Bí ẩn chiếc bát đá tinh xảo trong mộ vị quan Ai Cập cổ đại

Ngôi mộ hình chữ nhật có tường dốc và mái phẳng của Sabu, được gọi là mastaba, đã được nhà Ai Cập học người Anh Walter Emery khai quật. Trong tài liệu mô tả các ngôi mộ ở Saqqara, Emery cho biết phòng chôn cất từng bị kẻ trộm xâm nhập lấy đồ trang sức cùng kim loại quý. Dẫu vậy, bộ xương Sabu vẫn nguyên vẹn trong quan tài gỗ, còn bên trong mộ chứa hàng chục bình đá và gốm, dụng cụ chế tác từ đá lửa và đồng, xương của hai con bò cùng một chiếc bát độc đáo.

Theo mô tả của Emery, Bát Sabu có ba thùy trang trí, đường kính đạt 61 cm và cao 10 cm. Vật phẩm này được chế tác từ đá trầm tích đã trải qua quá trình biến chất.

Nhà khảo cổ học Ai Cập Ali El-Khouli nhận định những chiếc bát đá phẳng và rộng thường xuất hiện từ triều đại thứ nhất đến thứ ba. Tuy nhiên, mẫu bát trong mộ Sabu lại nổi bật nhờ ba cánh cong mảnh mai nhô lên từ mép. Quan sát từ trên cao, hình dáng này khiến người xem liên tưởng tới vô lăng, chân vịt hoặc nắp chụp trục bánh xe hiện đại.

Chức năng thực sự của chiếc bát này vẫn là điều gây tranh cãi. Kiểu dáng lạ thường đã dẫn tới nhiều suy đoán - từ một bộ phận của tuabin nước cho đến mảnh động cơ siêu tốc thuộc tàu vũ trụ của sinh vật ngoài hành tinh.

Một giả thuyết mới xuất hiện cho rằng đây có thể là "thùng nghiền" - vật chứa ngũ cốc và nước nóng phục vụ chế biến bia.

Tuy nhiên, khả năng hợp lý hơn cả là Bát Sabu được dùng tương tự các loại bát phẳng, rộng trong văn hóa Ai Cập cổ - để đựng thức ăn hoặc dầu. Dù vậy, chất liệu metasilt tinh xảo cùng hoa văn chạm khắc cho thấy nó khó được sử dụng trong sinh hoạt hàng ngày và nhiều khả năng được đặt vào mộ Sabu như một đồ cúng tế dành cho thế giới bên kia.