Sai lầm trong việc cho trẻ hoạt động thể chất, thể lực nhiều cha mẹ đang mắc ảnh hưởng phát triển chiều cao trẻ

Hoạt động thể chất, thể lực chiếm 20% yếu tố quyết định chiều cao

Một số nghiên cứu được công bố năm 2018, chiều cao trung bình của nam giới trên toàn thế giới là 177cm, còn của nữ giới là 163.3cm. Từ năm 2013, Chính phủ Việt Nam đã đưa ra một số chương trình nhằm cải thiện dinh dưỡng và sức khỏe thể chất và tăng chiều cao. Dự án dự kiến đến năm 2030, với mục tiêu nâng chiều cao trung bình của phụ nữ và nam giới Việt Nam tăng lên 157,5 cm và 168,5 cm.

Tại cuộc công bố Chương trình Thể dục phát triển chiều cao trẻ em tại Hà Nội mới đây, các chuyên gia cho rằng đối tượng trẻ em từ 4 - 18 tuổi là thời điểm vàng để chủ động can thiệp về thể chất có lợi cho việc tăng cường thể chất và chiều cao, đồng thời nhân mạnh đến các lợi ích của việc trẻ hoạt động thể chất, thể lực.

Hoạt động thể chất, thể lực chiếm hai mươi phần trăm yếu tố quyết định tới chiều cao bên cạnh các yếu tố khác là di truyền, dinh dưỡng, môi trường sống. Trong khi đó, thông thường, nam giới sẽ ngừng phát triển chiều cao ở độ tuổi từ 18 – 25. Ở nữ giới, con số này là từ 15 - 22 tuổi.

Việc tập luyện thể thao tốt cho phát triển chiều cao. Ảnh TL

Theo TS. Nguyễn Văn Lượng (Bệnh viện TƯ 108), quan tâm đến rèn luyện thể lực là một trong yếu tố quan trọng ảnh hưởng chiều cao. Sự vận động cơ bắp kích thích, đẩy mạnh quá trình chuyển hóa năng lượng, trao đổi chất, tăng trưởng cơ thể, tăng lượng canxi vào mô xương giúp xương vững chắc hơn và phát triển tốt hơn. Thời gian tập luyện với cường độ cao kéo dài 1,5 - 2 giờ/ ngày có thể làm tăng GH lên 3 lần. Việc tập luyện thể dục thể thao vào ban ngày còn giúp tăng GH vào ban đêm.

Cựu VĐV Quốc gia Nguyễn Thị Ngọc Tâm (Trung tâm Thể Dục Bằng Tâm - Mofit) cũng cho rằng, hoạt động thể chất, thể lực là yếu tố quan trọng không kém việc bổ sung dinh dưỡng. Để cơ thể phát triển tốt, khỏe mạnh và có chiều cao tốt phải có thói quen tập luyện thể dục thể thao ngay từ tuổi nhỏ với các bài tập phù hợp từng lứa tuổi. Luyện tập thể thao sẽ giúp cơ và xương chắc khỏe, giúp duy trì cân nặng hợp lý và kích thích sản xuất hormone tăng trưởng GH.

Lưu ý khi cho trẻ hoạt động thể chất

Cựu VĐV Quốc gia Nguyễn Thị Ngọc Tâm cho rằng, việc tập luyện cần được duy trì điều độ và tăng cường độ dần đều theo thời gian. Nếu chỉ tập luyện nhẹ nhàng thời gian ngắn hay tập luyện nặng quá lâu không thúc đẩy phát triển chiều cao. Do đó, cha mẹ cần tạo cho con thói quen tập thể dục với những bài vừa sức, phù hợp với độ tuổi của trẻ.

Cựu VĐV Quốc gia Nguyễn Thị Ngọc Tâm cho rằng việc vận động thể chất của trẻ phải theo lộ trình. Ảnh Phương Thuận

 

Trong việc lựa chọn hoạt động thể chất, thể lực cho trẻ để trẻ phát triển chiều cao, các bậc cha mẹ vẫn còn mắc những sai lầm:

+ Thường cha mẹ thấy các vận động viên bóng chuyền, bóng rổ, bơi… có chiều cao nên chọn các bộ môn này cho con theo học. Thể thao là tốt nhưng với trẻ phải từng giai đoạn, trẻ cần phải tập các khối cơ cân bằng. Ngay các vận động viên đều tập khối cơ cân bằng trước khi tập những kĩ thuật. Ở đây, các bậc phụ huynh chỉ nhìn thấy các kĩ thuật đấy và nghĩ là tập các môn đó là cao là chưa đủ. Cần phải bổ sung thể lực của bé để các nhóm cơ cân đối mới tốt.

