Gánh nợ xấu ngân hàng

Nợ xấu "ngáng đường"

Tốc độ tăng trưởng tín dụng trong năm tháng đầu năm 2012 vẫn âm dù rằng các ngân hàng dư tiền. TS Lê Xuân Nghĩa, nguyên Phó chủ tịch Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia cho biết, nút thắt dòng vốn tín dụng ra thị trường của các ngân hàng đó là nợ xấu.

Nợ xấu ngân hàng tăng cao nên các ngân hàng không dám cho doanh nghiệp vay. Giải quyết xong vấn đề nợ xấu, các ngân hàng mới mạnh dạn cho vay mới. Đó là lý do, việc Ngân hàng Nhà nước dự kiến thành lập công ty mua bán nợ xấu để xử lý khoảng 100.000 tỉ đồng là một tin vui đối với thị trường.

Ông Trương Văn Phước - Tổng giám đốc ngân hàng TMCP Xuất nhập khẩu Việt Nam (Eximbank) nhận xét: “Mua bán nợ xấu là một cơ chế tốt giúp hệ thống ngân hàng giải quyết được vấn đề nợ xấu tồn đọng trong hệ thống. Thông qua đó giúp quá trình cung ứng vốn cho nền kinh tế được tốt hơn. Các ngân hàng có điều kiện triển khai cho vay mới và giảm lãi suất cho vay”.

Trên thực tế, tỷ lệ nợ xấu trong hệ thống ngân hàng tăng từ 2,2% của năm 2010 lên 3,6% vào năm 2011 và đến nay tỷ lệ này còn gia tăng. Với tổng dư nợ cho vay nền kinh tế khoảng 130 tỉ USD, tỷ lệ nợ xấu ước khoảng 5% thì số nợ xấu lên đến 6 - 7 tỉ USD.

Ông Nguyễn Hoàng Minh - Phó giám đốc Ngân hàng Nhà nước chi nhánh TP. Hồ Chí Minh (trước đây, đơn vị này đã có kiến nghị lên Ngân hàng Nhà nước việc thành lập công ty xử lý nợ xấu) cho biết, vào cuối tháng 4, tỷ lệ nợ xấu của các ngân hàng trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh chiếm 5% trên tổng dư nợ, tương đương 35.000 tỉ đồng. Doanh nghiệp rơi vào nợ xấu nhiều thì NH không thể cho vay được. Khi vấn đề nợ xấu ngân hàng được giải quyết thì lúc đó tín dụng mới có thể tăng trưởng.

Nếu muốn mua lại nợ xấu thì cần thiết phải làm rõ nợ xấu đó của ai bởi trên thế giới, không có bất kỳ nhà nước nào đi mua lại nợ của khối tư nhân TS Lê Đạt Chí

Đối mặt với lạm phát

TS Lê Đạt Chí - Trường ĐH Kinh tế TP. Hồ Chí Minh cho rằng, không nên vội vàng thực hiện giải pháp mua lại nợ xấu của ngân hàng. Bởi điều đó sẽ đưa đến hệ lụy là cung tiền vào nền kinh tế sẽ gia tăng (dù mức gia tăng lớn hay nhỏ còn phụ thuộc vào kỹ thuật thực hiện). Đây là nguyên nhân dễ gây nên lạm phát cao. Còn nếu muốn mua lại nợ xấu thì cần thiết phải làm rõ nợ xấu đó của ai bởi trên thế giới, không có bất kỳ nhà nước nào đi mua lại nợ của khối tư nhân.

Đó là chưa kể nếu mua lại nợ từ các ngân hàng thương mại thì cũng chưa chắc ngân hàng đó sẽ đưa tiền vào nền kinh tế. Trong trường hợp muốn mua lại nợ xấu của khối doanh nghiệp nhà nước thì nên xem xét và áp dụng mô hình xử lý nợ của Trung Quốc những năm 1990 - 2000 vì nước này có cơ cấu nền kinh tế tương đồng với Việt Nam.

Cụ thể, thành lập công ty quản lý tài sản trực thuộc Bộ Tài chính. Trong đó, 3% vốn góp của Bộ Tài chính, 15% vốn vay từ Ngân hàng Nhà nước. Số vốn còn lại được huy động dưới hình thức phát hành trái phiếu kỳ hạn 10 năm. Tuy nhiên, số trái phiếu này khi phát hành không có ai đứng ra mua nên Trung Quốc đã điều chỉnh ngay. Đó là mua nợ xấu của ngân hàng quốc doanh và trả một phần nhỏ bằng tiền mặt, phần còn lại trả bằng trái phiếu dài hạn có sự bảo lãnh của Ngân hàng Nhà nước.

Đồng thời Ngân hàng Nhà nước buộc các ngân hàng quốc doanh phải cho vay trở lại đối với các doanh nghiệp nhà nước để tiếp tục hoạt động sản xuất và hoàn thành các dự án dang dở. Điều đó sẽ kích thích được sự tăng trưởng của nền kinh tế và có thể kéo theo sự phát triển của các doanh nghiệp tư nhân cũng như bản thân các ngân hàng thương mại.

Tuy nhiên hệ quả của phương án này là trong thời gian ba năm đầu, công ty quản lý tài sản bị lỗ và Ngân hàng Nhà nước cũng phải bơm tiền ra để trả lãi trái phiếu đã phát hành. Điều này làm gia tăng cung tiền vào nền kinh tế và không được các tổ chức tín dụng nước ngoài đánh giá cao.

Còn theo TS Đinh Thế Hiển - chuyên gia kinh tế, nếu phát hành trái phiếu để huy động vốn cho công ty mua bán nợ này thì cần xem xét kỹ nguyên nhân dẫn đến nợ xấu. Đơn cử nợ xấu tăng cao là do quản trị yếu kém thì ngân hàng phải tự chịu thiệt hại. Ngay cả những đơn vị được cứu cũng cần công bố rõ và tại sao được cứu, cách thức cứu và phương thức thoái vốn của nhà nước...

Ông Hiển cho rằng vấn đề nợ xấu trong hệ thống ngân hàng hiện nay khác thời điểm 1990 - 1991. Vào 1990 - 1991, nợ chủ yếu phát sinh từ các công ty nhà nước nên việc cấn trừ nợ giữa các công ty lẫn nhau. Còn hiện nay là kinh tế thị trường thì việc giải cứu phải theo cơ chế thị trường, nếu không sẽ như muối bỏ bể.

Trường hợp Ngân hàng Nhà nước phát hành trái phiếu để huy động vốn trong dân sẽ không gây ra lạm phát nhưng cũng khó cứu được nền kinh tế. Giải pháp cứu nền kinh tế, theo ông Đinh Thế Hiển, Chính phủ cần cung tiền ra và có biện pháp hút vào để không ảnh hưởng lạm phát.

Theo TN