'Rợn người' về hủ tục bắt cóc cô dâu trên đảo Sumba

Sumba, một hòn đảo của Indonesia nổi tiếng với thiên nhiên quyến rũ và văn hóa truyền thống lâu đời. Tuy nhiên, ẩn sau đó vẫn còn tồn tại một hủ tục được gọi là bắt cóc cô dâu, hủ tục này cho phép một người đàn ông được bắt cóc một người phụ nữ và cưỡng hôn. Điều này hiện đang nhận rất nhiều phản ứng gay gắt.

Được biết, hủ tục này đã diễn ra trong nhiều năm trên hòn đảo có hơn 750.000 người, nhưng mới đây một đoạn clip dài 29 giây cho thấy một người phụ nữ trẻ đang khóc lóc và tuyệt vọng khi bị 5 người đàn ông bế đi, mới bắt đầu gây được sự chú ý cho người Indonesia ở khắp mọi nơi.

Ảnh minh họa.

Một buổi sáng, một người đàn ông đã đến và buộc một con ngựa vào hàng rào nhà Ratih, 21 tuổi, sống ở làng Dameka, Sumba. Anh Herlina Ratu Kenya, thư ký của Hiệp hội Phụ nữ Sumba (Peruati) nói rằng: "Theo truyền thống, điều này có nghĩa rằng cô con gái trong gia đình sẽ bị bắt vì kawin tangkap (bắt cô dâu)".

Ratih đã sống và làm việc ở Bali trong nhiều năm. Cô trở về Sumba trong vài ngày để lấy bằng tốt nghiệp trung học vì cô muốn tiếp tục theo học đại học ở Bali vào cuối năm nay. Ước mơ của Ratih tan vỡ khi một nhóm đàn ông đã bắt cóc cô tại nhà của bạn cô lúc 10 giờ sáng.

Cô la hét, kháng cự và nói rằng cô muốn được đi học. Tuy nhiên, bất chấp cô gái gào thét thế nào, những người đàn ông này vẫn đưa cô đến nhà của một chàng trai trẻ tên là Nala, cách đó khoảng 1km.

Có thể thấy trong đoạn clip, 5 người đàn ông cao to đã mang Ratih bé nhỏ bước lên những bậc thang của ngôi nhà sàn truyền thống. Một người phụ nữ đã bước ra và té nước lên trán Ratih. Theo truyền thống, nước này dùng để làm dịu cô gái và khiến cô nghe lời hơn.

Chiều hôm đó, gia đình Ratih và Nala đã có một thỏa thuận và cả hai sẽ kết hôn trong thời gian tới. Ratih không có bất kì tiếng nói nào trong chuyện này.

Hiệp hội Phụ nữ Sumba đã cử đại diện đến nhà của Nala để gặp Ratih. Cô có vẻ khỏe mạnh, và khi được hỏi cô có đồng ý kết hôn với Nala hay không, cô im lặng khá lâu rồi nói "có".

Một tuần sau vụ việc của Ratih, một phụ nữ trẻ khác cũng đã bị bắt cóc. Mawar, 23 tuổi, đang cho đứa con 10 tháng tuổi của mình bú trên hiên nhà anh trai thì bất ngờ bị Budi và hơn chục người đàn ông kéo ra khỏi em bé và đem đi.

Markus Kaming, một tình nguyện viên của Nhóm Đoàn kết Phụ nữ và Trẻ em (Sopan) cho biết: "Mawar được truyền từ người này sang người khác và được đưa lên một xe tải đậu gần đó. Cha và anh trai của cô từ trong nhà chạy ra và cố gắng giải cứu cô nhưng bất lực vì đám người quá đông."

Việc bắt cóc một người phụ nữ đã kết hôn là chuyện cực kì hiếm ở Sumba. Chồng của Mawar đang làm việc ở một hòn đảo khác và những kẻ bắt cóc đã nghĩ cô vẫn độc thân. Trong cuộc hành trình dài 30 phút đến làng của Budi, Mawar đã bị những người đàn ông quấy rối, vết sẹo mổ thai của cô bị rách và chảy máu.

Tôi hôm đó, gia đình của Mawar đã đến nhà của Budi và hỏi liệu cô có muốn kết hôn với Budi hay không. Mawar lắc đầu nguầy nguậy và kiên quyết từ chối. Cô khóc vì vết mổ bị rách và cầu xin được về nhà. Con trai của Mawar khóc liên tục vì thiếu mẹ, vì thế cha của cô đã quyết định báo cáo vụ bắt cóc với cảnh sát.

Sáng hôm sau, hai nhân viên cảnh sát, thành viên trong gia đình Mawar, trưởng làng và tình nguyện viên của Sopan đã đến nhà của Budi để đưa Mawar về nhà.

"Bắt cóc cô dâu" là một sự biến dạng văn hóa

Umbu Jowa, một chuyên gia về phong tục và nghi thức truyền thống của Sumba, nói rằng bắt cóc cô dâu là một sự biến dạng văn hóa trên hòn đảo. Ông nói rằng kawin tangkap đã xảy ra liên tục và cuối cùng được coi là phong tục.

Phong tục hôn nhân của Sumba, ít nhất là đối với người bình thường, là một cuộc gặp gỡ của đôi nam nữ, yêu nhau và kết hôn. Tuy nhiên, những gia đình giàu có và quý tộc lại có những quy tắc khác. Một người đàn ông có thể kết hôn với em họ của mình, là con của em mẹ, để duy trì vị thế xã hội của gia đình và giữ sự giàu có trong gia tộc.

Kawin tangkap, còn được gọi là palai ngiddi mawini hoặc piti maranggang trong ngôn ngữ của Sumba, là một người phụ nữ sẽ được phép kết hôn với một người đàn ông nếu có sự chấp thuận của cha mẹ người phụ nữ đó. Cô gái không được quyền quyết định và nếu có phản kháng thì cũng không thay đổi được điều gì.

Trong nhiều năm qua, phong tục này đã bị biến tướng đi rất nhiều. Một số người đàn ông giàu có và có địa vị thường cảm thấy có quyền bắt bất kì người phụ nữ nào mà mình muốn và kết hôn với họ mà không cần tìm hiểu hay sự chấp thuận của gia đình họ.

Sau đó, kẻ bắt cóc sẽ được yêu cầu trả một khoản tiền bồi thường và một khoản tiền hồi môn cho gia đình của người phụ nữ. Thông thường, khoản tiền đó bao gồm 6 con ngựa Sumba, mỗi con trị giá khoảng 2.400 đô la Mỹ (khoảng 56 triệu đồng), 5 con trâu trị giá khoảng 20.000 đô la Mỹ (khoảng 460 triệu đồng).

Thay vì can ngăn đàn ông phạm phải kawin tangkap, thì khoản phí này thực sự đã kích thích một số người. Khi một người đàn ông bắt cóc một người phụ nữ, điều đó sẽ chứng tỏ với mọi người trong làng rằng người đàn ông đó giàu có và quyền lực như thế nào.

Người phụ nữ bị bắt cóc thường bị hãm hiếp và lạm dụng. Sau khi bị xâm phạm, người phụ nữ thường cảm thấy mình không còn nơi nào để đi nên đã cam chịu số phận và sẵn sàng kết hôn với kẻ bắt cóc mình.

Andi, một quan chức chính phủ cấp cao ở Sumba, đã giúp em trai bắt cóc em họ của mình vài năm trước. Ông không có lựa chọn nào khác vì ông được chính cha của người phụ nữ đó yêu cầu lấy con gái ông làm vợ.

Andi và em trai đã bắt cóc em họ tại nơi làm việc của cô mà không dùng đến bạo lực. Khi trở về nhà, một tiếng chiêng vang lên trong hội trường và một bữa tiệc đã được chuẩn bị sẵn để cả làng biết một người phụ nữ đã được đưa về làm dâu nhà mình.

Người phụ nữ đã tuyệt thực và cố gắng làm tổn thương bản thân trong khi bị giam giữ tại nhà của Andi. Cha mẹ của Andi và các thành viên lớn tuổi trong gia đình đã cố gắng thuyết phục người phụ nữ rằng kết hôn với anh họ là điều nên làm. Tuy nhiên, cô gái đã từ chối và nói rằng mình đã có bạn trai. Vài ngày sau, bố mẹ của Andi đã cho cô đi.

Andi nói: "Khi chúng tôi thấy rằng mình không thể thuyết phục được cô ấy, chúng tôi để cô ấy đi".

Andi cho biết hơn 60% người dân trong làng đã kết hôn bằng cách này. Không ai trong số đó từng ly hôn và con cái của họ đều rất thành công.

Những vụ việc bắt cô dâu công khai gần đây đã bị lên án bởi Giáo hội Kito tại Sumba, nhóm phụ nữ Peruati, cơ quan địa phương...

Thư kí của Peruati, cô Herlina nói rằng: "Tất cả có vẻ tốt trên giấy tờ, nhưng vẫn cần phải có sự theo dõi."

Mawar, người mẹ trẻ bị bắt cóc hồi tháng 6, lo sợ bị trả thù nên đang do dự không biết có nên kiện kẻ bắt cóc hay không. Trong khi đó, Ratih đang được bảo vệ nghiêm ngặt tại nhà của Nala trong khi gia đình đang chuẩn bị đám cưới cho cả hai.

*Tên của Budi, Ratih, Mawar, Nala và Andi đã được thay đổi.