Mở lối phát triển nông nghiệp gắn với du lịch trải nghiệm

Khi nông nghiệp kết hợp cùng du lịch, văn hóa

Trước đây, cánh đồng thôn Vân Đài, xã Chí Hòa, tỉnh Thái Bình (nay là xã Hồng Minh, tỉnh Hưng Yên) là vùng đất trũng, canh tác lúa kém hiệu quả. Năm 2021, Hợp tác xã Hoa sen Vân Đài mạnh dạn thực hiện một cuộc chuyển đổi đầy ngoạn mục, từ trồng lúa sang trồng sen và các loại hoa, cây cảnh khác.

Không đi theo lối mòn sản xuất ồ ạt, Hợp tác xã này chọn cách đi từng bước chắc chắn với chiến lược "3 giữ - 4 đổi", gồm giữ con người, giữ đất đai, giữ văn hóa; đổi mới tư duy sản xuất, đổi mới cây trồng, đổi mới công nghệ và đổi mới cách quản trị hiện đại.

Dưới sự dẫn dắt của Phó Giáo sư, Tiến sỹ Đặng Văn Đông, Phó Viện trưởng Viện nghiên cứu rau quả, chỉ sau thời gian ngắn, cánh đồng sen Vân Đài với khoảng 6 ha trở thành mô hình nông nghiệp kiểu mẫu của địa phương, một “bảo tàng” sống động của các loài sen quý, nổi tiếng ở tỉnh Thái Bình (cũ). Trong đó Hợp tác xã dày công chọn lọc và trồng nhiều loại sen khác nhau, mỗi ô trồng sen được dành riêng cho một giống, tạo nên bức tranh đa sắc màu và hương vị, từ các giống sen phổ biến như, sen cung đình trắng, hồng bách diệp, trắng hồng, sen Nhật trắng. Hợp tác xã còn sở hữu những giống sen hiếm có, mang vẻ đẹp độc đáo như, sen ngàn cánh và sen ngàn cánh tịnh đế - biểu tượng của sự thanh khiết, may mắn.

Sự đa dạng không chỉ nằm ở chủng loại mà còn ở mục đích sử dụng của từng giống sen với các giống lấy hoa cắm cành cho vẻ đẹp tươi mới, giống lấy hoa ướp trà cho hương vị tinh tế, giống sen lấy hạt cho giá trị dinh dưỡng cao, giống lấy ngó và giống lấy củ cho ẩm thực, cuối cùng là giống sen làm cảnh để tô điểm không gian. Chính nhờ sự đầu tư bài bản, khoa học, cây sen mang lại giá trị kinh tế và thu nhập ổn định cho các thành viên Hợp tác xã.

Bà Nguyễn Thị Chiến, Phó Giám đốc Hợp tác xã hoa sen Vân Đài cho biết, gắn kết sản xuất nông nghiệp với du lịch trải nghiệm là một trong những hướng đi đột phá của Hợp tác xã ngay từ những ngày đầu thành lập. Cánh đồng hoa sen rộng lớn của Hợp tác xã không chỉ là nơi sản xuất mà còn là điểm đến du lịch hấp dẫn, đặc biệt khi cánh đồng bao quanh miếu thờ Công chúa Diệu Dung, con gái vua Trần Nhân Tông - Di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh. Sự kết hợp này tạo nên không gian độc đáo, nơi du khách vừa được chiêm ngưỡng vẻ đẹp của sen vừa đắm mình trong dòng chảy lịch sử và văn hóa.

Chị Đỗ Phương Thúy, du khách đến từ Hà Nội chia sẻ, bên cạnh việc thưởng ngoạn, thư giãn trong không gian đầm sen thơm ngát, thanh tịnh, chị và gia đình còn được nghe những câu chuyện lịch sử đầy ý nghĩa về Công chúa Diệu Dung và tục giao chạ độc đáo của người dân thôn Vân Đài (xã Chí Hòa cũ) - nơi thờ công chúa Diệu Dung và thôn Tam Đường (xã Tiến Đức cũ) - nơi thờ công chúa Huyền Trân, con gái vua Trần Nhân Tông. Đó là trải nghiệm rất khác biệt và đáng nhớ trong kỳ nghỉ hè của chị và các con.

