Bí ẩn truyền thuyết về bùa ‘mắt quỷ’ quyền lực ngàn năm

Truyền thuyết về 'mắt quỷ'

"Mắt quỷ" là quan niệm đã xuất hiện từ thời xa xưa và được tin là có sức mạnh ảnh hưởng tầm vũ trụ. Những ghi nhận cổ nhất về mắt quỷ xuất hiện trên các văn bản chữ nêm (chữ trên đá) của người Sumer, Babylon, Assyria từ khoảng 3.000 năm trước Công nguyên.

Truyền thuyết về mắt quỷ xuất hiện ở nhiều quốc gia như Thổ Nhĩ Kỳ, Ai Cập, Italy, Hy Lạp…chủ yếu là các nước Địa Trung Hải. Ở mỗi nền văn hóa mắt quỷ mang một tên gọi khác nhau.

“Mắt quỷ” (Evil eye) trong tiếng Tây Ban Nha là el ojo, trong tiếng Ý là occhio, có nghĩa là những ánh mắt thèm khát. Những truyền thuyết về mắt quỷ đã xuất hiện ở vùng Trung Đông cách đây hàng ngàn năm và lan rộng ra nhiều vùng trên thế giới từ Ý, Hy Lạp đến Mexico, Brazil và Ấn Độ, Trung Hoa, v.v. Mắt quỷ có mặt trong nhiều tôn giáo như Do Thái giáo, Phật giáo... Nó cũng hiện diện trên nhiều nền văn hóa khác nhau.

Người ta cho rằng, mắt quỷ hình thành từ sự thèm khát, đố kỵ, ghen tuông. Nó nhập vào ai đó và lan đi, gây nên những căn bệnh giống như một thứ dịch mà không rõ căn nguyên. Những mầm họa này xuất hiện ở đâu sẽ gây tai họa thường là bệnh tật với trẻ em, phụ nữ có thai. Nó cũng có thể làm thui, chột những vườn cây ăn quả hay làm chết những vật nuôi trong nhà. Khi những ánh mắt quỷ nhắm vào ai đó kèm theo những lời nguyền rủa, người ấy có thể bị khuynh gia, bại sản và cướp đi sự may mắn của họ. Đẩy họ vào “vận đen” không thể hiểu nổi.

Bùa mắt quỷ hóa giải điều không may

Cùng với niềm tin mãnh liệt rằng ánh nhìn có quyền năng gây ra tai họa thảm khốc, con người từ thời văn minh cổ đại cũng đã luôn tìm cách chống lại nó. Điều này dẫn đến sự xuất hiện của bùa chống mắt quỷ, được dùng nhằm hóa giải lời nguyền được truyền qua ánh nhìn thù địch. Loại bùa này được gọi là nazar đã tồn tại dưới nhiều hình thức khác nhau trong hàng ngàn năm qua.

Tiến sĩ Nese Yildiran tại Đại học Bahcesehir (Thổ Nhĩ Kỳ) cho rằng, bùa chú hình con mắt lâu đời nhất xuất hiện từ năm 3.300 trước Công nguyên: “Những lá bùa đó đã được khai quật ở vùng Tell Brak, một trong những thành phố cổ nhất của Mesopotamia, nơi hiện nay là Syria. Chúng được làm bằng đá vôi với đôi mắt được chạm nổi”.

Ông cho biết đã có rất nhiều mặt dây chuyền hình Con mắt Horus màu xanh biếc đã được khai quật từ Ai Cập và những hạt cườm mắt quỷ màu xanh đã được người Phoenician, người Assyrian, người Hy Lạp, người La Mã sử dụng.

Thời Ai Cập cổ đại, Con mắt Horus, còn nổi tiếng với tên mặt dây chuyền Thần Wadjet, được chôn theo các Pharaoh để bảo vệ họ trong kiếp sau. Bùa Hasam có hình dạng bàn tay với con mắt ở giữa được người Do Thái, người Thiên Chúa giáo và Hồi giáo ở Bắc Phi và Trung Đông sử dụng. Người Phoenician cổ đại xâu chuỗi biểu tượng con mắt lại thành dây chuyền đeo cổ.

Ngày nay, những chiếc bùa mắt quỷ là đồ lưu niệm đặc trưng, dễ dàng tìm được ở nhiều nước trên thế giới, đặc biệt là các nước ở khu vực Địa Trung Hải. Ở đây, du khách có thể dễ dàng thấy biểu tượng mắt quỷ trên những chiếc vòng tay, hoa tai, vòng cổ của phụ nữ; trong những ngôi nhà của người dân địa phương, văn phòng và cả xe ô tô; quần áo của trẻ em. Mắt quỷ thường có màu xanh đại dương với nhiều kích cỡ khác nhau, chủ yếu là hình tròn.

Chiếc bùa sẽ đi theo chủ nhân và bảo vệ chủ nhân khỏi những điều xui xẻo. Nếu bùa này vỡ, điều đó có nghĩa bạn vừa tránh được một điều xấu, cần tìm ngay chiếc mới để thay thế.

Vùng đất Cappadocia với những thung lũng nổi tiếng của Thổ Nhĩ Kỳ là nơi du khách có thể chiêm ngưỡng bùa mắt quỷ độc đáo. Ở đây, người dân treo bùa mắt quỷ trên những cành cây mật độ dày đặc để cầu may mắn.

Những cành cây treo đầy bùa mắt quỷ ở Cappadocia. Ảnh: Minh An.