rằng những đám cỏ xung quanh có tốt hay không. Ngay cả sau khi đã đi qua, dù có nhìn thấy hai bên đường hoặc phía sau có nhiều đám cỏ tươi xanh mơn mởn, non hơn, ngon hơn, nó cũng sẽ không quay lại.

Điều này giống như một người đang làm việc gì thì nên làm đến nơi đến chốn, bước đi từng bước thận trọng từ đầu đến cuối. Nếu bạn nhìn đông, nhìn tây, nhìn xung quanh, bạn sẽ dễ dàng đưa mình trở lại điểm xuất phát. Hãy học cách luôn nhìn về phía trước, cho dù trên đường có gặp bao gian nan và cản trở thì cũng luôn kiên định đi tới bước cuối cùng, quyết không quay đầu lại.

Tuy nhiên, ít người biết rằng, vế sau của câu này còn đáng quý hơn, ẩn chứa cả lời căn dặn của cổ nhân. Đó là: “Con hư biết nghĩ quý hơn vàng”.

Xung quanh nửa sau của câu tục ngữ này, kỳ thực còn ẩn chứa câu chuyện lịch sử khá thú vị. Chuyện rằng, có một gia đình giàu có họ Kim hiếm muộn, tới hơn năm mươi tuổi mới có một mụn con nối dõi tông đường. Bởi nguyên do đó, cả gia đình đều yêu thương cậu bé hết mực, người cha còn mời người đặt tên cho con là Kim Bất Hoán.

Bởi luôn được nâng niu cưng chiều, tính cách cậu bé rất ngang ngược. Cậu không thích đọc sách, không muốn học tập, cả ngày chỉ thích giao du qua lại với những tên côn đồ xấu xa, tiền bạc tiêu xài phung phí, cuối cùng trở thành kẻ phá gia chi tử.

Dù gia đình giàu có đến đâu, núi vàng biển bạc nhiều thế nào cũng không đủ cho Kim Bất Hoán tiêu xài, nên chẳng mấy chốc gia sản trong nhà đều theo đó đội nón ra đi, một số người được cậu gọi là bạn cũng bỏ đi. May thay, mẹ cậu đã không ghét bỏ hay mặc kệ con. Bà ân cần chia sẻ, chỉ bảo và giúp cậu nhận thức được sai lầm của mình, cải tà quy chính và tự mình gây dựng sự nghiệp, làm lại cuộc đời. Từ đó mà có câu tục ngữ như chúng ta biết hiện nay.

Thực chất câu nói này cũng là lời khuyên mà cổ nhân muốn truyền tải. Đó là một người mắc sai lầm không có gì là đáng sợ, mà chỉ cần người đó phải có ý chí, nghị lực để vượt qua những sai lầm để trở thành người hữu ích hơn.