Việc cho trẻ tập chuyên sâu hóa các môn thể thao sớm quá sẽ dẫn tới lệch lạc các khối cơ. Ví dụ như bóng rổ ném rổ nhiều sẽ làm tay dài hơn phần còn lại, hay bơi thì phần tay vai sẽ rất to… Do đó mình cần phải tập cả phần chi dưới và chi trên vì mục đích các bé là phát triển chiều cao và có cơ thể khỏe mạnh. Nó khác với mục đích của vận động viên làm chuyên sâu hóa các chức năng của cơ thể. Có thể bé thích chơi bóng đá và tập các bài thể lực song song cũng hỗ trợ phát triển chiều cao.

+ Thứ 2, cho con chọn bộ môn không theo thể trạng.

Việc lựa chọn bộ môn cần phải theo thể chất của từng trẻ. Chẳng hạn trong cùng lớp, động tác tương đối giống nhau nhưng lượng vận động theo thể trạng từng trẻ. Bé thừa cân khác với trẻ nhẹ cân hay trẻ yếu chi dưới khác với trẻ cơ thể khỏe. Ở đây còn tính đến cả vấn đề gen để đưa ra một lộ trình luyện tập cho con tương đối an toàn, đồng bộ.

+ Thứ 3, trẻ càng vận động thể lực càng nhiều càng tốt.

Vấn đề vận động của trẻ theo lộ trình quá trình lớn của trẻ để có bài tập tương ứng. Khi lựa chọn bài tập cần có việc kiểm tra ban đầu, đánh giá được thể lực của bé, tâm lý như thế nào… Chẳng hạn trẻ thừa cân sẽ có bài tập tương ứng hoặc cong vẹo cột sống sẽ có những động tác để điều chỉnh lại cột sống, dáng người đẹp hơn trước đã. Đồng thời kết hợp với tham vấn dinh dưỡng của các chuyên gia dinh dưỡng. 3 tháng theo dõi sự tăng trưởng để điều chỉnh lượng vận động.

Các chuyên gia cũng khuyến cáo rằng, việc vận động thể lực để được an toàn, các bậc cha mẹ cần chú ý đến lựa chọn những địa điểm tập cho trẻ. Các hoạt động thể chất nên diễn ra tại các cơ sở có đủ điều kiện về mặt vật chất bao gồm: có không gian trong nhà và ngoài trời. Ngoài trời có không gian thoáng rộng sân cỏ hoặc đường chạy để thực hiện. Trong nhà cần không gian trống tối thiểu 100 mét vuông để thực hiện các bài tập trong nhà và tập khi thời tiết không cho phép tập ngoài trời. Trang thiết bị thể thao trong nhà như trụ bóng rổ, cọc lưới các môn thể thao trong nhà nếu có. Đảm bảo đủ điều kiện nhiệt độ ánh sáng cho việc tập luyện thể thao.

Cựu VĐV Quốc gia Nguyễn Thị Ngọc Tâm khuyên, mùa hè thời tiết tương đối nóng lực trước khi tập luyện trẻ cần phải học cách chăm sóc sức khỏe như cách uống nước, cách tránh say nắng, sau khi tập luyện hồi phục thế nào bằng việc giảm vận động ra sao… Ngoài ra, dậy cho bố mẹ biết khi con vận động tiêu hao hết bao nhiêu năng lượng tối thiểu cần phải bổ sung thế nào?

Theo đó, trẻ cần uống bổ sung đủ nước và các chất điện giải, đừng quên cho trẻ ăn một thực đơn đầy đủ, cân đối, bổ sung đủ các chất dinh dưỡng cần thiết. Đặc biệt bổ sung đầy đủ bộ ba canxi, vitamin D, K2 để tối ưu hấp thu canxi vào xương giúp xương chắc khỏe, hỗ trợ chiều cao tối ưu.