Bí ẩn bàn tay mất ngón 'ma quái' trên vách hang động

Một nhóm khảo cổ đa quốc gia đã lần theo một trong những hình tượng nghệ thuật cổ xưa và ma quái nhất của loài người: hình ảnh những bàn tay và bất ngờ khi một hình tượng khá rùng rợn là bàn tay bị thiếu ngón xuất hiện một cách bí ẩn trong những nền văn minh dường như không liên quan nhau.

Bức vẽ cổ xưa mô tả những bàn tay mất ngón xuất hiện kỳ quái trên vách hang động của 121 xã hội đồ đá hoàn toàn tách biệt nhau - Ảnh do nhóm nghiên cứu cung cấp

Bàn tay thiếu ngón do tai nạn có vẻ là hết sức bình thường, nếu như nó không xuất hiện với tần suất quá nhiều trên cách vách hang động và tồn tại từ nền văn minh nguyên thủy này sang nên văn minh nguyên thủy khác một cách bí ẩn.

Nhà khảo cổ Mark Collard thuộc Đại học Simon Fraser ở Canada, thành viên nhóm nghiên cứu cho biết họ đã tìm thấy hình tượng bàn tay thiếu ngón trên vách hang động của 121 xã hội hoàn toàn riêng biệt, nằm khắp nơi trên thế giới từ châu Phi, châu Âu, châu Đại Dương đến châu Mỹ.

Một vách hang khác - Ảnh: Henri Cosquer

Dấu tích xưa nhất là một bức tranh tường cổ đại vẽ theo hình zig-zag từ các bàn tay, được tìm thấy trong các lớp trầm tích có niên đại đến 540.000 năm ở Trinil, Java; trong khi các bức vẽ khác đa phần có niên đại vài chục ngàn năm.

Một số bức nghệ thuật cổ xưa này có tần suất xuất hiện bàn tay thiếu ngón ma quái nhiều bất thường. Ví dụ như tranh trên vách hang ở Grotte de Gargas (Pháp) có tổng cộng hình ảnh của 231 bàn tay thuộc về một nhóm lên đến 50 người. Trong đó có tới 114 bàn tay thiếu mất một hay nhiều ngón.

Một bức vẽ khác mờ nhạt hơn. Các bàn tay mất ngón này đã xuất hiện rải rác khắp châu Phi, châu Đại Dương, châu Âu, châu Mỹ - Ảnh do nhóm nghiên cứu cung cấp

Điều tương tự lặp lại trên một bức vẽ niên đại 73.000 năm tuổi, mới được khai quật tại một hang động ở châu Phi trong năm 2018.

Các bước nghiên cứu tiếp theo cho thấy việc những người đàn ông tiền sử mất ngón có vẻ không phải tai nạn, mà là một tập tục cổ xưa kinh dị: họ tự cắt đi ngón tay.

"Cắt cụt ngón tay hóa ra là một hành vi khá phổ biến ở nhiều vùng trong quá khứ. Các dữ liệu có sẵn dường như phù hợp với giả thuyết rằng một số người thuộc thời kỳ đồ đá mới tham gia cắt cụt ngón tay với mục đích hy sinh tôn giáo".

Tuy nhiên, cũng có giả thuyết cho rằng những người cổ đại này thực sự không mất ngón tay – điều có vẻ rất bất lợi trong việc tồn tại ở xã hội nguyên thủy. Họ chỉ cố tình tạo ra hình ảnh thiếu ngón bằng một thủ thuật nào đó như các ký hiệu riêng.

Một số nhà khảo cổ tin rằng chúng ta sẽ phải bằng lòng với các giả thuyết bởi việc tìm rõ ra câu trả lời cho một sự việc xảy ra hàng chục, hàng trăm ngàn năm trước không hề dễ dàng.

Nghiên cứu được công bố trên tạp chí khoa học Journal of Paleolithic Archaeology .