Bí ẩn T-rex "phình to" thành bạo chúa được giải mã

Từng là loài săn mồi nguy hiểm ngay từ khi xuất hiện, nhưng phải đến giữa kỷ Phấn Trắng, "vua khủng long" T-rex mới thực sự đạt đến đỉnh cao quyền lực với kích thước lên tới 13-15 mét. Sự gia tăng đột ngột về kích thước của loài này, cùng với các họ hàng Megaraptor, từ lâu là điều bí ẩn đối với giới khoa học. Nay, một nghiên cứu quốc tế do nhà cổ sinh vật học Cassius Morrison (Đại học College London, Anh) dẫn đầu đã tìm ra lời giải.

Công bố trên Royal Society Open Science, nhóm nghiên cứu sử dụng mô hình toán học tiên tiến kết hợp dữ liệu hóa thạch, cây tiến hóa và thông tin khí hậu - địa lý cổ đại. Khác với các nghiên cứu trước, mô hình lần này tính đến cả những khoảng trống trong hồ sơ hóa thạch và các yếu tố bất định, từ đó đưa ra một kịch bản đầy thuyết phục: sự phình to bất thường của T-rex và Megaraptor trùng hợp với giai đoạn Trái Đất bắt đầu lạnh đi, khoảng 92 triệu năm trước, sau một thời kỳ nóng đỉnh điểm.

Sự thay đổi khí hậu này đã xóa sổ nhiều loài khủng long ăn thịt lớn thuộc họ Carcharodontosauridae, để lại khoảng trống ở đỉnh chuỗi thức ăn. Với thể trạng thích nghi tốt hơn với khí hậu mát mẻ, tổ tiên của T-rex và Megaraptor đã nhanh chóng tận dụng cơ hội để vươn lên thống trị.

Nghiên cứu cũng mang đến cái nhìn mới về hành trình tiến hóa của hai nhóm khủng long khổng lồ này. Dù nổi danh tại Bắc Mỹ, tổ tiên của T-rex có thể đã di cư từ châu Á. Trong khi đó, Megaraptor – nhóm khủng long ăn thịt bí ẩn với rất ít hóa thạch – được cho là có nguồn gốc từ châu Á cách đây khoảng 120 triệu năm, rồi lan rộng sang châu Âu và phía Nam siêu lục địa Gondwana (gồm Nam Mỹ, châu Phi và Nam Cực ngày nay).

Điều này đồng nghĩa với việc Megaraptor có thể từng xuất hiện ở cả châu Âu và châu Phi – những nơi trước đây chưa từng phát hiện hóa thạch của chúng.

Khác với T-rex nổi tiếng với cú cắn chí mạng, Megaraptor tiến hóa theo hướng khác: sở hữu cánh tay linh hoạt và móng vuốt sắc bén như vũ khí sát thủ. Ở Nam Gondwana, Megaraptor săn khủng long chân thằn lằn non, trong khi T-rex ở Bắc Mỹ truy đuổi những con mồi khổng lồ như Triceratops, Edmontosaurus hay Ankylosaurus.

Sự khác biệt này cho thấy sự đa dạng trong cách các loài săn mồi thời tiền sử thích nghi và chiếm lĩnh môi trường, mở ra những hiểu biết mới về một thời đại đầy rẫy những kẻ săn mồi khổng lồ.