Những kiêng kỵ khi cắt tóc theo quan niệm dân gian - 'có thờ có thiêng có kiêng có lành' của người Việt

Tùy theo quan niệm của từng địa phương mà ngày đầu tháng được hiểu khác nhau. Có nơi gọi là ngày đầu tháng tức là ngày mồng 1 âm lịch hàng tháng nhưng cũng có một số nơi coi các ngày mồng 1 đến mồng 10. Vậy những điềm kiêng kỵ trong những ngày đầu tháng là gì? Kiêng xuất tiền, kiêng cắt tóc, kiêng thăm gái đẻ, kiêng ăn thịt chó, thịt vịt, mực, ...

Từ xưa đến nay, những điềm kiêng kỵ này, đã được dân gian chiêm nghiệm, đúc kết, và đã trở thành phong tục truyền lại cho đến ngày nay.

Theo dân gian, tháng cô hồn là khoảng thời gian do Diêm Vương mở cửa để những vong hồn có thể trở về dương gian để thăm viếng gia đình của mình. Việc cắt tóc vào ngày này khiến cơ thể bị suy yếu, dễ bị ma quỷ xâm nhập, quấy rối.

Nhưng thực chất, đây chỉ là những việc được dân gian truyền miệng chứ không dựa trên bất kì cơ sở khoa học nào. Vì vậy chúng ta không cần phải quá kiêng kỵ trong việc cắt tóc vào tháng cô hồn.

Việc kiêng kỵ chải tóc, soi gương nửa đêm bắt đầu từ một câu chuyện kinh dị được truyền miệng từ xa xưa. Truyện kể rằng một gia đình nọ có hai người anh em trai, sau khi cả hai lớn lên và lập gia đình, người chị dâu ghen tị với nhan sắc xinh đẹp của cô em dâu nên lén theo dõi, với mong muốn giải đáp thắc mắc tại sao cô em mình lại xinh đẹp như vậy. Một lần, khi cô gái đang ngồi trang điểm, vấn tóc trước gương, người chị dâu nhìn vào thì hết sức hoảng hốt. Bên trong gương, một gương mặt trắng bệch với hai chiếc nanh dài hiện ra. Kể từ đó, ông bà ta cho rằng soi gương, chải đầu ban đêm sẽ có khả năng gặp quỷ ma. Tuy nhiên, cho đến nay việc soi gương hay chải đầu ban đêm đều rất phổ biến vì đây là khoảng thời gian mà chị em rảnh rỗi nhất, có thời gian chăm chút lại bản thân mình. Theo các chuyên gia phong thủy, gương không nên để trong phòng ngủ vì nó được cho là “tị sát”, thu hút âm khí rất mạnh, do đó gây ảnh hưởng sức khỏe của gia chủ.

Thực chất đây là kiêng kỵ truyền miệng, chưa có khảo sát xã hội học nào chứng minh đúng hay sai. Ngày nay nhiều thanh niên quan tâm đến những kiêng kỵ như đầu năm, đầu tháng như không cắt tóc, hay đầu tháng không đi thăm phụ nữ đẻ... có thể do bản lĩnh của lớp trẻ ngày càng yếu, ảnh hưởng bới sự tác động của kinh tế thị trường biến động, khiến cái được, cái mất, sự hợp tan, thăng tiến chỉ trong giây lát... Vì vậy họ tìm đến sự hỗ trợ về tinh thần bằng cách đi lễ, giải hạn, và kiêng kỵ nhiều hơn.