Loại hạt xưa ở vùng cao làm gia vị, nay "bay" xuống Hà Nội thành đồ chấm dành cho nhà giàu

Hạt dổi mọc tự nhiên trong rừng nên cách khai thác của loại dổi này là vào rừng nhặt. Số lượng không nhiều nên cả gia đình cùng đi thu gom có khi cũng chỉ được 20 - 30 kg. Nguồn cung khan hiếm nên khi mang về xuôi bán hạt dổi rừng được thổi giá lên rất cao, từ 2,6-3 triệu đồng/kg.

Dù hạt dổi rừng rất nhỏ nhưng mỗi khi sử dụng muốn hạt dổi dậy mùi và thơm ngon nhất thì phải sơ chế cầu kỳ. Đầu tiên là phải nướng hạt dổi trên bếp than hoặc bếp gas. Bởi nướng lên hạt dổi mới thơm, ngon. Khi nướng chịu khó xoay đều hạt dổi. Lúc nào ngửi thấy mùi thơm bốc lên và hạt dổi phồng lên là được. Chú ý đừng nướng quá kỹ vì hạt dổi sẽ bị cháy, ăn mất ngon.

Sau khi nướng hạt dổi rừng căng mọng, mùi thơm nồng nàn. Ngay lúc còn nóng, giòn nên giã ngay hạt dổi vì rất dễ nhỏ. Giã càng mịn càng ngon, hạt dổi càng mềm. Sau đó trộn hạt dổi đã giã nhỏ với muối ớt để chấm khô hoặc cho hạt dổi vào nước mắm chấm ướt tùy sở thích.

Hạt dổi có 2 loại là dổi nếp và tẻ. Dổi nếp hạt nhỏ, màu vàng và đen, ăn rất thơm, giá 260.000-300.000 đồng một lạng. Loại tẻ hạt to, màu đen nhưng không thơm bằng và giá chỉ từ 150.000-180.000 đồng một lạng. Cây dổi tẻ có lá xanh và to hơn cây dổi nếp.

Theo các đầu mối, giá đắt đỏ vì là loại gia vị này có mùi đặc biệt, khá giống mùi xá xị, hợp để ướp thực phẩm, nhất là các món nướng. Ngoài dùng ướp món ăn, người dùng có thể rang rồi giã nhỏ với muối ớt để làm gia vị chấm khô hoặc cho vào nước mắm chấm ướt tùy sở thích. Muốn để dùng chúng được quanh năm có thể bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh.