Nuôi con bằng sữa mẹ để phòng tránh trầm cảm sau sinh

Trầm cảm sau sinh không phải là một tình trạng hiếm gặp. Có đến 17% trường hợp các bà mẹ gặp phải tình trạng trầm cảm sau sinh. Nhưng nó lại chưa được quan tâm đúng mức khi mà hầu hết các trường hợp trầm cảm sau sinh đều chưa được phát hiện và điều trị.

Những hậu quả mà trầm cảm sau sinh mang lại là rất nghiêm trọng, không chỉ đối với các bà mẹ mà cả đối với bé. Các bà mẹ bị trầm cảm sau sinh có nguy cơ tự tử cao hơn. Còn những đứa bé có mẹ bị trầm cảm sau sinh thường quấy khóc nhiều hơn, ngủ ít hơn và khó tính hơn. Kể cả khi đã lớn lên, các vấn đề về hành vi mà những đứa trẻ này có thể gặp phải cũng cao hơn so với thông thường.

Một nghiên cứu mới đây đã được thực hiện để đánh giá mối quan hệ giữa hành vi nuôi con bằng sữa mẹ với phòng tránh trầm cảm sau sinh. Kết quả cho thấy, nuôi con bằng sữa mẹ làm giảm đáng kể nguy cơ bị trầm cảm sau sinh. Nguy cơ giảm xuống tỷ lệ thuận với thời gian nuôi con bằng sữa mẹ. Điều này nghĩa là, thời gian cho con bú càng dài thì khả năng bị trầm cảm sau sinh sẽ càng thấp.

Theo Bác sĩ sản khoa Kerry-Anne Perkins đến từ Women’s Health Interactive, "Những phụ nữ nuôi con bằng sữa mẹ đáp ứng tốt hơn với những căng thẳng gặp phải. Họ cảm thấy ngủ ngon hơn và lâu hơn, đồng thời hiệu quả của giấc ngủ cũng được nâng cao."

Để tiến hành xem xét mối quan hệ giữa việc nuôi con bằng sữa mẹ với phòng tránh trầm cảm sau sinh. Các nhà nghiên cứu đã đánh giá 29 682 sản phụ đến từ 26 tiểu bang của nước Mỹ. Điều này khiến nó trở thành nghiên cứu có tính đại diện và có cỡ mẫu lớn nhất từ trước đến nay.

Kết quả cho thấy rằng, những phụ nữ đang nuôi con bằng sữa mẹ tại thời điểm khảo sát có nguy cơ trầm cảm sau sinh thấp hơn so với những phụ nữ không cho con bú. Đồng thời, nguy cơ trầm cảm sau sinh sẽ càng giảm xuống nếu thời gian nuôi con bằng sữa mẹ càng dài.

Theo các tác giả, phòng tránh trầm cảm sau sinh nhờ nuôi con bằng sữa mẹ là hoàn toàn có cơ sở. Bởi sự biến đổi nồng độ của các hormone được cho là một trong các nguyên nhân gây ra trầm cảm sau sinh. Trong khi đó hormone là động lực để duy trì việc nuôi con bằng sữa mẹ, nhất là những hormone tạo cảm giác dễ chịu.

Tiến sĩ Perkins nói rằng, "Có sự biến động hormone rất lớn trong thời kỳ hậu sản. Chẳng hạn như những hormone prolactin, oxytocin, estrogen, cortisol và progesterone,..."

Tác dụng phòng tránh trầm cảm sau sinh của việc nuôi con bằng sữa mẹ có thể ảnh hưởng nhiều đến các bậc cha mẹ và cả những đứa con của họ. Kết quả của nghiên cứu đã giúp bổ sung thêm lý do để khuyến khích nuôi con bằng sữa mẹ.

Những hiểu biết mới này sẽ gây ảnh hưởng đến sự quyết định của các bậc cha mẹ trong việc sử dụng sữa công thức, hay thời gian cai sữa cho trẻ. Đồng thời nó cũng là động lực để những bậc cha mẹ bắt đầu tìm hiểu và cho con bú mẹ, hoặc giúp họ duy trì hành vi này nếu họ đang gặp khó khăn

Không phải bất kỳ ai cũng muốn hoặc có thể cho con bú. Sự hiểu biết đầy đủ về lợi ích và chi phí là những điều kiện để giúp đưa ra lựa chọn hợp lý nhất. Do đó, nghiên cứu này đã nhấn mạnh thêm vai trò của nuôi con bằng sữa mẹ trong phòng tránh trầm cảm sau sinh. Đặc biệt khi mà trầm cảm sau sinh lại chính là nguyên nhân có thể dẫn đến cai sữa sớm.

Có đôi khi những đứa trẻ lại không thể bú mẹ dù cha mẹ chúng mong muốn điều này xảy ra. Lúc này điều mà họ cần làm nhất là giúp đứa trẻ có thể bú được. Không kể đó là sữa mẹ, sữa công thức hay sử dụng phối hợp cả hai,...

Theo Deedee Franke - Nhà tư vấn nuôi con bằng sữa mẹ, sự căng thẳng ở các bà mẹ bị trầm cảm sau sinh có thể gia tăng khi họ cho trẻ bú. Điều quan trọng là hãy liên hệ với cơ sở y tế để nhận được sự tư vấn về cách tiếp cận phù hợp nhất cho những bà mẹ này. Từ đó có thể đưa ra quyết định chính xác rằng có nên tiếp tục việc nuôi con bằng sữa mẹ hay không.

Còn Tiến sĩ Perkins thì cho rằng, nuôi con bằng sữa mẹ giúp phòng tránh trầm cảm sau sinh. Nhưng điều này không có nghĩa các bà mẹ sẽ bị trầm cảm sau sinh nếu không nuôi con bằng sữa mẹ. Do đó, hoàn toàn có thể lựa chọn phương pháp nuôi dưỡng thay thế khác cho trẻ và cũng không cần phải xấu hổ vì điều này.

Đồng thời ông cũng lưu ý thêm rằng, thời điểm cuối ngày là thời điểm thích hợp nhất để cho trẻ bú, giúp tối đa hóa lợi ích từ sữa mẹ.

Những yếu tố như lo lắng khi mang thai, tiền sử trầm cảm, thiếu sự chăm sóc của người thân,... đều là những yếu tố có thể khiến nguy cơ bị trầm cảm sau sinh tăng lên. Chính vì vậy, các trường hợp mắc trầm cảm sau sinh không phải là một điều hiếm gặp. Thậm chí, một tỷ lệ khá lớn các sản phụ đang gặp phải vấn đề này.

Tuy nhiên các bà mẹ cũng không nên quá lo lắng, bởi trầm cảm sau sinh có thể điều trị được. Lợi ích của việc điều trị không chỉ mang lại các tác động tích cực cho mẹ mà còn đối với cả những đứa trẻ.

Do đó khi cảm thấy bản thân có những thay đổi bất thường như mệt mỏi, thay đổi cảm giác thèm ăn, khó tập trung, mất ngủ, cảm giác vô dụng hoặc có ý định tự tử,... Điều cần làm ngay lập tức là liên hệ với các cơ sở y tế để nhận được sự tư vấn.

Hãy nhớ rằng, mặc cảm vì trầm cảm sau sinh là điều không cần thiết. Nó không đại diện cho việc thiếu tư cách để làm một người mẹ tốt. Nó chỉ thể hiện rằng người mẹ và đứa bé của họ đang cần sự giúp đỡ từ xung quanh mà thôi.

Nuôi con bằng sữa mẹ có nhiều lợi ích, không chỉ bao gồm lợi ích đối với những đứa trẻ mà còn bao gồm cả với các bậc cha mẹ. Trong đó phải kể đến lợi ích phòng tránh trầm cảm sau sinh. Nhất là ở những người có yếu tố nguy cơ cao như có tiền sử trầm cảm,...

Nhưng cũng sẽ không có vấn đề gì nếu các bà mẹ không muốn hoặc không thể cho con bú. Những lợi ích của sữa mẹ đối với bé vẫn có thể được duy trì, bởi ngoài vú mẹ thì trẻ còn có thể được cho ăn sữa mẹ thông qua bình bú.

Trong giai đoạn hậu sản, các bà mẹ cần phải chú ý đến sức khỏe tinh thần của mình. Nếu phát hiện thấy những bất thường như cảm giác vô dụng hoặc tuyệt vọng, hãy liên hệ ngay với các cơ sở y tế để tìm kiếm sự giúp đỡ.

Cần lưu ý, trầm cảm sau sinh không phải là thước đo tư cách làm mẹ. Ngược lại, đây là một vấn đề tương đối phổ biến và có thể điều trị được.