Trẻ đủ tuổi uống sữa tươi là không cần sữa bột: Nên hay không?

Hiểu đúng về sữa tươi và sữa bột

Sữa tươi thanh trùng hay sữa tươi tiệt trùng là sữa có nguồn gốc từ các loại động vật như bò, dê, cừu, đã trải qua công nghệ khử trùng hiện đại nên an toàn cho sức khỏe người sử dụng.

Sữa bột hay còn gọi là sữa công thức là sữa tươi đã trải qua công nghệ xử lý biến sữa ở dạng nước thành dạng bột để dễ bảo quản, mang đi và có hạn sử dụng lâu hơn sữa tươi. Vì được chế xuất từ sữa tươi nên sữa bột vẫn có đầy đủ các vitamin và khoáng chất có trong sữa tươi, chỉ khác biệt về tỷ lệ phần trăm. Ngoài ra, tùy từng loại sữa bột còn được bổ sung thêm một số vi chất phù hợp nên hàm lượng dinh dưỡng phong phú hơn sữa tươi.

Các chuyên gia dinh dưỡng khuyến cáo, đối với trẻ dưới 12 tháng tuổi không nên cho uống sữa tươi vì hàm lượng canxi, photpho và cả đường lactose trong sữa tươi quá cao, gây ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa non yếu của trẻ. Trong giai đoạn đầu đời, nên cho trẻ bú sữa mẹ và bổ sung thêm các loại sữa bột dành riêng cho độ tuổi này.

Từ 12 tháng tuổi trở lên, khi hệ tiêu hóa bắt đầu hoàn thiện, trẻ có thể sử dụng cả sữa tươi và sữa bột tùy theo từng độ tuổi, kết hợp với chế độ ăn hợp lý để bổ sung các dưỡng chất cần thiết.

Có nên bỏ sữa bột khi trẻ đã lớn?

Xét về giá thành, độ tiện lợi và nồng độ các chất dinh dưỡng như đạm, canxi, photpho, vitamin…, sữa tươi dường như đang chiếm ưu thế hơn so với sữa bột và là sự lựa chọn hàng đầu cho cho các cha mẹ muốn bổ sung nguồn sữa cho con khi đã đến tuổi trưởng thành.

Mặc dù vậy, nếu bỏ qua hoàn toàn các sản phẩm sữa công thức thì khó tránh khỏi việc trẻ sẽ bị thiếu một số vi chất cần thiết cho quá trình phát triển toàn diện về thể chất và trí tuệ của trẻ.

Theo PGS. TS Nguyễn Thị Lâm, Viện phó Viện Dinh dưỡng quốc gia, ngoài đạm, đường, chất béo và các vitamin, khoáng chất thiết yếu, một số dưỡng chất bổ sung đặc biệt như Choline, DHA, ARA, Beta-Glucan, Prebeotic… cũng cần được quan tâm.

“Theo đó, sữa không chỉ giúp trẻ có một cơ thể khỏe mạnh với sự tăng trưởng về chiều cao, cân nặng mà còn kích thích khả năng phát triển trí não, thị lực, cảm xúc, kỹ năng giao tiếp, giải quyết vấn đề, hệ miễn dịch, nhất là với sữa công thức”, TS Lâm cho hay.

Hiện nay, tình trạng thiếu vi chất dinh dưỡng đang rất phổ biến trên thế giới, đặc biệt ở các nước đang phát triển. Tại hội nghị triển khai kế hoạch “Ngày vi chất dinh dưỡng năm 2018”, PGS.TS Trương Tuyết Mai, Phó Viện trưởng Viện Dinh dưỡng Quốc gia cho biết, theo điều tra mới nhất của Viện này, tỷ lệ trẻ em và phụ nữ mang thai thiếu kẽm hiện rất trầm trọng, ở mức khoảng 60-80%.

Trong đó, tỷ lệ trẻ em dưới 5 tuổi thiếu kẽm lên tới 67%, tức chưa đến 2 trẻ thì có 1 trẻ thiếu kẽm. Tương tự, cứ khoảng 3 trẻ dưới 5 tuổi thì có 1 trẻ thiếu máu, thiếu sắt. Đây đều là những dưỡng chất quan trọng trong việc phát triển chiều cao, cân nặng của trẻ, đặc biệt là đối với những trẻ đang trong độ tuổi đi học.

Mới đây, chương trình sức khỏe quốc gia Sữa học đường cũng tạo ra sự quan tâm đặc biệt trong dư luận. Sau khi có thông tin rằng Sữa học đường sẽ được bổ sung thêm 14 vi chất (thay vì 3 vi chất dinh dưỡng như Bộ Y tế) khuyến cáo, nhiều phụ huynh tỏ ra lo lắng, sợ ảnh hưởng đến chất lượng sữa cũng như khả năng hấp thụ dinh dưỡng của trẻ.

Tuy nhiên, theo các chuyên gia dinh dưỡng, sản phẩm sữa tươi hiện nay cũng chỉ đạt khoảng 30% so với nhu cầu khuyến nghị, do vậy, việc bổ sung thêm vi chất cho trẻ là rất cần thiết. Chưa kể, bản thân các loại sữa tươi không dồi dào các vi chất như sắt, kẽm – những vi chất vô cùng quan trọng đối với sự phát triển của trẻ giai đoạn này.

Dẫn ra ví dụ trên để thấy rằng, những sản phẩm sữa tươi dù tiện lợi nhưng vẫn không thể thay thế hoàn toàn các loại sữa công thức, kể cả đối với trẻ đang tuổi đến trường đến khi trưởng thành. Với ưu điểm là hàm lượng dinh dưỡng phong phú, được thiết kế phù hợp với nhu cầu dinh dưỡng của từng độ tuổi và thể trạng của trẻ, sữa bột vẫn là một trong những sự lựa chọn hàng đầu dành cho cha mẹ khi tìm kiếm một sản phẩm dinh dưỡng đích thực cho con.