Bà Nguyễn Thị Chiến cho biết thêm, không chỉ thu hút hàng nghìn du khách trong và ngoài tỉnh tới tham quan, trải nghiệm nhiều Hợp tác xã tìm đến Hợp tác xã hoa sen Vân Đài để học hỏi mô hình phát triển.

Hiện Hợp tác xã có hai sản phẩm đạt chứng nhận OCOP 3 sao là hạt sen khô và trà ướp sen. Tới đây, Hợp tác xã mở rộng kết nối với các vùng lân cận, mở rộng không gian canh tác, bảo tồn giống sen quý và phát triển mô hình kinh tế nông nghiệp gắn với du lịch trải nghiệm.

Hợp tác xã tích cực phối hợp với chính quyền địa phương và đơn vị chuyên môn xây dựng mô hình “làng sen du lịch cộng đồng”, trong đó hoa sen là điểm nhấn với sản xuất nông nghiệp hữu cơ kết hợp không gian văn hóa tâm linh - lịch sử (gắn với truyền thuyết công chúa Diệu Dung) và các dịch vụ trải nghiệm phong phú như, hái sen, ướp trà, làm đẹp từ sen, hay chụp ảnh theo mùa tại cánh đồng sen.

Nâng tầm giá trị cho nông nghiệp

Bên cạnh mô hình trồng sen phát triển du lịch trải nghiệm, xã Hồng Minh (tỉnh Hưng Yên) còn có những mô hình nông nghiệp xanh khác đang khẳng định hiệu quả. Đơn cử, Hợp tác xã nông trại hữu cơ Thái Bình do vợ chồng chị Phạm Thị Hương làm chủ đang trở thành điểm đến lý tưởng cho người dân địa phương. Tại đây, du khách được trải nghiệm, thưởng thức những trái nho sữa Hàn Quốc giòn ngọt được canh tác hữu cơ ngay tại vườn.

Bà Phạm Thị Hương, Phó Giám đốc Hợp tác xã nông trại hữu cơ Thái Bình cho biết, diện tích nhà màng rộng hơn 4.000m², chị mạnh dạn nhập khẩu giống nho sữa Hàn Quốc về trồng, canh tác hữu cơ kết hợp công nghệ cao với hệ thống tưới nhỏ giọt, tưới phun sương tự động giúp cung cấp nước đều đặn, tiết kiệm, hiệu quả và hệ thống giàn leo tạo không gian thông thoáng cho cây phát triển. Hiện lứa nho sữa đầu tiên của Hợp tác xã sản lượng khoảng 6 tấn, cung cấp cho du khách tới trải nghiệm tại vườn và xuất bán đi các tỉnh, thành phố lân cận.

Ông Trần Minh Tuấn, Bí thư Đảng ủy xã Hồng Minh khẳng định, với lợi thế về du lịch trải nghiệm, du lịch tâm linh, thời gian tới, xã tập trung phát triển theo hướng nông thôn mới kiểu mẫu - sinh thái - thông minh. Trong đó trụ cột là kinh tế nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, gắn với chuỗi giá trị và xây dựng vùng sản xuất tập trung (lúa chất lượng cao, rau màu, cây ăn quả, nho - măng tây, nuôi trồng thủy sản...). Đồng thời, xã bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị các di tích lịch sử - văn hóa, phát triển tuyến du lịch tâm linh - sinh thái - cộng đồng; hình thành tuyến du lịch cộng đồng, du lịch làng nghề - nông nghiệp trải nghiệm kết hợp thương mại dịch vụ nông thôn, qua đó, góp phần quảng bá sản phẩm và di sản văn hóa địa phương.

Dù là những bước đi đầu tiên song du lịch trải nghiệm gắn với nông nghiệp ở Hưng Yên đang cho thấy tính hiệu quả cao, không chỉ giúp nông dân đa dạng hóa thu nhập, tăng giá trị sản phẩm mà còn góp phần xây dựng thương hiệu nông nghiệp, hướng tới sản xuất bền vững. Đây là xu hướng tất yếu giúp nâng cao vị thế và giá trị của ngành nông nghiệp địa phương.