Ngồi tù oan 10 tháng vì bị AI xác định 'gần giống' hung thủ sát hại người

Ngày 11/12, một tòa án ở thủ đô Mosow của Nga đã tuyên trả tự do cho nhà thủy văn học Alexander Tsvetkov sau khi ông bị bắt hồi tháng 2. Ông đã ngồi tù oan 10 tháng vì AI xác định khuôn mặt ông giống 55% phác họa thủ phạm vụ án mạng 20 năm trước.

Theo phán quyết tạm tha, ông Tsvetkov vẫn phải chịu một số quản chế nhất định do các cáo buộc của ông vẫn chưa được bãi bỏ. Hiện ông bị buộc tội theo khoản 2 điều 105 của Bộ luật Hình sự Nga (giết hai người trở lên).

Trước đó vào ngày 4/12, trường hợp của ông Tsvetkov đã được nêu ra tại cuộc gặp giữa Tổng thống Vladimir Putin và các thành viên Hội đồng Nhân quyền. Theo ông Putin, trí tuệ nhân tạo đang hoạt động rất hiệu quả trong nhiều lĩnh vực, nhưng việc buộc tội cần đủ bằng chứng để tránh bất kỳ nhầm lẫn đáng tiếc nào.

Ông Tsvetkov (trú thành phố Yaroslavl, Nga) là nhà thủy văn học tại Viện Thủy sinh học nội địa, thuộc Viện Khoa học Nga. Sau chuyến công tác tới thành phố Krasnoyarsk hồi tháng 2, ông Tsvetkov bị bắt ở sân bay Domodedovo của thủ đô Moscow, do AI nhận thấy khuôn mặt ông giống tới 55% so với hình ảnh của nghi phạm trong vụ sát hại dã man 4 người ở Moscow từ năm 2002.

Thời điểm đó, Viện Thủy sinh học nội địa nơi ông làm việc đã cung cấp cho các nhà điều tra biên bản xác nhận ông đang đi công tác ở vùng Vologda và Kostroma (cách hiện trường khoảng 500km) khi vụ giết người xảy ra. Các đồng nghiệp cũng cho biết ngày xảy ra án mạng, họ đã cùng ông Tsvetkov làm việc cả ngày. Tuy nhiên cảnh sát không công nhận những bằng chứng này. Ông Tsvetkov cũng không nhận tội.

Vụ giết người mà ông Tsvetkov bị tình nghi xảy ra ngày 2/8/2002. Các nghi phạm say rượu đã giết một người đàn ông trên phố. Sau đó chúng cướp và giết thêm 3 phụ nữ từ 64 - 90 tuổi.

Một trong hai nghi phạm đã nhận tội. Kẻ này xác nhận đồng phạm còn lại là ông Tsvetkov nhưng lời khai này có nhiều mâu thuẫn. Theo lời khai của hắn, đồng phạm là một gã vô gia cư như ở Moscow, uống rượu và "hút nửa bao thuốc lá mỗi ngày".

Tuy nhiên ông Tsvetkov chưa bao giờ vô gia cư, không uống rượu và chưa từng hút thuốc vì các vấn đề bẩm sinh về phổi. Theo lời khai, ông Tsvetkov có hình xăm chiếc nhẫn trên ngón tay và hoa văn Celtic trên tay trái. Song thực tế ông Tsvetkov không có hình xăm nào.