Tư duy vị tỉ phú 97 tuổi: Cách nhanh chóng nhất để huỷ hoại một người tài giỏi, đó là không ngừng khen ngợi anh ta

Lời khen hay là ngòi nổ

Nếu bạn có xu hướng tự đánh giá bản thân quá cao, điều đó sẽ gia tăng khả năng thất bại của bạn. Những lời khen ngợi liên tục sẽ dần dần hủy hoại bạn.

Ví dụ, khi một tài xế cho rằng kỹ năng lái xe của anh ta nhỉnh hơn so với đại đa số các tài xế khác, mà bạn lại không ngừng khen ngợi kỹ năng lái xe của anh ta. Khi đó, dưới tác động của xu hướng tự đánh giá bản thân quá cao, người tài xế sẽ càng khẳng định rằng kỹ năng lái xe của anh ta rất đỉnh.

Ví dụ, nếu như bạn chịu chuẩn bị kỹ càng một chút, bạn chắc chắn sẽ có 70% cơ hội thuyết phục thành công khách hàng vào ngày mai. Lúc này, tự dưng có ai đó khen bạn rất giỏi giao tiếp và biết cách nắm bắt dẫn dắt cảm xúc của người khác. Lời khen này sẽ một lần nữa kích hoạt khuynh hướng tự đánh giá bản thân quá cao bên trong bạn. Bạn nghiễm nhiên sẽ cảm thấy rằng mình là một trong những người giỏi nhất của công ty vào lúc này. Cuộc gặp mặt khách hàng ngày mai chỉ là chuyện nhỏ và bạn quyết định mình chẳng cần phải tốn công chuẩn bị nhiều làm gì. Kết quả là bạn sẽ thất bại trong việc thuyết phục khách hàng vào ngày mai.

Ví dụ, nếu như con bạn thi được tám điểm mà bạn cứ khen ngợi con hết lời thì sẽ khiến con nghĩ bản thân đã làm rất tốt rồi, nên lần sau cứ thế mà thi thôi đâu cần phải ôn gì nhiều.

Bạn thấy đấy, những lời khen ngợi không ngớt nhìn có vẻ là điều tốt, nhưng thực tế nó đang âm thầm hủy hoại một con người.

Thực ra, bên trong vấn đề này tồn tại một mối quan hệ logic rất chặt chẽ. Các định nghĩa và quan điểm mà chúng ta đưa ra thường đến từ thế giới bên ngoài. Chúng ta không định nghĩa mình là ai dựa trên những gì mình đã làm. Chúng ta thường nghĩ bản thân là người như thế nào căn cứ theo những lời người khác nói về mình.

Không quá lời khi nói rằng hầu hết mọi người đều bị cảm xúc chi phối nhiều hơn lý trí.

Khả năng của một người ở một khía cạnh nào đó chỉ ở mức trung bình. Nhưng dưới tác động của hành động khen ngợi không ngớt lời từ người khác, người đó sẽ dần có những nhận thức sai lệch đối với bản thân. Người đó sẽ cho rằng khả năng của mình đã trở nên vượt trội hơn so với những người khác. Nhận thức sai lệch sẽ tạo nên hành vi sai lệch. Từ đó về sau, người đó sẽ dùng năng lực trung bình của mình để đi làm những chuyện chỉ chuyên dành cho những người có năng lực xuất chúng. Kết quả là họ liên tục thất bại.

Nhiều người thiếu đi năng lực suy xét lại những điều bản thân đã làm. Sau khi thất bại, họ sẽ suy nghĩ xem vì sao mình lại thất bại, ngày càng trở nên kém tự tin và sau cùng là suy sụp chán nản.

Cho dù là chính bạn hay là những đứa con của bạn, nếu như bạn mong muốn bản thân và các con có một tương lai tốt đẹp hơn, bạn cần phải tránh việc liên tục khen ngợi nhiều nhất có thể.

Làm thế nào để tránh rơi vào bẫy của việc được khen ngợi?

1. Suy nghĩ theo chiều hướng ngược lại

Charlie Munger đã từng nói: "Tôi luôn thích suy nghĩ theo chiều hướng ngược lại. Vì việc suy nghĩ theo hướng ngược lại sẽ giúp tôi giữ được lý trí tuyệt đối."

Ban chấp nhận và vui theo lời khen mà người khác dành cho bạn, đồng nghĩa với việc bạn đang tự hủy hoại bản thân mình.

Nếu ai đó khen bạn giỏi giao tiếp, bạn cần phải tự nói với mình rằng, không tôi không giỏi giao tiếp cho lắm. Hãy nhớ cần phải suy nghĩ theo chiều hướng ngược lại mỗi khi nhận được một lời khen.

 

Chúng ta bị rơi vào cái bẫy của việc được khen là do chúng ta quá cảm tính và không giữ được lý trí. Nếu chúng ta tạo thêm cho mình một nấc khóa để chống lại lời khen kia, chúng ta sẽ có thêm thời gian để suy nghĩ xem liệu lời khen đó có đúng với khả năng thực tế của mình hay không? Lúc này, bạn mới có thể đưa ra những quyết định lý trí và sáng suốt hơn.

2. Kích hoạt ý thức tự chủ bản thân

Việc đánh giá mình dựa trên ý kiến ​​của người khác vốn là một bản năng của con người. Nhưng điều này không hẳn là không thể thay đổi. Chỉ cần chúng ta chú ý kích hoạt ý thức tự chủ bản thân của mình, thì ý kiến ​​của người khác sẽ trở thành một gợi ý. Quyết định cuối cùng sẽ trở nên lý trí hơn.

Chúng ta có thể bắt đầu từ một số việc không quan trọng. Chúng ta hoàn toàn có thể tự mình giải quyết chuyện đó mà không cần hỏi đến ý kiến ​​của bất kỳ ai. Cứ như thế, chúng ta sẽ dần được kích hoạt ý thức tự chủ của bản thân.

Chúng ta cũng có thể hướng dẫn cho trẻ chủ động thực hiện theo các phương pháp trên.